Bayram tatili sonrası çoğu kişinin şehir hayatına dönmesi ile kilo kaybı ve sağlıklı beslenme gündemde. Deniz, kum, güneş üçlüsü, artan tatiller ve sosyal yaşam beraberinde beslenme düzeninizde birtakım değişimler meydana getirebiliyor. Öyle ki yaz aylarında sağlıklı ve fit bir görünümde olmak herkesin ortak arzusu. Bunun için diyet ve egzersiz ikilisinden gücüne ihtiyacımız var. Peki kilo kaybında sadece bu iki etken mi etkili hiç düşündünüz mü? Kilo kaybı söz konusu olduğunda, aslında zihninizin de bu duruma uyum sağlaması gerekiyor. Geçtiğimiz aylarda Wake Forest Baptist Medical Center’ın yaptığı bir araştırmanın sonucunda beyindeki iki özel ağın, bireylerin kilo verme sürecinde başarısını önemli ölçüde etkileyebileceği gösterilmiş. Bulgular, kilo verme sürecinde zorlanan bireylerin beyin ağı özelliklerinin daha farklı olduğunu gösteriyor. Beden sağlığınıza dikkat ederken zihinsel sağlığınızı da önemsemeyi ihmal etmeyin.
Yağlı beslenmek beynin düşmanı
Kurban Bayramı sonrası et tüketiminizin normalin üzerine çıktıysa dikkat! Yapılan güncel araştırmalar, yüksek yağlı yiyeceklerin yalnızca bel çevrenizin genişlemesine katkıda bulunmakla kalmayıp aynı zamanda beyninizi de olumsuz etkilediğini gösteriyor. Metabolic Brain Disease dergisinde yayınlanan çalışmada 30 hafta yani yedi aydan uzun bir süre boyunca yüksek yağlı bir diyetle beslenenlerin anksiyete geliştirme dahil bilişsel yeteneklerinde bozulma olduğu belirtiliyor. Depresyon ve Alzheimer riski de yine yüksek yağlı beslenme ile ilişkili bulunmuş. Araştırmacılar obez bireylerin depresyon geliştirme riskinin yaklaşık yüzde 55 daha fazla olduğunu ve diyabetin bu riski ikiye katladığını belirtiyor.
Beden kİtle indeksi tek ölçüt mü?
Boyunuzun metre cinsinden karesi ile vücut ağırlığınızın birbirine oranı beden kitle indeksi (BKI) olarak adlandırılıyor. Kısaca kilonuz-boyunuzun karesi olarak hesaplayabilirsiniz. Beden kitle indeksi 30 kg./m2’nin üzerinde olan bireyler obez olarak gruplandırılır. 18.5 kg./m2 ve altı: zayıf, 18.5 -24.9 kg./m2 normal kategorisindedir. Bugüne kadar obezite üzerine yapılan birçok araştırmada BKİ’si yüksek olan bireyler değerlendirilmişti. Cell Metabolism dergisinde yayınlanan yeni bir araştırmada, araştırmacılar çok düşük BKI‘ye sahip bireyleri incelemişler ve araştırma sonucunda bu bireylerin, normal BKI ‘deki bireylerden daha az aktif oldukları ve daha az yeme davranışlarının olduğu görülmüş. Normal BKI’ye sahip olan bir kontrol grubuyla karşılaştırıldığında, düşük kilolu bireylerin yüzde 12 daha az besin tükettikleri bulunurken, yüzde 23 oranında daha az aktiviteye sahip oldukları görülmüş. Burada altını çizmek istediğim nokta aslında beden kütle indeksiniz yerine sağlıklı yaşama odaklanmanız. Fazla kilolarınızın vücudunuzda nerede yer aldığına dikkat edin. Örneğin bel çevresi en yüksek risk faktörlerinden. Bu detay gerçek sağlık riskleriniz hakkında size ek bir bilgi sunabilir. Yapılan araştırmalar beden kütle indeksiniz normal aralıkta olsa bile fazla kilonuz eğer karın bölgesinde ise yüksek tansiyon, kolesterol, trigliserit seviyeleri, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gelişimi riski altında olduğunuzu söylüyor.
Güneş ışınları ve erkek metabolizması
Tatilde erkekler daha fazla kilo alıyor olabilir desem? Peki burada güneş ışınlarının etkisi olabileceğini biliyor musunuz? Bu ay yayınlanan ilgi çekici bir çalışmadan bahsetmek istiyorum. Nature Metabolism dergisinde yayınla-nan araştırma güneş ışınlarının beslenme düzenini etkileyebileceğini belirtiliyor. Güneşin ultraviyole (UV) ışınları-na maruz kalan erkeklerin yaz aylarında kadınlara oranla daha çok gıda tükettiği saptanmış. Elde edilen sonuçlar, güneş ışınlarının fazla olduğu yaz mevsiminde erkeklerin kanında açlık hormonu olan ’ghrelin’in arttığını belirtir-ken, günlük fazladan 300 kalori aldıklarının da altını çiziyor. ‘Ghrelin’, size yemek vaktinizin geldiğinin haberini verir. Doygunluk hormonu olarak bilinen ‘leptin’ de, size doyduğunuzu söyler. Her iki hormonun obezite ve kilo kaybı üzerindeki etkisine dair araştırmalar yapılmaya devam ediyor. Ben de güncel çalışmaları size aktarmaya devam edeceğim.