ŞU YUNUS MESELESi

Yunuslar, attığımız balığı havada yakalayınca seviniyoruz. Oysa onlar her şeyin farkında. Tutsak olduklarının, doymak için numara yapmaları gerektiğinin, bir daha evlerine dönemeyeceklerinin...

Yunuslar dünyadaki en zeki ikinci yaratık. (Birinci biziz çok şükür!) TÜBİTAK’ın sitesinde yazanlara göre “Aynı zamanda çok karmaşık neokortekse (beyinde problem çözme, farkındalık vb. zekâ belirtileriyle ilgili alan) sahipler. İnsanın mimiklerini anlayabiliyor, aynada kendini tanıyabiliyorlar.
Yine aynı yazıda geçen, Loyola Marymount Üniversitesi’nden filozof Thomas White’a göre yunuslar, felsefi tanıma göre, insan olmak için gereken özelliklerin çoğuna sahip. White, “Çevrelerinin farkında ve duygulara sahip olmalarının yanı sıra, kişilik sahibi olmaları, kendini kontrol etme davranışları sergilemeleri ve başkalarına da etik denebilecek şekilde davranmaları (ki bu özellik çoğumuzda yok) onlara insan demek için yeterli” diyor
Şimdi biz, en zekiler, normalde 100 kilometrekarelik bir alanda yaşayan bu memelilere ‘numara öğrenebilen balık’ muamelesi yapıp havuzlara tıkıyoruz. Sonra da onları eğittiğimizi sanarak, attığımız balığı havada yakalayınca seviniyoruz.
Oysa onlar her şeyin farkında. Tutsak olduklarının, doymak için numara yapmaları gerektiğinin, bir daha evlerine dönemeyeceklerinin...

Çıkış yok
Ben hep Mustafa Koç’un Badem’i evlat edindiği gibi, birinin parayı bastırıp, mesela şu Kaş’taki dört yunusu kurtarıverdiğini hayal ediyordum. Hani ortada böyle bir kahraman adayı falan yok ama “Olsa nasıl olur?” diye sormak için Kaş Sualtı Derneği’nden Belma Tosun’u aradım. Hatırlarsanız 21 Nisan’da Kaş’ta bu konuda geniş kapsamlı bir eylem yaptılar.
Belma Hanım hiç iç açıcı şeyler anlatmadı. Bir kere öyle parayı verip (150-250 bin dolar) yunusu satın almakla iş bitmiyor. Hayvanın doğal hayata dönmesi için çok ciddi bir rehabilitasyona ihtiyacı var. Ve çok pahalı. 250 bin dolar civarında. Türkiye’de bunu yapabilecek biri yok, dünyada da sayılı zaten. Ve rehabilitasyonun başarı oranı çok düşük. Bir kere yakalandılar mı hayatları bitiyor. Vazgeçiyorlar yaşamaktan. O parklarda gördüğünüz her yunus bir cinayet aslında.
Peki neden “Yunuslara özgürlük” diye bağırıyorlar?
Çünkü artık yeni tutsaklar olsun istemiyorlar... Türkiye, yunusların sadece eğitim ve araştırma amaçlı kullanılmasına izin veren antlaşma BERN ve soyu tehdit altında olan yabani hayvan ve bitki türlerine ilişkin sözleşme CITES’e taraf. Yani esasında yunus parkları yasak. Ama terapi kisvesi altında kanundaki boşluklardan yararlanılıyor. Avrupa’daki çoğu ülkede kapatılmasına rağmen bizde 10 parkta yaklaşık 40 yunus var.
1970’te ‘The Dolphin Project’i kurarak kendini onları kurtarmaya adayan,eski yunus terbiyecisi Ric O’Barry’nin, Türkiye’deki tutsak yunuslar için başlattığı imza kampanyası 15 bini geçti. Yeterli sayıya ulaşınca Başbakanlıkla Tarım ve Köyişleri Bakanlığı’na başvurulacak, “Lütfen yunus parklarını kapatın” denilecek. Ve inşallah Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, “Kanun uygulanacak” dediği anda, olay hallolacak. O zamana kadar siz de yunus parklarına gitmeyin, bu insanlık suçuna ortak olmayın.

iHBAR HATTI
Erdek Papazsırtı mevkiinde bir gönüllü tarafından bakılan, yuvalı, tasmalı altı köpek kurşunlanarak öldürüldü. Fotoğraflar korkunç. Erdek Belediyesi, Emniyet, Jandarma, bir şeyler yapın!

HIRSINI BOĞARAK ALMAK

Cumartesi gazetelerinde, denizde kendisine saldıran pitbull’u boğarak öldüren 14 yaşındaki çocuğun haberi vardı. Öncelikle çocuğa geçmiş olsun. Denizde neşeyle yüzerken bir köpek tarafından ısırılmak korkunç olmalı gerçekten. (Bu arada bir köpeğin hem yüzüp hem saldırabilmesini ilginç bulduğumu da belirtmek isterim.) Ama beni daha çok dehşete düşüren, çocuğun kurtarılıp sahile çıkartıldıktan sonra “Hırsımı alamadım denize atladığım gibi köpeği boğdum” demesi.
Olayı gözümüzde tekrar canlandırmaya çalışalım: Köpek yüzerek çocuğun yanına gidip onu ısırıyor, Çocuğun dediğine göre 10 dakika suyun üzerinde 5 dakika altında boğuşuyorlar. İnsanlar koşup kurtarıyor vs. Köpek bu arada yüzmeye devam ediyor. Çocuk yüzündeki yarayı fark ediyor ve hırslanıyor. Az evvel yaşadığı dehşete ve ısırılmasına rağmen hiç korkmadan, yüzen köpeğin yanına gidip onu suda boğuyor. Sıra dışı bir hikaye gerçekten. Bu kadar ‘korkusuz’ bir çocuk ve bu kadar ‘uzun süre yüzebilen’ bir köpek...
Bir de şunu merak ettim şahsen, çocuğu denizde kızdıran ya da yaralayan bir arkadaşı olsaydı, onun akibeti ne olacaktı?

BAŞARILI OPERASYON

İBB, Maltepe sahili doldurarak çeşitli eğlence ve spor tesisleri yapma niye-tinde. Sahildeki kayaların üzeri hızla doldurulmaya başlandı. Ancak o kayalık-larda onlarca kedi yaşıyor. Gönüllüler, Maltepe Belediyesi’nde iki görevliyle birlikte çarşambadan beri çoğu yavru 50’ye yakın hayvan kurtardı. Şimdi hepsi sahip arıyor. Renk, cins, yaş önemsemeyen kediseverlere aracılık yapabilirim.