B12 vitamini ve sağlık
B12 vitamini, bir diğer adıyla kobalamin, vücudunuzun ihtiyaç duyduğu ancak üretemediği önemli vitaminlerden biridir. Özellikle hayvansal kaynaklı besin tüketmeyen, vegan veya vejateryen bireylerde eksikliğinin görülmesinin sebebi de bitkiler tarafından üretilememesidir. B12 doğal olarak hayvansal ürünlerde bulunur.
Vücudun besinlerden B12 vitamini emebilmesi için iki adım gereklidir. İlk olarak, midedeki hidroklorik asit, B12 vitaminiyle B12 vitamininin gıdaya eklendiği proteini birbirinden ayırır. Bundan sonra, B12 vitamini ‘intrinsik faktör’ olarak adlandırılan ve mide tarafından yapılan bir proteinle birleşir ve vücut tarafından emilir. Bazı insanlar intrinsik faktör yapamazlar ve bu durumda ağızdan ne kadar B12 alsalar da emilim işlemi gerçekleşemez ve eksiklik görülür. Bu durumda B12’ye bağlı anemi durumu yaşanabilir.
Eksikliğinde neler olur?
Ulusal Sağlık Enstitüleri’ne (National Institutes of Health) göre; B12 eksikliği; yorgunluk, halsizlik, kabızlık, iştahsızlık, kilo kaybı ve megaloblastik anemiye neden olur. Ellerde, ayaklarda uyuşma ve karıncalanma gibi sinir sorunları da oluşabilir. Diğer semptomları arasında denge, depresyon, konfüzyon, demans, zayıf bellek ve ağız ya da dil ağrılı problemler sayılabilir. B12 vitamini eksikliği, anemisi olmayanlarda bile sinir sistemine zarar verebilir, bu nedenle en kısa sürede tedavi etmek önemlidir.
B12 vitamini, vücudunuzda birçok role sahiptir. Sinir hücrelerinizin normal fonksiyonunu destekler ve kırmızı kan hücresi oluşumuyla DNA sentezi için gereklidir. Yetişkin bireyler için önerilen günlük alım miktarı 2.4 mcg’dir. Hamilelik, emzirme veya yaşlılık gibi özel durumlarda ihityaç artabilir. B12 vitamini, enerjinizi artırır, hafızanızı iyileştirir ve kalp hastalıklarını önlemeye yardımcı olur.
Anemiye sebep olabilir
Anemi denince aklımıza ilk olarak, demir eksikliği anemisi gelse de, B12 vitaminin eksikliği de farklı bir tür anemi olan megaloblastik anemiye sebep olabilir. B12 vitamini, vücudunuzun kırmızı kan hücreleri üretmesine yardımcı olur. Sağlıklı kırmızı kan hücreleri küçük ve yuvarlakken, B12 vitamini eksikliği vakalarında daha büyük ve oval hale gelirl. Bu sebeple kırmızı kan hücreleri kemik iliğinden uygun bir oranda kan dolaşımına geçemez ve megaloblastik anemi dediğimiz B12 eksikliği anemisine neden olur. Anemi semptomlarını hemen hemen hepimiz biliyoruzdur, yorgunluk, halsizlik…
Kemik sağlığı ve osteoporoz
B12 vitamini düzeylerini korumak, kemik sağlığınızı destekleyebilir. Çalışmalarda, B12 vitamini eksikliği olan kişilerin, normal bireylere göre kemik mineral yoğunluğunun daha düşük olduğu gösterilmiştir. Özellikle de kadınlarda düşük vitamin B12 seviyeleriyle zayıf kemik sağlığı ve osteoporoz arasında bir bağlantı olduğu bilinmektedir.
Enerji desteği verebilir
B grubu vitaminleri, vücudunuzun enerji üretiminde önemli rol oynar. Özellikle yetersizliği, anemiye sebep olabileceği için yorgunluk ve enerji eksikliğine de yol açabilir. Fakat yine B12 vitamini özelinde düşündüğümüzde eğer B12 seviyeniz yeterliyse, takviye almak ekstra bir fayda yaratmaz.
Hafızayı güçlendirir
B12 eksikliği, özellikle yaşlı bireylerde hafıza kaybıyla ilişkilidir. Vitamin beyindeki nöronların kaybı olan ve sıklıkla hafıza kaybı veya bunamayla ilişkili beyin atrofisini önlemede rol oynayabilir. Bazı çalışmalar, B12 vitamini ve omega 3 yağ asidi takviyelerinin kombinasyonunun zihinsel gerilemeyi yavaşlattığını göstermiştir. Ayrıca çok düşük olmayan ama normalin altındaki B12 vitamini düzeylerinin bile zayıf hafıza performansına katkıda bulunabileceği düşünülmektedir. B12 vitamini takviyelerinin hafıza ve bilişsel işlev üzerindeki etkisine dair daha net konuşabilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olsa da, eksiklik varsa yerine konulması genel sağlık açısından önemlidir.
