Unicorn’u bırak hectocorn’a bak

HANİFE BAŞ

Türkiye’de startup ekosistemi hızla büyüyor. ‘Küresel Startup Ekosistemi Endeksi 2021’ raporuna göre, Türkiye en iyi startup ekosistemine sahip 100 ülke arasında 44’üncü sırada. Türkiye’den 10 unicorn, yani değeri 1 milyar doları geçen şirket daha çıkması bekleniyor. Trendyol ilk decacorn (10 milyar dolarlık şirket) olurken, artık hectocorn (100 milyar dolarlık) şirketlerden konuşulmaya başlandı.

Rekor tazeleniyor

180 ülkede faaliyet gösteren Global Entrepreneurship NetworkKüresel Girişimcilik Ağı’nın (GEN) Türkiye Başkanı Nevzat Aydın’la sohbet etme şansı yakaladım. Aydın, Türkiye’de girişimcilik ekosisteminin geldiği son durumla ilgili saptamalarda bulundu. Nevzat Aydın küresel startup ekosistem araştırmaları merkezi Startup Blink’in yayınladığı Küresel Startup Ekosistemi Endeksi 2021 raporuna göre, startup sayısı, kalitesi, çalışma koşulları, çalışan sayısı, internet özgürlüğü, İngilizce seviyesi, iş yapma kolaylığı, teknoloji servislerine ulaşım gibi kriterlerin göz önünde tutulduğu sıralamada Türkiye’nin bir önceki yıla göre beş basamak yükseldiğini söylüyor. Raporda, Türk girişimcilerin çok yüksek seviyede yetenekli olduğu da vurgulanıyor. Aydın, “Yatırımcı şapkamla söyleyebilirim ki müthiş gelecek vaat eden girişimcilerle tanışıyorum. Son dönemde birçok başarılı girişim hikâyesi duyuyoruz ve bu da gençlerimizi, toplumumuzu girişimcilik konusunda şevklendiriyor. Umarım gelecekte güçlü bir ekosistem desteği ile Türk girişimciler dünya çapında da konuşulacak” diyor. KPMG Türkiye’nin Girişim Ekosistemi Yatırımları Değerlendirmesi Raporu’na göre de Türkiye’de girişim ekosisteminin her çeyrekte rekor tazelediğine işaret eden Aydın, “2021’in ilk çeyreğinde Türk startup’lar 60 anlaşma ile 508.5 milyon dolar yatırım aldı. İkinci çeyrekte 727 milyon dolar işlem hacmine sahip 57 işlemle çeyreklik bazda rekor kırılırken, üçüncü çeyrekte işlem hacminde düşüş yaşansa da işlem sayısında yeni bir rekora tanıklık ettik. 68 işlemle 90.7 milyon dolar işlem hacmi gerçekleşti” diye konuşuyor.

