KADIKÖY’DEKİ POLONYALI KADIN PLAK KOLEKSİYONERİ

Kadıköy Belediyesi’nin bu yıl üçüncüsünü düzenlediği ‘Kadıköy Plak Günleri’nde, plaklar Müzeyyen Senar için döndü. Dün başlayan ve bugün sona erecek etkinlikte, Senar’ın sadece sesi kulaklarda yankılanmadı, 1967’de aldığı Anadol marka otomobili ve ruhsatı da sergilendi.

Organizasyonda, ‘Polonyalı kadın küratörden kadın taş plakları seçkisi’ bölümü dikkatimi çekti. Programda; 1960-70 ve 80’lerin kadın sanatçılarının plaklarını biriktiren Polonyalı antropolog, küratör ve plak koleksiyoneri Kornelia Binicewicz’in, arşivinden eserleri müzikseverlerle paylaşacağını görünce, ilgimi çekti.

Kadıköy Plak Günleri’ni düzenleyenlerden Binicewicz’in telefonunu alıp, aradım. Ertesi gün oturduğu Moda’daki bir kafede Binicewicz’le müzik üzerine keyifli bir sohbet yaptık.

1979 doğumlu Binicewicz’e ilk sorum, plak tutkusunun nasıl başladığı oldu. Ülkesi Polonya’da antropoloji okuyan Binicewicz, “Gençlik dönemimde plak yerine, kasetler vardı, ama çocukluğum ailemin aldığı plakları dinleyerek geçti” dedi.

Kadın sanatçıların plaklarını toplamaya ise 13 yıl önce başladığını, koleksiyonuna kattığı ilk plağın Las Grecas ikilisinin ‘Shadows’u (Gölgeler) olduğunu söyledi. Koleksiyonunda bin 800 civarında plak bulunduğunu açıklayan Binicewicz, Türkiye sevdasının ne zaman ve nasıl başladığını ise şöyle anlattı:

“Üç yıl önce müzik araştırmaları yapmak üzere bir aylığına gelmiştim Türkiye’ye… Artık yılın yüzde 70’ini burada, kalanınıysa Avrupa’da geçiriyorum.”

HİKAYESİ OLAN ESERLERİN PEŞİNDE

30 ülkeden topladığı plakların yarısının Moda’daki evinde, diğerlerinin Polonya’da olduğunu söyleyen Binicewicz’e, özellikle neden kadın sanatçıların plaklarını topladığını sordum. Türkiye’de olduğu gibi dünyada da şarkıcıların yüzde 70’inin kadın olduğunu iddia eden Binicewicz, şunları söyledi:

“Sayısal olarak fazla olmalarına rağmen, kadın şarkıcıların arka planda kaldığını düşündüğüm için onları ön plana çıkarmak istedim. Türkiye’den bir örnek vermek istersem, Esmeray mesela... Çok enteresan... Hem hikayesi etkileyici, hem de sesi, ama Türkiye’nin ilk Afro Türk’ü, pop yıldızı olarak değerlendirilmiş... Hak ettiği ilgiyi görmemiş.”

KOLEKSİYONUNDAKİ TÜRK KADIN SANATÇILAR

İlgi alanının, 60-70’li yılların caz ve etnik müzikleri olduğunu anlatan, Türkçe bilmemesine rağmen, Türk kadın şarkıcıları bizden iyi tanıyan Kornelia Binicewicz’den, koleksiyonundaki Türk kadın şarkıcıların listesini aldım. Polonyalı Kornelia’nın listesinde değil onun yaşıtı, Türkler’in, bizim kuşağın bile ismini bilmediği veya unuttuğu Türk kadın şarkıcıların olması şaşırttı beni. İşte Kornelia’nın plak koleksiyonundaki Türk kadın şarkıcılar:

Esmeray, Kamuran Akkor, Gülden Karaböcek, Neşe Karaböcek, Gülcan Opel, Zerrin Zeren, Tülay, Hümeyra, Füsun Önal, Selma İstanbullu, Sevda Alpay, Huri Sapan, Neşe Alkan, Nermin Candan, Handan Kara, Rana Alagöz, Asu Maralman, Rüçhan Çamay, Esin Afşar, Tansu, Nesrin Sipahi, Lale Akat, Deniz Erkanat, Cici Kızlar, Azize Gencebay, Semiramis Pekkan, Ajda Pekkan, Mürüvvet Kekilli, Sezen Aksu ve Nur Yoldaş.

EN SEVDİĞİ PLAKLAR VE YENİ TÜRK ŞARKICILAR

DJane’lik, araştırmacılık, müzik danışmanlığı ve festival organizatörlüğü yapan Kornelia Binicewicz’in, bin 800 plaktan oluşan koleksiyonundaki en favorileriyse şunlar:

Can-’Vitamin C’, Feyruz-’La Gar al Mahata’, Ajda Pekkan-’Süperstar’, Esmeray-’Sürpriz 81’, Halina Frıckowiak-’Ide’ ve Breakout-’Mira’...

Türk müzik sektörünün yenilerinden hangilerini beğendiğini merak ettiğim Binicewicz, Sıla için “Şarkı söylemiyor, şiir okuyor” dedi ve ekledi:

“Yenilerden Baba Zula ile Melike Şahin’i beğeniyorum.”

GÜNÜN SÖZÜ

İnsan için en zor olan şey, her gün insan kalmaktır. (Cengiz Aytmatov)