Türkiye’yi uçuracak

SERKAN ARMAN- 2024 yılını 665 milyon euro yatırımla kapatmaya hazırlanan İGA İstanbul Havalimanı’nın büyük planları var... Avrupa’daki ilk 3’lü bağımsız paralel pist operasyonu için geri sayım sürüyor. Genel havacılığa ve ticari uçaklara hizmet verecek yeni Genel Havacılık CIP terminali ise 2025 yılı ortalarında tamamlanacak. Eskişehir’de kurulacak GES projesiyle İGA İstanbul Havalimanı dünyada tükettiği elektriğin tamamını yenilenebilir enerjiden karşılayan ilk havalimanı olacak. Havalimanına yürüme mesafesindeki 5 yıldızlı 500 yataklı otel ise yine seneye açılacak.

İGA İstanbul Havalimanı CEO’su Selahattin Bilgen, tüm bu yatırımlarda uluslararası rekabette öne çıkarak hava taşımacılığının merkezi olma vizyonunun etkili olduğunu vurguluyor.

2030 yılına gelindiğinde İGA İstanbul Havalimanı 126 milyon yolcuya hizmet vererek istihdama 472 bin kişi, milli gelire ise 44 milyar doları aşan bir katkı sağlamaya hazırlanıyor. Bilgen, yatırım planlarını, havalimanının dünyaya açılan kapı olarak önemini ve yönetim anlayışını Milliyet Executive’e anlattı.

* İGA’nın ‘Yatırımlar Yılı’ olarak belirlediği 2024 yılının sonuna geliyoruz. Bu yıl hangi alanlarda, ne kadarlık yatırım hayata geçti? Özel jet terminali, güneş enerjisi santrali ve ek pist yatırımlarıyla ilgili gelişmeleri sizden ayrıntılı olarak dinleyebilir miyiz?

Sizin de söylediğiniz gibi, bu yılın başında 2024’ü İGA İstanbul Havalimanı için “Yatırımlar Yılı” ilan ettik. 2023'te 160.1 milyon euro tutarında yatırım gerçekleştirmiştik, 2024 yılı sonuna kadar da 665 milyon euro tutarında yatırımı hayata geçireceğiz.

Halen devam etmekte olan çok önemli yatırım planlarımız var. Bu yatırımlarda, havalimanımızın kapasitesini geliştirme, böylece uluslararası rekabette öne çıkarak hava taşımacılığının merkezi olma vizyonumuz etkili oluyor. Bağımsız danışmanlık şirketi İstanbul Ekonomi Danışmanlık tarafından bilimsel veriler ışığında hazırlanan ‘İGA İstanbul Havalimanı Ekonomik Etki Analizi’yle de ortaya konulan öngörüler. 2030 yılına geldiğimizde 126 milyon yolcuya hizmet vererek istihdama 472 bin kişi, milli gelirimize ise 44 milyar doları aşan bir katkı sağlamayı öngörüyoruz.

Avrupa’daki ilk 3’lü bağımsız paralel pist operasyonunu hayata geçirmek için adımımızı attık. Faz-2A Doğu-Batı pisti inşası ile Faz-2C Kuzey-Güney pisti zemin çalışmalarını 2025 sonu tamamlamayı planlıyoruz. 2024'te bu proje için 330 milyon euro’nun üzerinde yatırımı hayata geçirdik.

Genel havacılığa ve ticari uçaklara hizmet vererek havalimanımızı gerek uluslararası rakipleri arasında öne çıkaracak, gerekse de üst segment yolcularımızın ihtiyaç ve taleplerine cevap verecek yeni Genel Havacılık CIP terminalimizi ise 2025 yılının ortalarında tamamlamayı hedefliyoruz.

35 milyon euro yatırımla hizmete almayı planladığımız terminal, 5 bin metrekare alan, seçkin markalara ait mağazalar, yeme içme alanları, çocuk oyun alanları, çalışma alanları ve daha fazlası, VIP transfer hizmeti, özel suitler ve lounge alanları içeriyor. Ayrıca projeyi tamamlayıcı nitelikte 40 bin metrekare alanda hizmet verecek hangar planlamasıyla destekleniyor. Terminalden uçağa kadar kesintisiz sunacağımız üstün kaliteli hizmetlerimizle yenilikçi ve eşsiz bir seyahat deneyimi sunmayı hedefliyoruz.

