SEDEF HASTALIĞI BİLDİĞİMİZİN ÇOK ÖTESİNDE OLABİLİR!
Doç. Dr. Gökhan Okan, İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi mezunu ve yine aynı üniversitede Dermatoloji Uzmanlığı’nı aldı. Daha sonra bir yıl Amerika’da Cleveland Clinic’te çalıştı. Avrupa Dermatoloji ve Birleşik Krallık Dermatoloji Kurul sınavlarını geçti. Çok başarılı bir kariyerin ardından şu an kendi kliniğinde çalışıyor ama akademik araştırmaları da bir yandan sürüyor. Bugün konuğumuz olma sebebi ise yayınlanan çalışmaları. Ancak öncelikle sedef hastalığı ve Alzheimer’ın ne olduklarını açıklayalım...
Sedef hastalığı (psoriasis) nedir?
Deride pullanma ve kızarıklık ile kendini belli eden bir hastalıktır. Geçmişte sadece deriye sınırlı olduğu düşünülürken, günümüzde çok sayıda sistemi etkileyen, kronik, sistemik iltihabi bir rahatsızlık olarak ele alınmaktadır. Bu sebeple tanı konduktan sonra eşlik eden diğer sistemler için risk faktörleri ve belirtilerine göre tarama testleriyle araştırılma yapılmalıdır.
Alzheimer hastalığı nedir, evreleri nelerdir?
Alzheimer sinsi başlayan ve genellikle yavaş ilerleyen bellek, konuşma becerisi, düşünce ve davranış bozukluklarına neden olan en yaygın demans türüdür. Hastalardaki bilişsel fonksiyonlardaki bozukluklar zamanla kişinin günlük yaşam aktivitesini etkilemeye başlar. Belirtilerin olmadığı erken evrede, beyin omurilik sıvısında ve kanlarında Alzheimer hastalığının en erken belirtilerini gösteren biyobelirteçlerin tespiti erken teşhis için çok önemlidir.
Alzheimer hastalığının erken dönemde tespiti için sizin çalıştığınız belirteçlerden bahseder misiniz?
Nörofilamentler ve Tau proteini. Nörofilamentler, nöronlarda yani sinir hücrelerindeki iskelet görevi gören proteinlerdir. Yine Tau proteini de sinir hücrelerinde bulunur. Kanda ve beyin omurilik sıvısında bu protein seviyelerinin artışı nöronların hasarını gösterir, nörolojik hastalıklarının takibi ve tedaviye olan yanıtını değerlendirmede bu değerlerin ölçümü önemlidir.
Sedef hastalığı nörolojik problemlere neden olur mu?
Sedef hastalarında bilişsel bozuklukların rahatsızlığın başında ya da ilerleyen dönemlerinde gelişebildiği daha önce yapılan çalışmalarda gösterilmiştir. Ancak bu durumun direkt sedef hastalığından mı yoksa hastalığın seyrinde sık görülen kalp damar hastalıklarının bir sonucu mu olduğu netlik kazanmamıştır. Sedef hastalığında artan sistemik inflamasyon, nöronların da iltihaplanmasına neden olur. Beynin kronik iltihabı sonucu biliçsel bozukluk gelişebilmektedir.
Alzheimer ile ilişkisi
Sedef hastalığı Alzheimer ile ilişkili mi?
Sedef hastalarında bilişsel bozuk ve Alzheimer arasında ilişkiyi tespit etmek amacıyla yaşları 17-51 arasında değişen 45 denek üzerinde çalışma yaptık. Journal of Clinical Laboratory Analysis’te yayımlanan makalemizde 45 sedefi olan hasta grubuyla 45 kontrol grubunda serum nörofilaman hafif zincir ve Tau protein seviyelerini ölçtük. Özellikle 40 yaş altı ve şiddetli sedef hastalarında nörofilaman ve Tau protein seviyelerinin daha yüksek olduğunu tespit ettik.
Gelecekte Alzheimer’a yakalanma ihtimali olan sedef hastalarını tespit etmek mümkün olabilir mi?
Gelecekte orta ve şiddetli sedef hastalarında biyobelirteçler sayesinde bu mümkün olabilir. Sedef hastalarında nöroloji hekimleri tarafından bellek fonksiyonlarını ölçen bazı testler uygulanarak, bazı kan tetkikleri, beyin görüntüleme (MRI, PET gibi) ve gerekli görülürse daha ileri tetkikler yapılarak, hastalığın hikayesi, muayene ve tetkikler sonucuna göre Alzheimer olup olmadığına karar verilir. Yapılan tedaviyle hem hastalığın belirtileri azaltılabilir, ilerlemesi durdurulabilir ya da yavaşlatılabilir hem de hastaların yaşam kalitesi en yüksek seviyede tutulmaya çalışılır.
Her hastalıkta olduğu gibi burada da önemli olan erken teşhis olmalı.Yaptığınız bu çalışma, Alzheimer ve sedef hastalığı ilişkisine ışık tutacaktır. Elinize sağlık ve vakit ayırdığınız için sonsuz teşekkürler.
Bilgili, maskeli, sağlıklı ve mutlu kalalım...