Tüzel Kişi Nedir? Tüzel Kişilik Örnekleri Nelerdir?
Günlük yaşamda pek çok farklı yerde sıkça karşılaşılan kelimeler arasında tüzel gelir. Daha çok tüzel kişilik şeklinde ifade edilerek pek çok alanda ön plana çıkar. Peki, tüzel kişi nedir? Tüzel kişilik örnekleri nelerdir? İşte bu konuda merak edilenler.
Tüzel hem kişi hem de mal topluluğu olarak öne çıkarılan bir terim şeklinde ifade edilir. Resmi kaynaklar kapsamında ele alınır ve kullanılır. Bu doğrultuda hem yazılı hem de sözlü olarak karşılaşılan tüzel kelimesinin ne anlama geldiği konusunda da pek çok kişi araştırma gerçekleştiriyor.
Tüzel Kişi Nedir?
Hukuk açısından birçok kişinin veya malın topluluğundan doğan, aynı zamanda tek bir kişi sayılan kavram olarak nitelenmektedir. Özellikle bağımsız olarak örgütlenmiş şekilde, bazı haklara sahip olan ve borç ile alacak edinilebilen varlıklardır. Tüzel kişilik belli bir amacı gerçekleştirmek için doğmuştur. Bu doğrultuda özel hukuk kişisi ve kamu hukuk kişisi olarak iki farklı şekilde tüzel kişilik oluşturulmaktadır. Her biri belirli amaçlar taşır ve bu amaçlar doğrultusunda gerçek kişilik olmasa bile farklı haklara sahip olarak varlığını sürdürür. Bu sebepten dolayı hem bağımsız olarak hem de kamu kapsamında tüzel kişilik oluşturulur.
Tüzel Kişilik Örnekleri Nelerdir?
Birçok farklı tüzel kişilik örnekleri vermek mümkündür. Ancak burada öncelikle özel hukuk kişisi ile beraber kamu hukuku kişisi şeklinde tüzel kişiliğin ele alındığını söylemek mümkün. Örnek vermek gerekirse vakıf, dernek ve sendika ile beraber şirket gibi kurumlar hukuken varlık haline geldikleri andan itibaren bu konuda tüzel kişi olurlar. İşte bu tüzel kişiler özel tüzel kişi olarak bilinmektedir. Kurum ya da kuruluş kapsamında faaliyet göstermesi ile beraber, bir topluluk olarak tüzel kişilik ismini alır. Aynı şekilde kamu üzerinden de ele alınmak suretiyle tüzel kişilik oluşturulabilmektedir.
Ekonomide Tüzel Kişilik Ne Anlama Gelir?
Kurum ve kuruluş gibi ortaklıklar hukuk düzeyinde ele alındığı zaman, burada bulunan tüm bireyler tüzel kişilik haline gelirler. Aynı şekilde ekonomi üzerinden de bir varlığın ya da kuruluşun sahibi olan bireyler, aynı zamanda tüzel kişilik sahibi haline gelmektedirler. Bu konuda kurumlar ya da kuruluşlar ile şirketler el değiştirdiği zaman, tüzel kişilik devralan kişiye geçer. Bu doğrultuda ekonomide tüzel kişilik oluşturulur ve bir topluluk üzerinden varlığını devam ettirir.
Tüzel Kişiliği Olan Kurumlar Nelerdir?
Belli başlı bazı örnekler üzerinden tüzel kişiliği olan kurumları kamu kapsamında anlatmak mümkün.
- Atatürk Kültür Dil ve Tarih yüksek kurumu
- Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
- Belediyeler
- İl Özel idareleri
- TRT
- Yükseköğretim kurumları (Üniversiteler)
Bu şekilde kamu tüzel kişilikleri topluluk olarak oluşturulur ve varlıklarını belirlenmiş görevler doğrultusunda devam ettirir. İşte aynı bu şekilde dernek ve vakıflar ile beraber birçok şirket kapsamında da yasal yollarla kuruldukları andan itibaren tüzel kişilik elde ederler.