Eskişehir’de İGA Havalimanı İşletmesi A.Ş. şirketimiz tarafından yaklaşık 3 milyon metrekare alanda kurulacak 200 MWe gücündeki Lisanssız GES (Güneş Enerji Santrali) projesini ise ayrı önem veriyoruz. 2025 yılının ilk çeyreğinde tamamlaması planlanan projeyle, yıllık 340 milyon KWh/yıl enerji üretimi hedefliyoruz.

Bu sayede yaklaşık 150 milyon euro’luk yatırımla İGA İstanbul Havalimanı, dünyada tükettiği elektriğinin tamamını yenilenebilir enerjiden karşılayan ilk havalimanı olacak. 

2023 yılında yapımına başlanan ve 5 yıldızlı, 500 yataklı, 8 toplantı salonuna sahip, 65 bin metrekare büyüklüğündeki Hilton Istanbul Airport Oteli’ni 2025 ortasında açmayı hedefliyoruz. Havalimanı ve metro ile yürüme mesafesindeki projeye bugüne dek toplamda 41 milyon euro yatırım yapıldı.

 * 3’lü paralel pist ne gibi faydalar sağlayacak?

Avrupa’daki ilk 3’lü bağımsız paralel pist operasyonunu hayata geçirmek ve artan bu yoğunluğa operasyonel anlamda kolaylık sağlamak adına önemli adımlara imza attık. Havacılık sektöründe en yüksek verim ve kapasiteyle çalışan havalimanlarından biri olmayı hedefliyoruz. Bu yöntemle sahip olduğumuz 120 ATM/s (saatlik hava trafik kapasitesi) kapasitemizin, 148 ATM/s üzerine çıkma potansiyeli var.

Üçlü bağımsız pist operasyonları ile ICAO üye devletleri arasında bir ilki daha başararak, Amerika’dan sonra en yüksek verim ve kapasiteyle gerçekleşecek operasyonlara ev sahipliği yapacağız. ABD’de bağımsız üçlü pist operasyonu gerçekleştiren HartsfieldJackson Atlanta International Airport, Cincinnati/Northern Kentucky International Airport, Denver International Airport ve Chicago O’Hare Airport’dan sonra - dünyada bu operasyonu gerçekleştiren 5’inci, Avrupa’da ise ilk havalimanı olacağız.

‘Dünyaya açılan kapı’

* İGA İstanbul Havalimanı yolcu sayısı açısından bu yılı nasıl geçiriyor? Yolcu sayısındaki artış beklentileriniz dahilinde mi? Avrupa havalimanları arasında yolcu sayısı açısından sıralamadaki yeriniz nedir?

İGA İstanbul Havalimanı olarak her geçen gün artan yolcu sayımızı ve uçuş yoğunluğumuzu artırarak büyümeye devam ediyoruz. 2019’da toplam yaklaşık 53 milyon olan yolcu sayımızı, 2023’te 76 milyona ulaştırdık. 2024 yılında yolcu sayımızı 82 milyon üzerine, uçuş sayımızı ise 530 bine ulaştırmayı, tüm fazlar tamamlandığında nihai olarak da 200 milyon yolcuya hizmet vermeyi hedefliyoruz. 2030 için öngörü ise biraz önce de belirttiğim bağımsız danışmanlık şirketi İstanbul Ekonomi’nin ‘İGA İstanbul Havalimanı Ekonomik Etki Analizi’nde de ortaya konulduğu gibi 126 milyon yolcu.

* Uçuş sayısı tarafında son 4 yıl üst üste ‘Avrupa’nın En Yoğun Havalimanı’ unvanına sahip oldunuz. Türkiye’nin turizmindeki yükselişiyle sizin büyümeniz birbirine paralel mi seyrediyor?

