Bu hafta tedavi edebildiğimiz hastalıklardan birini daha yazıyorum: Lenfomalar… Bağışıklık sistemimizin enfeksiyonlara karşı savaşan hücreleri lenfositlerden kaynaklanır. Kaynaklandığı hücre tipine göre iki alt tipi var; Hodgkin hastalığı ve Hodgkin olmayan lenfoma. Gördüğünüz gibi bazı durumlarda lenfoma bile denmiyor; Hodgkin hastalığı…
Baştan söyleyelim; lenfoma, lösemilerle çok karıştırılmamalıdır. Lösemiler, kemik iliğindeki kan hücrelerinden kaynaklanırlar; lenfomalar ise enfeksiyonlarla savaşan lenfosit hücrelerinden. Lenfomaların tedavisi de hastalığın tipine ve evresine göre değişiyor. Tedavi edemediğimiz durumu pek yok gibi.
Risk faktörleri
Niye lenfoma olduğumuza dair çok net bir cevap yok ama riski yükselten bazı faktörler şunlar:
- Yakın akrabalarda hastalık hikayesi,
- 60 yaş ve üzeri olmak (iki alt gruptan biri olan sadece lenfoma),
- 15-40 yaş arası veya 55 yaştan büyük olmak Hodgkin hastalığı riskini artırır.
- Lenfoma da bazı hastalıklar gibi cinsiyet gözetir ve erkekler kadınlardan daha riskli,
- Daha önce radyoterapi ile tedavi edilmiş olma,
- Bağışıklık sisteminin HIV/AIDS, organ nakli gibi bir hastalıktan dolayı zayıf olması ya da doğuştan immün yetmezlik rahatsızlığının olması,
- Romatoid artrit, Sjögren sendromu, lupus gibi bir bağ dokusu hastalığının bulunması.
Belirtileri nelerdir?
- Vücudun herhangi bir yerinde şişen bir lenf nodu,
- Ateş,
- Gece terlemesi,
- Kaşıntı,
- Öksürük,
- Nefes darlığı,
- Açıklanamayan kilo kaybı.
Bu belirtiler herhangi birsebebe bağlı gelişebilir. Ancak geçmiyor veya sürekli tekrarlıyorsa, bize lenfomayı düşündürmeli ve mutlaka doktora başvurmalıyız.
Tedavi süreci
Lenfomalar tedavi edilebilir hastalıklardır. Alt tipine ve evresine göre kemoterapi, radyoterapi, immünoterapi veya hedefe yönelik ajan kullanılabilir. Bunlar işe yaramazsa, kemik iliği transplantasyonu yapılır. Öncesindeyse hem kanser hücreleri hem de kişinin kemik iliğinde kan hücrelerini yapan öncül hücreler, yüksek doz kemoterapi ile öldürülür ve yerine yenileri nakledilir. Bunlar kişinden alınan kök hücreler de, doku uyumu bulunan bir vericiden alınan hücreler de olabilir.
Her zaman olduğu gibi bu durumda da, size önerilen tedavi alternatiflerini, beklentilerinizi ve oluşabilecek yan etkileri doktorunuz ile detaylı görüşmeniz gerektiğini unutmayın. Tedavi konusunda elbette doktorunuza güvenin ama sürecin, sonrasının ve diğer ihtimallerin bilgisini, öngörü ve tahminleri lütfen talep edin.
Yaşamı etkileyen bir hastalık
Hastalığın tedavisi kadar sonraki yaşam kalitenizi, yan etkilerini içeren geniş bir bakış açısıyla hareket edin. Tedavinizi yapan ekibe, diyetinizden uykunuza, sporunuzdan rutin alışkanlıklarınıza kadar her şeyi danışın. Unutmayın ki kanser, yaşam yolculuğumuzda yanlış yaptığımız şeyler sonucu gelişen bir hastalıktır. Tedavi sonrası aynı hataları tekrarlıyor olmanız, sizi tekrar hasta edebilir.
Hem tedavi sürecinde hem de sonrasında aktif rol oynamanız, bir anlamda kendi hayatınızın dizginlerini ele almanız gerekiyor. Bilgili, sağlıklı, mutlu ve maskeli kalın.