Temerrüt Nedir? Temerrüte Düşmek Ne Anlama Gelir?
Temerrüt ne demek? BDDK'nın temerrüt işlemleri ile alakalı düzenlemesi ile pek çok kişi temerrüt ile bazı soruların cevabını merak etmektedir. BDDK'nın kararına göre, borçlu kişinin herhangi bir borcunun temerrüde düşmesi, bankaya olacak bütün borçlarının temerrüde düşmesi anlamına gelmeyecektir. Peki, temerrüt nedir? Temerrüt ne anlama gelir? Temerrüte düşmek ne demek, ne anlama gelir? İşte ayrıntılar.
Temerrüt, herhangi bir nedene dayanmadan borçların ödenmemesinde direnme anlamını taşır. Temerrüt, aynı şekilde hukuka aykırı olan bir durum olarak tanımlanabilir. Taahhütlerin gerektirmiş olduğu ödemeleri yapmayan borçlu kişinin veya daha önceden belirlenmiş süre içerisinde menkul kıymetler teslimatlarını yapmayan borsa üyelerinin borcuna eklenmiş faize verilen isim ise temerrüt faizidir.
Temerrüt Nedir?
Temerrüt; bireyin borçlanmış olduğu edimi, hukuka karşı aykırı bir şekilde yerine getirmemesi olarak tanımlanabilir. Yani borçlu kişi veya alacaklı taraflardan birisinin borcunu ya da sorumluluğunu zamanında, olması gerektiği gibi yerine getirmemesi anlamına gelir. Temerrüt kelimesinin anlamı bu şekilde açıklanabilir.
Temerrüte Düşmek Ne Anlama Gelir?
Temerrüde düşmek; borcun hiç ödenmeyecek vaziyette olunması veya iflas edilmesi anlamına gelmemektedir. Temerrüde düşmek, zamanında ödeyememek anlamına gelir. Temerrüde düşmek, genel olarak borcun zamanında ödenmesi- ödenmemesi hali adına söylenmekle beraber bu vaziyet borçlu kişinin ve alacaklının temerrüdü şeklinde iki çeşitlidir;
- Borçlu kişinin yapması gereken ödemeyi zamanında yapmaması temerrüde düşer. Buna karşılık olarak ödemeyi alan taraf söz konusu ödemenin karşılığında yapılması gereken sorumluluğu yerine getirmez veya ifa edilmiş olan ödemeyi kabul etmezse temerrüde düşmüş olur.
Borsada Temerrüt Hakkında
Takasbank'a yatırılması gereken miktarların ve diğer sorumlulukların vaktinde gerçekleştirilememesi ve ödenmemesi durumu borsada temerrüt olarak tanımlanır. Borsada gerçekleştirilen işlemlerin sonucunda, teminat açığı bulunan hesaplara Takasbank açısından ''teminat tamamlama çağrısı'' yapılmaktadır. Bu çağrının belirtilmiş olan vakitte (T+1 günü saat 15:00’a kadar) yerine getirilememesi vaziyetinde müşterinin hesabı temerrüde düşer. Bu zaman aralığında teminat açığı kapatılmış olursa birinci temerrüde düşürülerek müşteriye TCMB Bankalararası Para Piyasası’nda ya da Borsa İstanbul Repo-Ters Repo Pazarı’nda oluşan gecelik ağırlıklı ortalama faiz oranından en yüksek seviyeli olanının bir kat oranında temerrüt faizi uygulanmaktadır.
Temerrüdün belirlenmiş olan vakitten sonra karşılanması veya daha sonraki günlerde ödenmesi durumundaysa ikinci temerrüde düşülmüş olacaktır. İkinci temerrüdün oluşmasıyla beraber bu defa, uygulanmış olan faiz oranının üç katına çıktığını belirtmek gerekir. Temerrüdün ilerleyen günlere kalmış olmasıyla beraber temerrüt faizi hesaplaması yapılırken temerrüde kalınan süre içerisinde her gün adına geçerli olan faiz oranı kullanılmaktadır. Sorumlulukların belirtilmiş vakit içerisinde yerine getirilmemesi vaziyetinde;
- Teminatlar, Takasbank açısından nakde dönüştürülebilir,
- Açık olan pozisyonlar seans içerisinde alakalı borsa ya da üye açısından likide edilebilir.
Sorumluluğun bunlara karşın gerçekleştirilmemesi vaziyetinde ise Takasbank, sorumluluğun karşılanması adına üyenin Takasbank bünyesindeki ispat edilmiş başka alacaklarını ve haklarını temin etmek adına başvuru yapabilir.