Dolar neden düşüyor?

Geçtiğimiz haftalarda ABD’de gerçekleştirilen Jackson Hole toplantısı ve ABD Merkez Bankası Başkanı Powell’ın varlık alım programı ile ilgili yaptığı açıklamaların ardından ABD’den gelen tarım dışı istihdam verisinin beklentilerin çok altında kalması ile birlikte dolar kuru gelişen ve gelişmekte olan para birimlerine karşı değer kaybetmeye devam ediyor. Bu gelişmelerle birlikte 6 gelişmiş ülke parasının dolar karşısında hareketinin incelendiği dolar endeksi 93 kritik eşiğinin altına kadar gerileme kaydetti.

Öte yandan yurt içi piyasalarda ise açıklanan olumlu ekonomik veriler döviz kurunun aşağı yönde baskılanmasında etkili oluyor. Geçtiğimiz hafta Türkiye ekonomisinin ikinci çeyrekte yüzde 21.7 oranında güçlü bir büyüme kaydetmesi ile birlikte dolar kuru 8.26 lira seviyelerine kadar geriledi. Genel olarak 8.30 lira seviyesinin altında işlem gören dolar kuru bu fiyatlamaların etkisi ile birlikte 4 haftadır düşüş kaydediyor.

Merkez Bankası’nın yakın zamanda yaptığı swap anlaşması, turizmden elde edilen döviz geliri gibi önemli kalemlerde gerçekleşen gelişmeler dolar kurunun Türk Lirası karşısında gevşemesinde etkili oluyor.

Dolar/TL’de yaşanan fiyat hareketlerini Prof. Dr. Sefer Şener Uzmanpara’ya değerlendirdi:

“Dolardaki en önemli yön belirleyici ABD’den gelen haberler olmaya devam ediyor. Jackson Hole toplantısından sonra yıl sonuna doğru varlık alımlarının sonlandırılabileceği ya da azaltılabileceği beklentisinin hakim olması öte taraftan ABD Hazine Bakanlığı’nın enflasyon ile ilgili beklentinin geçici olacağına dair öngörüsü ve hemen kısa vade içerisinde faiz artışına gidilmeyeceği ile ilgili tahminler ABD dolarındaki yönü aşağı çevirdi.

Jackson Hole toplantısı öncesi 93 seviyesinde olan dolar endeksi 92 seviyesinin altına sarktı. Cuma günü gelen tarım dışı istihdam verilerinde rakamların 750 bin civarında olması beklenirken açıklanan sayının 235 bin seviyesinde gerçekleşmesi sonrası dolar kurunda geri çekilmeler hızlandı.

Küresel çapta yaşanan gelişmeler öncelikle son dönemde dolar kurunun tüm piyasalarda aşağı yönlü ivmelenmesini de beraberinde getiriyor.

Diğer taraftan 2022’ye ilişkin başta IMF olmak üzere uluslararası kuruluşların tahminlerinin son dönemde revize ediliyor olması ve küresel çapta dünya ticaret hacminin yüzde 7 artacak olması dolar kurunu etkileyen diğer bir unsur olarak karşımıza çıkıyor.

‘PETROL VE EMTİADA DÜŞÜŞ ÖNGÖRÜLÜYOR’

Aynı zamanda gelecek döneme ilişkin petrol ve emtia fiyatlarında gerileme olasılığı öngörülüyor. Bu da uluslararası düzeyde dolar kurunun gerileyip altının biraz daha değer kazanmasını sağladı.

‘DOLAR, TL’YE KARŞI GEVŞEME KAYDEDİYOR’

Küresel çapta bu gelişmelerin yanında iç piyasada da son dönemde büyüme rakamlarının beklentilerin üzerinde gelmesi, ihracatın hızlı bir şekilde artmaya devam etmesi, cari açıktaki beklentilerin yıl sonu için 12 milyar dolar seviyelerine gerilemesi gibi gelişmeler iç piyasada dolar kurunun TL karşısında gevşemesine neden oluyor.

Aynı zamanda da döviz talebinin daha çok yurt içindeki vatandaşlardan geldiğini görmekteyiz. Son dönemde yabancı girişinin az da olsa başlamış olması bu anlamda kurların gevşemesini beraberinde getiriyor.

‘YABANCI ÇIKIŞI DÜŞÜK SEVİYEDE’

İç piyasadaki bu unsurlar dolar kurunun gevşemesine neden oluyor. Öte taraftan sermaye anlamında yabancıların çıkışının da son bir aylık dönemde oldukça düşük seviyelere geldiği görülüyor. Bu azalma da dolar kurunun yukarı taşınmasını engelleyen unsur olarak gözüküyor.

Diğer taraftan hizmet sektörünün açılması ile birlikte özellikle turizm gelirlerinin artması cari açık beklentisini azaltıyor hem de dövize olan ihtiyacın düşük seviyelerde kalmasını beraberinde getiriyor.

Ayrıca son dönemde Merkez Bankası’nın (TCMB) swap kanalı ile yaptığı anlaşmalar ve rezervlerindeki yaklaşık olarak 115 milyar doları aşan rakamlar piyasaların rahatlamasını ve dolar talebinin belli seviyelerde kalmasını beraberinde getiriyor.

‘8.20’LERİN ALTINA GERİLEYEBİLİR’

Ancak son haftalardaki yerleşiklerin döviz talebine dikkat çekiliyor. Küresel piyasalarda dolar geri çekilirken yerleşikler düşük dolar kuru üzerinden bunu bir alım fırsatı olarak görmekte ve döviz taleplerini devam ettirmektedirler. Orta vadede bu döviz talebi azaldığı sürece kurların 8.20’lerin altına gelmesi beklenebilir.”