Dionysos’un kenti Nysa’yı, geçtiğimiz hafta çok değerli dostum Yılmaz Akkan’la gezdiğimizden bahsetmiş, bölgeyi, oranın ünlülerini ve kazıların geçmişini anlatmıştım.Sıra geldi bu muhteşem kenti beraberce adımlamaya...
Nasıl gidilir?
Nysa ya da bugünkü adıyla Sultanhisar, İzmir Adnan Menderes Havalimanı’ndan otomobille yaklaşık 1.5 saat uzaklıkta... Nazilli yönünde giderken Sultanhisar’a varınca, soldaki benzin istasyonundan içeri girip, devam edin. ‘Nysa’ tabelalarını göreceksiniz. Antik Kent, Sultanhisar merkezin yaklaşık 3 km. kuzeyinde yer alıyor.
Toplu taşımayla nasıl ulaşılır diye merak ediyorsanız, önce Aydın’a gitmeniz, sonrasında da Aydın Büyükşehir Belediyesi’nin 302 nolu ADÜ-Nazilli otobüsüne binmeniz gerekecek. Otobüsün kalkış durağı, otogara yaklaşık 500 metre mesafede... Aydın-
Nazilli arasında hafta içi 06.20-21.00, hafta sonuysa 07.30-19.30 arası karşılıklı seferleri var. Aydın’dan Sultanhisar ise 40 dakika sürüyor. Bilet ücreti, tek yön 5.50 TL. Otobüsten indikten sonra, sizi yaklaşık 30-40 dakikalık bir yürüyüş bekliyor. Sultanhisar’dan çıkmadan, yanınıza su almayı unutmayın.
Müzekartınız yoksa, Antik Kent’e giriş ücreti 7 TL.
Gezi rotası
Aracınızı, gişenin yanına ya da Antik Tiyatro’nun önüne park edebilirsiniz. Gezi rotanızın sırası, Stadion, Tiyatro, Tünel, Sütunlu Cadde, Yaşlılar Meclisi, Agora ve Kütüphane olacak. Haydi başlayalım bu muhteşem kenti adımlamaya...
Stadion
Strabon’un da bahsettiği bu muhteşem yapı, şehirlerin doğayla savaşarak değil; uyumlu inşa edilebileceğinin en güzel örneklerinden...
Kentin ortasından geçen vadide, topoğrafyaya uygun bir şekilde inşa edilmiş Stadio’nun oturma sıraları ve altyapısı, günümüze kadar ulaşmış.
Çarşı Bazilikası
Geldiğiniz yönden Sütunlu Cadde’nin diğer yanına doğru yürürseniz, bir bölümü açığa çıkarılan Çarşı Bazilikası’na ulaşırsınız.
Kütüphane
Tiyatro’yu geçer geçmez, hemen solunda göreceğiniz merdivenlerden yukarı devam ederseniz, ileride sağda MS 2-6’ncı yüzyıllar arası kullanılan
Kütüphane’ye ulaşırsınız. 10’uncu yüzyılda bir şapele dönüştürülen bina, 13’üncü yüzyıl civarı terkedilir.
Tünel
Tiyatro’dan çıktıktan sonra sola döner ve hemen arkasından yine solunuzdaki patikadan aşağıya yürürseniz, sizi sıra dışı bir yapı karşılayacak. Dağlardan vadiye ulaşan akarsuyun zarar vermeden şehri terk etmesine olanak sağlayan tonozlarla örtülü 100 m. uzunluğundaki bu tünelden, Strabon da kitabında bahsediyor.
Agora
Gerontikon’dan bir ana caddeyle ayrılan Geç Helenistik Dönem’e tarihlenen Pazar Yeri, Doğu Roma Dönemi’ne kadar kullanılmış. Özellikle ‘ion’ düzendeki sütun başlıklarının ince taş işçiliği görülmeye değer...
Sütunlu Cadde
Tünelin diğer ucuna vardığınızda soldaki merdivenlerden çıkıp, ağaçların arasından geçerek, sağa doğru devam ederseniz, kazıların devam ettiği, kısmen ortaya çıkarılmış Sütunlu Cadde’ye ulaşacaksınız.
Komşu kent sayılabilecek Miletoslu Hippodamos’un geliştirdiği, ya onun adı ya da ‘ızgara plan’ olarak adlandırılan cadde planlaması, Nysa’da kullanılmış. Vadinin iki yakasına kurulu kentin cadde-sokak sistemine, bugün yerleri net olarak görülebilen üç de köprü entegre edilmiş.
Antik tiyatro
MÖ 1’inci yüzyılda yapıldığı düşünülen, 10-12 bin kişilik Antik Tiyatro’nun, Şarap Tanrısı Dionysos tasvirleriyle süslü sahne kısmıysa, MS 2’nci yüzyıldan... Nysa Tiyatrosu’nu diğerlerinden ayıran da, muhteşem frizler... Dionysus’un ebesi Nysa, Aşk Tanrısı Eros, Menad, Silen, Nysa Antik Kenti’nin Tanrı ve Tanrıçası Pluton ile Kore, Çobanların ve Sürülerin Tanrısı Pan Kore, Pan, Artemis, Athena, Afrodit, Hermes, Satyr, Dionysus’un eşi Ariadne ile Triptolemos’un yer aldığı frizlerin orjinalleri, bugün Aydın müzesinde...
Gerontikon
Yaşlılar Meclisi binası, Sütunlu Caddenin sağ tarafında yer alıyor. Bir anıtsal kapıdan ulaşılan, iç avludan girilen ve iki katlı sahne binasına da sahip Gerontikon’un, oturma kapasitesinin, 700-1000 arası olduğu düşünülüyor. Pek çok kültürel ve politik toplantıya ev sahipliği yapmış yapı, MS 2’nci yüzyılda Nysa’lı zengin Sextus lulius Antoninus Pythodoros tarafından, annesinin vasiyeti üzerine yeniden inşa ettirilmiş.