100 milyar dolarlık şirketler

Nevzat Aydın, Türkiye’den daha fazla unicorn çıkacağını da vurgulayarak, şunları söylüyor: “Şu an ülke olarak potansiyelimizin çok altındayız. Pandemi etkisinin azalmasıyla önümüzdeki aylarda yatırım açısından daha verimli günler yaşayacağız. Son iki yılda yaşanan gelişmeler doğrultusunda Türkiye’de artık unicorn’lar ya da decacorn’lar değil, hectocorn’ların konuşulacağını söyleyebilirim. Özellikle oyun ve fintech alanlarında büyük bir potansiyel görüyorum. Şu ana kadar unicorn olan girişimlerin yanı sıra unicorn olma yolunda ilerleyen en az 10 girişim daha var.” Türkiye’de, yatırım çekmede öne çıkan sektörler de var. 2021’in ikinci çeyreğinde en fazla yatırım çeken sektörler teslimat, lojistik, oyun, pazaryeri ve fintech oldu. Nevzat Aydın, en çok hangi alanda girişim fırsatı gördüğüne yönelik soruyu ise şöyle yanıtlıyor: “En çok işlemin gerçekleştiği dikeylere baktığımızda bunların sırasıyla oyun, fintech, sağlık teknolojileri ve Saas (hizmet amaçlı yazılım) olduğunu görüyoruz. Son yıllarda özellikle oyun sektörünün ciddi bir gelişme gösterdiği açıkça ortada. Pandemiyle beraber oyun oynayan kişi sayısı arttı. Araştırmalar pandemi döneminde beş saatten fazla oynayan oyuncuların sayısında yüzde 30 büyüme ve video oyunlara yapılan harcamalarda yüzde 39 artış yaşandığını gösteriyor. Bu alandaki girişimlerin arttığını görmemiz çok olası. Ancak hemen her sektörde fırsatlar var. İnsanların hayatına dokunan, kolaylık katan, çözümler sunan, teknolojiyi iş modeline entegre eden projeler her sektörden çıkabilir. Ben yatırım yaparken daha çok girişimlerin hangi sektörde olmasından ziyade girişimcinin vizyonuna ve karakterine daha çok bakıyorum. Tabii ki pazar payına, işin ne kadar ölçeklenebilir ve sürdürülebilir olduğuna bakıyoruz. Ama iyi bir girişimci bunların altından kalkabilir. İyi bir girişim hangi sektörde olursa olsun mutlaka teknolojinin bir parçası olmak zorunda. Günümüzde ve gelecekte teknolojiden bağımsız girişimlerden söz etmenin mümkün olmadığını düşünüyorum.”

İş başlatmak için mükemmel zaman

Nevzat Aydın, krizlerin olduğu ortamda girişimcilerin yapması gerekenlerle ilgili de şu değerlendirmeyi yapıyor: “Krizler hayatın akışının bir parçası. Önemli olan krizleri birer fırsata çevirmek. 2020 ve 2021’de pandemi ve diğer ekonomik sorunlara karşın Türkiye’de girişimcilik açısından bir sıçrama yaşadık. Bir şeyleri başlatmak için mükemmel bir zamanlama arıyorsanız o an tam da şu an. Kriz dönemlerinde tüketici değişimleri, yeni girişim fikirlerinin doğup pazarda kendilerine bir yer açmasına olanak tanıyor. Başarılı şirketlerin DNA’larına bakarsanız hepsinde göreceğiniz ortak noktalardan biri krizle baş edebilme güçleri, vazgeçmemeleri ve bu süreçte geliştirdikleri yaratıcı çözümler.”

Kadın girişimci sayısı artıyor

Nevzat Aydın, kadın girişimcilerle ilgili de şunları söylüyor: “Ülkemizde kadın girişimcilerin oranı giderek artsa da hâlâ oldukça düşük seviyelerde. Türkiye’de 2000’li yılların başlarında yüzde 4’lerde olan bu oran, bugün yüzde 13’lere ulaştı. Dünyada ise kadın girişimcilerin oranı yüzde 30’ların üzerinde. Bu da girişimcilik ekosistemindeki tüm paydaşlara kadın girişimcilerimizin daha çok teşvik edilmesi ve desteklenmesi gerektiğini gösteriyor. Her ne kadar teknoloji ve girişimcilik alanında erkeklerin çoğunlukta olduğu bir dünyada olsak da bu durumun gün geçtikçe dengeleneceğine inanıyorum.”

Kaç unicorn var?

Türkiye’nin ilk unicorn şirketi 2020’de 1.8 milyar dolar değerlemeyi aşan Peak Games oldu. İkinci unicorn ise Getir... Önce 1 milyar dolar değerlemeyi aşan firma en son 7.5 milyar dolar değerlemeyle yatırım aldı. Üçüncü unicorn ise mobil oyun geliştiricisi Dream Games... Trendyol ise Türkiye’den çıkan ilk decacorn oldu.

Unicorn

‘Tekboynuz’ demek olsa da anlamı 1 milyar $’lık startup

Decacorn

10 milyar dolarlık startup... 10 demek olan ‘deca’dan...

Hectocorn

Hecto yani 100’den, 100 milyar dolarlık startup demek.