Geçtiğimiz hafta yazdığım gibi, bayramda Yenişakran’da Afacan Gençlik Evi’nde eski dostlarla beraberdim. İlk günü akşam yemeği sonrası, GHD’nin çalışma kamplarını, ilk rehberlik tecrübelerimi kazandığım kültür gezilerini yâd ederken, Ali Ağabey “Aigai’ye gittin mi sen?” diye soruverdi. “Henüz kısmet olmadı kendisiyle müşerref olmak” diye başlamıştım ki, “O zaman yarın sabah gideriz, müşerref olursunuz” deyince, ertesi günün programı da kendiliğinden ortaya çıkıverdi.
Toprağın altından tarih fışkıran bir coğrafya güzel yurdum. Sadece İzmir çevresinde onlarca antik kent, yerleşim, kutsal alan ve kale var. Aigai bunlardan sadece biri ve ne yazık ki bu muhteşem kent, Efes ve Bergama gibi iki ünlü kentle aynı coğrafya da olma talihsizliğine uğramış durumda.
Lidya bölgesinden Aiolis kıyılarına uzanan en önemli vadilerden birini kontrol eden Aigai, bugün Yuntdağı olarak bilinen Antik Dönem’deki adıyla Aspordene üzerinde kurulmuş bir dağ kenti. Bugüne kadar kazılarda MÖ 8’inci yüzyıldan önceye dair bir şey bulunamamış olsa da, yazılı kaynaklar bize, bu güzel kentin MÖ 11’inci yüzyıldaki göç dalgaları sırasında kurulduğunu söylemekte.
12 şehirden oluşan İon Birliği gibi yine 12 şehirden oluşmuş bir Aiolis Birliği de var tarihte. İzmir yani Smyrna her ikisine de üyeydi. Aiolis Birliği’ne üye diğer şehirlerse, Killa, Neontheikhos, Larissa, Notion, Pitane, Aigiroessa, Temnos, Gryneion, Kyme, Myrina ve de Aigai’ydi.
Gezi rotası
Antik Kent’i en rahat gezeceğiniz rota aşağıda. Her bölümün önünde kısaca bilgi veren tabelalar da mevcut.
Nekropolis
Antik Yol
Kuzey Hamamı
Yeni Kapı
Demirkapı
Bouleuterion
Stoa
Agora
Macellum
Sarnıç
Gymnasion Hamamı
Gymnasion
Tiyatro
Athena Tapınağı
Gitmeden önce okumak için
www.aigai.info Aigai Kazısı’nın resmi web sitesi
Aliağa Belediyesi’nin yayınladığı Sebahattin Karaca’nın ‘Aliağa’nın Antik Kentleri’ adlı kitabı sadece Aigai’yi değil; Elaia, Gryneion, Kyme ve Myrina’yı da detaylıca anlatmakta.
Nasıl gidilir?
İzmir’den geliyorsanız, Aliağa’yı geçip Yeni Şakran’a geldiğinizde Aigai tabelasından sağa dönün, cezaevini geçin ve sonra yolu takip edin. Yaklaşık
20 dakika sonra Köseler köyüne varacaksınız. Yok eğer Manisa yönünden geliyorsanız, Menemen istikametinde 10 km. kadar gittikten sonra, sağda Celal Bayar Üniversitesi Muradiye Yerleşkesi tabelasını ve hemen altında da Aigai tabelasını göreceksiniz. Sağa döndükten yaklaşık 40 dakika sonra yine Köseler köyüne varacaksınız. Aigai Antik Kenti köyün 2 km. ilerisinde.
Oraya varıp, arabanızı otoparktaki ağaçlardan birinin altına bırakın. Girişte maske ve ateş kontrolü var. Kenti hakkını vererek gezmek yaklaşık iki saat sürüyor. Dolayısıyla yanınıza şapkanızı ve suyunuzu almayı unutmayın. Unutmadan, giriş ücretsiz.