Piyasa Nedir, Çeşitleri Nelerdir? Spot Piyasa Ve Serbest Piyasa Ne Demektir?
Piyasa, alıcının ve satıcıların bir araya geldiği ve onların bilgi alışverişlerinde bulunarak iş yapmalarını yani diğer ifadeyle bir şeyler alıp satmalarının sağlandığı bir düzenleme olarak karşımıza çıkmaktadır. Sizin için piyasa nedir, çeşitleri nelerdir? Spot piyasa ve serbest piyasa ne demektir şeklindeki soruların oluşturduğu çeşitlikteki konuları tüm detayları ile birlikte derledik.
Günümüzde piyasayı oluşturan birçok şeyin varlığından söz etmek ve konuyla alakalı olarak örnekler vermek mümkün olmaktadır.
Piyasa Nedir?
Piyasanın tanımı şu şekilde olmaktadır; alıcıların ve satıcıların bir araya gelmesini sağlayan, onların aralarında bilgi alışverişlerinde bulunarak iş yapmalarına başka bir deyişle bir şeyler alıp satmalarına olanak sağlayan bir düzenlemedir.
Konuyla alakalı olarak bir örnek verilmesi gerekirse; Dünya petrol piyasası, petrol alıcılarının ve satıcılarının fiyatlarla alakalı olan bilgiler aldıkları ve bu bilgiler kapsamında petrol alıp sattıkları bir düzenleme olmakla birlikte bu konuda yapılan anlaşmalar daha çok telefon ve İnternet gibi çağdaş iletişim araçları vasıtasıyla yapılmaktadır.
Piyasa Çeşitleri Nelerdir?
Piyasalar genel olarak spot piyasa ve serbest piyasa olarak iki çeşide ayrılmaktadır. Söz konusu durumdaki her iki piyasanın birbirinden farklı olan bazı uygulanış yönlerinin varlığı söz konusu durumdadır.
Spot Piyasa Ve Serbest Piyasa Ne Demektir?
Karşımıza çıkan piyasalardan spot ve serbest piyasa ne demektir şeklindeki konu başlıklarına şu şekilde açıklamalar getirilmektedir.
- Spot piyasa; Yatırım vasıtalarının piyasadaki son fiyat üzerinden anında alım satımı aracılığıyla el değiştirdiği piyasadır. Bu piyasa nakit piyasa olarak da isimlendirilmektedir. Spot piyasada, araçlar anında teslim prensibi ile işlem görmektedir. Buna ek olarak piyasa fiyatı üzerinden el değiştirmeleri söz konusudur. Gerçekleştirilen işlemler, vadeli piyasaların tersine anında ödeme ve fiziki teslimat ile gerçekleşebilmektedir.
- Serbest piyasa; devlet eliyle müdahaleye maruz kalan yahut çok az müdahaleye uğrayan bir piyasadır. Bir başka ifadeyle; serbest piyasada satım ve fiyat belirleme işlemleri, serbest bir rekabet içinde gerçekleşmektedir.
Serbest ve Spot Piyasa Arasındaki Farklar Nelerdir?
Serbest piyasa ile spot piyasanın birbirinden olan en büyük farkı yapılan işlemlerin fiyatları olmaktadır. Bu farklar ise şu şekilde karşımıza çıkmaktadır. Spot piyasada fiyat belirleme işlemi anlık olarak belirlenir. Ancak serbest piyasada ise durum tam tersi şekilde gerçekleşir. Serbest piyasada alıcı ve satıcı aralarında anlaşmış oldukları fiyata göre ürün fiyatı belirlenmesi söz konusudur.
Her serbest piyasada ve spot piyasada arz talep ilişkisi olmaktadır. Ancak bu ilişkinin uygulanmasında bazı farklar söz konusu olabilmektedir. Spot piyasada anlık arz ve talep olurken, serbest piyasada ise böyle bir durum söz konusu değildir.
Serbest piyasada tam rekabet koşulları bulunmaktadır. Bu koşullar nedeniyle de arz ve talep alıcı ile satıcı anlaşması söz konusudur. Serbest piyasada devlet müdahalesi olmaz ancak spot piyasada devletin müdahale etmesiyle alakalı olarak bir sınırlama söz konusu değildir.