Madencilik ürünleri ihracatı ikiye katlandı

AA muhabirinin Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerinden derlediği bilgiye göre, Türkiye’nin mayıs ayı ihracatı, geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 65,5 artışla 16 milyar 480 milyon dolar olarak gerçekleşirken, aynı dönemde 164 ülkeye 548 milyon 710 bin dolar değerinde madencilik ürünü ihraç edildi.

Sektörün ihracatında son 12 aylık dönemde 5 milyar 53 milyon dolarlık dış satım gerçekleşirken, toplam ihracat ilk 5 aylık dönemde geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 51'lik artışla 2 milyar 320 milyon 556 bin dolar oldu.

Madencilik ürünleri ihracatının Türkiye'nin toplam ihracatı içerisindeki payı mayıs ayında yüzde 3,3 olarak gerçekleşti.

Geçen ay Türkiye'nin 70 kentinden ihracat yapan madencilik sektöründe toplam ihracatın 136 milyon 222 bin dolarını İstanbul gerçekleştirdi. Bu rakam, sektörün toplam ihracatının yüzde 25'ine denk geldi.

İstanbul'un ardından en fazla madencilik ürünleri ihracatı gerçekleştiren kentler, 132 milyon 570 bin dolarla Ankara, 24 milyon 831 bin dolarla Denizli, 23 milyon 111 bin dolarla Afyon, 22 milyon 414 bin dolarla Antalya ve 18 milyon 689 bin dolarla İzmir oldu.

En fazla ihracat Çin'e

Madencilik ürünleri sektörünün geçen ay en fazla ihracat gerçekleştirdiği ülke Çin olarak kayıtlara geçti. Çin'e mayısta 203 milyon 425 bin dolarlık ihracat yapıldı.

Çin'i, 49 milyon 37 bin dolarla ABD, 27 milyon 99 bin dolarla Bulgaristan, 25 milyon 90 bin dolarla Belçika, 24 milyon 157 bin dolarla İspanya, 16 milyon 417 bin dolarla İsveç ve 16 milyon 177 bin dolarla İtalya takip etti.

Ülkelere göre sektörün dış satım hacmindeki değişime bakıldığında, miktar bazında en fazla ihracat artışı 99 milyon 972 bin dolarla Çin'de kaydedildi.

Madencilik ürünleri sektörünün alt kalemlerinde ise mayıs ayında sektörün ihracatına en büyük katkıyı 245 milyon 414 bin dolarla metal cevherleri yaptı.

Metal cevherlerini, 184 milyon 889 bin dolarla yontulmaya ve inşaata elverişli mermer, traverten, oniks, granit, ve diğer doğal madencilik ürünleri, 84 milyon 585 bin dolarla mineral maddeler ve 31 milyon 37 bin dolarla maden dışı ürünler takip etti.

Mayısta 2 milyon 238 bin dolarlık mineral yakıtlar, 531 bin dolarlık da granit ham, kabaca yontulmuş veya blok madencilik ürünleri ihracatı yapıldı.

"5 milyar doların üzerinde bir seviyeyi konuşmaya başlayabiliriz"

TİM Sektörler Konseyi Maden Sektörü Başkanı Rüstem Çetinkaya, AA muhabirine yaptığı açıklamada, baz etkisi nedeniyle, doğru yoruma ulaşmak için rakamları 2020'ye göre değil 2019 Ocak-Mayıs dönemine göre değerlendirmek gerektiğini belirterek, "Bu açıdan baktığımızda ise tablo karamsar değil, gayet olumlu." ifadelerini kullandı.

Çetinkaya, "2019 yılına göre endüstriyel minerallerde yüzde 10, metalik madenlerde yüzde 68, doğal taşlarda yüzde 7, terro alyajlarda da yüzde 39’luk bir artış görüyoruz. Bu da 2021 yılını nasıl tamamlayacağımız ile ilgili çok daha net veriler vermeye başladı. Toplamda da 2019 yılına göre maden ihracatımız yüzde 28’lik bir artış gösteriyor. Dolayısıyla 2021 yılı için daha önceki tahminlerimiz olan 4,5 milyar doları yenileyerek daha yukarı çekebiliriz. 5 milyar doların üzerinde bir seviyeyi konuşmaya başlayabiliriz." değerlendirmesinde bulundu.

Söz konusu büyük artışta en önemli katkının metalik cevherlerden geldiğini aktaran Çetinkaya, şunları kaydetti:

"Bakır cevheri 2019-2021 döneminde birim fiyatlarının artmasından dolayı çok ciddi artışlar sergiliyor. 2020 yılının ocak-mayıs ayına göre yüzde 102’lik bir artış sergiliyor. Demir cevheri ise yüzde 246’lık bir artış sağlamış durumda ancak bunlar birim fiyatlarının çok fazla artmış olmasından kaynaklı durumlar. Metalik madenlerin bu noktada katkıları çok önemli.

Çinko da bunlardan biri yüzde 70’lik bir artış sergiliyor. Kromda da aynı şekilde yüksek bir artış mevcut miktarı da artıyor ancak değeri miktarına oranla çok daha fazla artıyor. Bakır cevherinde miktar yüzde 23 artış gösterirken değerde yüzde 102 bu birim fiyatının arttığını gösteriyor. Demir cevherinde miktarda yüzde 107’lik bir artış varken değerde yüzde 246. Çinkoda miktarda yüzde 59 değerde yüzde 70, kromda ise miktarda yüzde 65’lik artış varken değerde yüzde 92,5. Bu gibi durumlar birim fiyatlarının çok yüksek bir şekilde artış gösterdiğinin önemli belirtileri."

"Madenlerimiz bugün 182 ülkede, birçok önemli projede kullanılıyor"

İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) Yönetim Kurulu Başkanı Aydın Dinçer ise, "Günlük hayatımızda kullandığımız ürünlerin tümü, içerisinde en az bir maden çeşidini barındırıyor. Ham madde ve enerji kaynağı olması bakımından bütün sektörler için stratejik önemdeki madenlerimizi ihraç ederek ülke ekonomisine her geçen gün daha fazla katkı sağlamaya çalışıyoruz." dedi.

Dinçer, "Madenlerimiz bugün 182 ülkede, birçok önemli projede kullanılıyor. Maden ihracatımızda artış devam ediyor fakat maden üretiminde sürdürülebilirlik riskiyle karşı karşıyayız. Bu potansiyeli ve olumlu tabloyu sürdürülebilir şekilde devam ettirmek, yanı sıra yeni pazarlarda var olabilmek için çalışmalarımızı kesintisiz sürdürüyoruz." ifadelerini kullandı.

Dünyada maden çeşitliliği açısından Türkiye'nin ilk sıralarda bulunduğunun altını çizen Dinçer, "Her ne kadar bu konuda avantaja sahip olsa da mevzuat ve süreçlerden ötürü bu potansiyelini tam anlamıyla ortaya koyamıyoruz. Maden ruhsat başvuruları her yıl ciddi oranda azalıyor. Bu durum sektöre yapılan yatırımların da azaldığını gözler önüne seriyor. Bu kapsamda son 10 yıllık döneme baktığımızda ülkemizde maden arama ruhsat sayısı yüzde 84, işletme ruhsat sayısı ise yüzde 14 azaldı. Tarım ve Orman Bakanlığının arazi kullanım izinlerini vermek istememesi de sektörümüzü belirsizliğe itiyor. Tüm sektörlere ham madde kaynağı olan madenlerimizi ekonomiye entegre ettikçe ülke ekonomisine ve ihracata olan pozitif katkı da benzer oranda artacaktır." değerlendirmesinde bulundu.