Dünyanın dev ekonomilerinin sarsıldığı, zor günler geçirdiği pandemi sürecinde turizmin sağladığı kaynağın değeri daha da iyi anlaşıldı. Biz de bizzat içinde bulunduğumuz bu sektör aracılığıyla Türkiye’nin milli ekonomisine ve vatandaşlarımıza katkı sunabildiğimiz için memnuniyet duyuyoruz. Bu amaç doğrultusunda Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) ile birlikte çalışıyor, bu iş birliği sayesinde ülkemizin dünyaya tanıtılmasında önemli bir rol oynuyoruz. En önemlisi de uçuş ve seyahat yasaklarıyla ne kadar zor bir dönem olursa olsun pandemide de kendimize inanmaktan vazgeçmedik, yatırımlarımızı sürdürdük. Bu da bizi rakiplerimizin birkaç adım ötesine geçirdi ve pandemiye rağmen en hızlı toparlanan havalimanlarından biri olduk.

Tabii Türkiye, pek çok özelliğinin yanında aynı zamanda bir turizm ülkesi. 2023’te yıl ‘dünyanın en fazla turist ağırlayan 4. ülkesi olduk. Hava yolu ile giriş yapan yabancıların yüzde 71.8’i geçen yıl İGA İstanbul Havalimanı’nı kullandı. Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatı’nın (EUROCONTROL) 9-15 Eylül’de Avrupa’daki havalimanlarındaki havacılık istatistiklerinin yer aldığı 19 Eylül tarihli Avrupa Havacılık Genel Bakış Raporu’na göre İstanbul Havalimanı günlük ortalama 1488 uçuş ile Avrupa’daki en yoğun havalimanı oldu.

*ABD merkezli yayın kuruluşu CNN kısa süre önce havacılık analizlerine dayanan haberinde İGA İstanbul Havalimanı’nın 309 civarı direkt uçuşla dünyanın en bağlantılı havalimanı olduğunu duyurdu. İGA İstanbul Havalimanı’ndan direkt uçuşlarda son durum nedir?

ACI Europe’un “2024 Havalimanı Endüstrisi Bağlantı Raporu” İGA İstanbul Havalimanı’nın başarısını bir kez daha tescilledi. Bu raporda, Avrupa’daki doğrudan ve dolaylı toplam hava bağlantısının pandemi öncesi (2019) seviyelerin yüzde 14 altında kaldığı belirtilirken, İGA İstanbul Havalimanı’nın performansının pandemi öncesi seviyesine kıyasla yüzde 9 arttığı ortaya kondu. ACI Europe ayrıca, ‘doğrudan bağlantı’ açısından Avrupa’daki birinci havalimanının İGA İstanbul Havalimanı olduğunu ilan etti. Orta Doğu’ya ‘en iyi’, Asya-Pasifik’te ise ‘en iyi ikinci’ doğrudan bağlantıya sahip olan havalimanımızın bağlantıları geçen yıla kıyasla yüzde 23 arttı.

Ayrıca, çok kısa süre önce açıklanan havacılık analitiği firması Cirium’un verilerine göre havalimanımızın ‘Dünyanın en iyi bağlantılı havalimanı’ olduğu ortaya konuldu. Hava trafiği ağırlığı İngiltere’den İstanbul’a kayıyor. İGA İstanbul Havalimanı, Doğu ve Batı arasında ‘küresel bağlantının simgesi’ ve ‘dünyaya açılan kapı’ olarak kritik bir rol oynuyor. Avrupa ve Asya’nın kesişim noktasındaki stratejik konumumuz sayesinde bugün itibariyle 317 destinasyona uçuyoruz.

Cumhuriyet’in 100. yılında 100 hava yoluna ulaşma hedefimize ulaştık ve geçtiğimiz yılı 101 havayoluyla kapattık. Bu yıl ise, hizmet verdiğimiz hava yolu şirketi sayısını artırmayı sürdürerek 108’e ulaştık.

Şu anda dünyada en çok hava yolu şirketine hizmet veren 3. havalimanıyız. Yeni hava yolları anlaşmalarımız sayesinde yıl sonuna kadar bu sayıyı 112’ye yükseltmeyi ve dünyada bu alanda da birinci sıraya yerleşmeyi hedefliyoruz.

Kargoda büyük yatırım

*Havalimanının kargo operasyonları hakkında bilgi verebilir misiniz? Havalimanında kargo yatırımı yapan şirketlerde son durum nedir?

