2020’nin bitmesine sadece bir ay kaldı. Kasım ayı kimi gülümseten kimi hüzünlendiren ama her biri diğerinden önemli olayların yıl dönümlerine ev sahipliği etmekte.
1 Kasım 1922 Saltanatın Kaldırılması, 1 Kasım 1928 Harf Devrimi, 25 Kasım 1925 Şapka ve Kıyafet Devrimi, 26 Kasım 1934 Lâkap ve Unvanların Kaldırılması, 30 Kasım 1925 Tekke, Zaviye ve Türbelerin Kapatılması gibi Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün devrimlerinden pek çoğu kasım ayında gerçekleşti. Yine bir kasım günü, 10 Kasım 1938’de bu muhteşem insanı sonsuzluğa uğurladık. 22 Kasım Dünya Diş Hekimleri Günü, 24 Kasım Öğretmenler Günü, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü ve her yıl kasım ayının üçüncü perşembesi ise Dünya Felsefe Günü...
Kadın filozoflar
Geçtiğimiz pazar günü bu haftanın derslerini hazırlamak için masaya oturmuştum ki telefon tıngırdadı. Yazımı okuyan sevgili Ezgi’den mesaj gelmiş. Ezgi Yeşil benim yeğenim, Antik Çağ’dan bu yana Anadolu’nun önemli merkezlerinden, ‘Mahşerin Yedi Kilisesi’ olarak bilinen, Hristiyanlığın ilk yedi kilisesinden birini barındıran Thyateira, bugünkü adı ile Akhisar’da felsefe öğretmeni... Yani Anadolu’nun genç kadın filozoflarından biri...
Aradım ve Anadolu’daki felsefe merkezleri ve kadın filozoflar üzerine güzel bir sohbet eyledik. İşte Ezgi’ye göre dört önemli kadın filozof...
Theano
Kadın filozoflar arasında, Antik Çağ’ın bilinen ilk kadın filozofu Pisagor’un eşi ve öğrencisi Theano, ilk sıralarda yer almakta. Tüm Pisagorcular gibi evrenin sayılardan kurulduğunu öne sürer, matematik, geometri ve müzikle de ilgilenir. Theano’ya göre matematik ve müzik önemlidir. İkisinde de sayılar vardır ve sayılar düzeni sağlayan tek unsurdur.
Hypatia
Felsefeden bahsedip, İskenderiyeli Hypatia’dan bahsetmemek olmaz. Socrates’i n Historia Ecclesiastica adlı eserine göre, 415 yılında Kıptî Hristiyan bir çete tarafından taşlanarak, derisi midye kabuklarıyla soyularak ve defalarca tecavüz edilerek öldürülür.
Film seyretmeyi seviyorsanız Hypatia’nın hayatını anlatan Alejandro Amenabar’ın yönettiği ve Hypatia’yı Rachel Weisz’in canlandırdığı 2009 yapımı ‘Agora’ adlı filmi not edin bir kenara...
Fatma Aliye Hanım
50 TL’lik banknotların arkasında da resmi olan, ilk kadın romancımız, edebiyatımızda ilk çeviriyi yapan, kadın haklarından ilk bahseden, hakkında ilk defa monografi yazılan kadın yazarımız Fatma Aliye Hanım aynı zamanda ilk kadın felsefecilerimizdendir...
Yaşayan efsane İoanna Kuçuradi
Türkiye Felsefe Kurumu’nun Kurucu Başkanı, Hacettepe Üniversitesi Felsefe Bölümü’nün kurucusu, Türkiye İnsan Hakları Vakfı Etik Komitesi Başkanlığı’nı yapmış, Goethe Madalyası dahil birçok uluslararası ödülün sahibi İoanna Kuçuradi, felsefe denince ülkemizde ilk akla gelen kişi.
Uluslararası Felsefe Kuruluşları Federasyonu Onursal Başkanı olan ve Felsefe ve İnsan Hakları konusunda bir UNESCO kürsüsü sahibi de olan Ioanna Kuçuradi, çalışmalarını Maltepe Üniversitesi’ninde sürdürmekte.
70 YILDIR MİLLİYET
1950’den beri tam 70 yıldır Milliyet okunuyor. Bu arada 2020 yılı Milliyet’in de 70’inci yılıydı. Milliyet denince aklıma ilk gelen isim, değerli dostum, kardeşim Eser Atilla’nın babası, Milliyet Sanat’ın unutulmaz yayın yönetmeni rahmetli Akal Atilla. Akal Amca beni Milliyet ve Milliyet Sanat ile tanıştıran, okumayı sevdiren kişi... Dolayısı ile Akal Amca sayesinde tanıştığım Milliyet’te, yıllar sonra bir köşe sahibi olmanın anlamı ise benim için çok büyük. Daha yazılacak, anlatılacak çok şey var...
Dolayısıyla nice 70 yıllara Milliyet...