İGA İstanbul Havalimanı, çok önemli bir ‘Global Kargo Lojistik Merkezi’. Havalimanımızda aktif olarak görev yapan 14 tarifeli kargo hava yolu şirketi bulunuyor.

Gururla söylemek isterim ki; havalimanımızda an itibarıyla 5.5 milyon tonluk kapasiteye çıkabilecek bir alt yapıya sahibiz ve toplam kargo alanımız 1.4 milyon metrekare gibi etkileyici bir seviyede. Toplam kargo alanı bakımından Hong Kong’un neredeyse üç katına ulaştık. Kiralanabilir alan kapasitemiz 340 bin metrekareye ulaştı. Uçak kapasitemiz, eş zamanlı olarak 29 adet geniş gövde uçak ve opsiyonel 38 uçakla yürütülüyor. Bu rakamlar, Frankfurt’un (20 uçak) ve Dubai’nin (23 uçak) kapasitelerinin üzerinde.

İGA İstanbul Havalimanı olarak, dünyanın en büyük ekspres taşımacılık şirketi olan FedEx Express Avrupa’nın yeni küresel hava taşımacılık tesisine de ev sahipliği yapacağız. Bu tesisi, Asya ve Afrika arasındaki stratejik bağlantıyı sağlayarak, üç kıtadaki operasyonları birbirine entegre edecek bir merkez olarak görmekteyiz. Fedex firmasının İGA İstanbul Havalimanı Kargo Bölgesi’ne kurduğu tesis toplamda 23 bin metrekarelik bir büyüklüğe sahip. Bu tesiste Fedex uçakları için üç park pozisyonu, 32 minibüslük alan ve 7 adet kamyon docking kapısının olması planlanmakta olup saatte 3 bin parça elleçmele kapasitesine sahip olacak.

Ayrıca Trendyol firmasının İGA İstanbul Havalimanı Kargo Bölgesi’ne kurmakta olduğu e-ticaret merkezinin inşaat faaliyetleri tüm hızı ile devam ediyor. Toplam 36 milyon euro’luk bir yatırım ile toplamda 12 bin metrekarelik ve günlük 150 bin ürün çıkışı kapasitesine sahip olacağı tesisin 2025 yılının ilk çeyreğinde faaliyete geçmesi planlanıyor.

Şu anda aktif olarak hizmet veren THYSmartIST, DHL Express, Çelebi, Havaş, MNG, UPS gibi 8 adet gümrüklü geçici depomuzla 131.680 metrekare ve bunlara ek olarak 4 serbest depolarımız da dahil olmak üzere 140.000 metrekarelik depolama alanına sahibiz. Bu yeni operasyonlarla birlikte toplam depo sayımız 14’e ulaşacak ve toplam parsel alanımız ise 350 bin metrekarenin üzerine çıkacak.

‘Uzun vadeli kazanım’ gözden kaçırılmamalı

*Yıllar içinde kazandığınız tecrübeye dayanarak yönetim anlayışınızda sizin için neler hayati önemde?

Kurumsal hedefleri takip ederken uzun vadeli kazanımları gözden kaçırmamak önemli. Bu anlamda insan kaynağımıza ve çalışan memnuniyetine çok önem veriyoruz. Benim için her zaman ön planda olan unsurlar açıklık - şeffaflık, kişisel gelişim olanakları sunma, adil olma, farklılıkları kabul etme ve yenilikçi fikirlere değer verme.

* İş hayatının stresiyle nasıl başa çıkıyorsunuz? Hobilerinizi ve seyahat tercihlerinizi de dinlemek isteriz...

İş hayatının stresiyle; yürüyüş yaparak, özellikle dünya klasikleri, tarih, psikoloji temalı kitaplar okuyarak, yeni yerler ve lezzetler keşfederek, sosyal sorumluluk projeleri gerçekleştirip, yer alarak başa çıkıyorum. Kültürel keşifler içeren seyahatleri tercih ediyorum. Aileme vakit ayırmaya, onlarla kaliteli ve paylaşımlı vakit geçirmeye gayret ediyorum.