Türkiye’den Miami’ye emlak köprüsü
Hem Türkiye, hem Florida’da başta emlak olmak üzere birçok dalda hizmet veren Hilal Borque merak edilenleri Executive dergisi için yayınladı. Florida’da yatırım fırsatlarını samimi bir şekilde değerlendirdi.
Borque, müşterileri için verdiği hizmetleri tek tek açıkladı. Lise son sınıfta üniversite eğitimini Florida Atlantic Üniversitesi Uluslararası İşletme ve Finans üzerine bitirip iş hayatına atılmıştır. Süreç içinde kendi firmalarında çeşitli eyaletler ve Kanada da sigorta experlik lisansı, sigorta hakimliği yapmış, aynı zamanda Florida’da lisanslı ve Türkiye’de MYK5 lisanslı emlak brokerı kendisi. Bunun yanında da sağlık turizmi ve Türkiye’nin en prestijli okulu ve hastanesinin Miami temsilcisidir.
- Neden ve nasıl emlak?
Hayatım boyunca attığım her adımda illa bir şey olmuştu. Çeşitli yerlerde ülke içi ve dışı lisanslarım olduğu doğru ama emlak ve sigorta experlik işlerimden vazgeçemiyorum. Ömür boyu da vazgeçemeyeceğim herhalde. Kendi yatırımlarım sürecinde, kelepir mülk datalarına çok nadir ulaşabilmiştim, kendi yatırımlarımı yöneten emlakçı arkadaşın yaptığı yanlışları gördüm. Bu işi öğrenmem lazımdı, meraktan bu işe girdim diyelim. Kendi işimi kendim halletmesini seven bir yapım var. Gerekli emlak okulu eğitimi ve sınavından sonra geçmiş taraması da tamamlanınca eyalet sınavını geçip emlak lisansı aldım, iki sene aktif emlakçı olunca broker eğitim ve sınavlarını da geçince broker oldum. Zaten broker olduğum gün, sınavı geçip arabaya giderken bir arkadaşa telefon açtım seneler sonra dedim, buraya ofisinizi açıyoruz. Türkiye’nin en büyük ve eski emlak firmasını ilk defa yurt dışına taşımış oldum. Bu işte averaj olmadığım kesin, ileri derece hukuki İngilizceye ve kontrat ve inşaat bilgisine de hakimim!
Müşteri portföyünüz nedir?
Türkiye içinde ve yurt dışından saygın iş adamları, sanatçı arkadaşlara yatırımlarında yardımcı oldum derken haberlerin yayılması ile dalımda tanınan bir kişi oldum, tanımadığım müşterilerin bana ulaşması ile portföyüm daha da büyüdü
‘Tüm detayları bilirim’
-‘Farklı çalışma’ dediniz. Bunu açar mısınız?
Her türlü müşteri hizmetimiz mevcut... 80 binden-milyonlarca dolara kadar bina ve her türlü yatırım mülkü bulabiliyorum. Belirli sayıda broker’a sunulan off market yerler de bana geliyor. Burada MLS sistemi var. Miami emlak odasına üyeliğimden dolayı data alabildiğim yerler var. İnşaat, yatırımcı, işletme bilgim emlakçılık yönümden daha ağır bastığı için yatırım yönlendirmelerini çeşitli açılardan açıklamalar yaparak sunabiliyorum. Bu da riskleri azaltıyor. Normal ev, daire, arazi, otel, işyeri, işyeri birası, tepo alım-satım kiralama her hizmet mevcut bizde. Öyle ki sokakta bana şu bina deyin, o bina kimin, emlakçısı var mı, yöneticisi var mı, kaça alınmış, kaça kiralanmış... Tüm datayı çıkarabileceğim bir sistemim var. Tabii ki işimize yarıyor bu sistem. Alıcım var satar mısınız dediğim de çok oldu mülk sahiplerine.
- Bölgeniz nedir?
Tüm Türkiye hem de Florida’da emlak arayışınız ya da satışınız için yardımcı olabiliriz. Eyalet dışında çeşitli off market data bilgisine portföyümüz olduğu için bize ulaşmanın yararlı olacağını düşünüyorum.
- Yabancı biri Amerika’da kredi alabiliyor mu?
imkanlar mevcut... İlgili müşterilerimizi, konusunda uzman finansörlerle buluşturabiliriz.
- Ev alınca ya da işyeri açınca yeşil kart alınabiliyor mu veya vatandaş olunabiliyor mu?
Çeşitli vize çeşitleri var. Belirli yatırımlarla belirli opsiyonlar mevcut. Cevabını bildiğim halde hukuki sorumluluk almamak için ilgilenen müşterileri uzman avukat arkadaşlarımıza yönlendirebilirim.
- Market değerinin altında evlere ulaşabiliyor musunuz?
Evler satışa konmadan, icra ile alınmadan, icralık olmuş, vergi borcu olan çeşitli mülk datası elimizde mevcut. Eğer markete girmeden çok ev sattık müşterilerimize değerinin altında.
- Şartlarınız neler?
Biz çok detaylı çalışma yaptığımız için yaptığımız her iş için alımda da satımda da kontrat mecburiyetimiz var. Averajdan çok daha fazla araştırma yapıyoruz, sadece bize datalar emlak odası sisteminden gelmiyor, e-mail araştırması yapıyoruz gelen mercilerden tek tek özellikle kelepir mülkler için. Alım için genelde 3 ay gibi, satış için 1 sene koşulum var. Bireysel şahıs mülk yatırımlarında genelde satıcı öder. Alım ve kiralama komisyonunu. İs yerleri genelde gene öyle ama marker dışı satışlarda alıcı kendi öder tarafının komisyonunu. Bütün bu komisyon anlaşması satış, kiralama öncesi anlaşmaya açıktır, iki tarafta farklı yöntem önerebilir ama kabul garantisi yoktur
- Yatırımın kaç sene içinde getirisi olur?
Burada yüzde 7% senelik gelir ve üstü iyi sayılıyor. Yani 10 seneden az bir zamanda koyduğunuz parayı çıkarabiliyorsunuz. Giderler, emlak vergisi, gelir vergisi, bina aidatı dışında olası mülk masrafı ve sigorta olarak bakarsak hele ki su yükselen market de elinize her ay getirisi oluyor
Yer Çok Önemli
- Kısa mı, uzun dönem mi kiralık yerler daha iyi?
Almak isterseniz eğer risk... Mülk yatırımı için yapacağınız yer önemli. Miami gibi işlek bir yerde bina ve şehir yönetimi izni ile kısa dönem kiralama izniyle kiralayabiliyorsunuz ve çeşitli atraksiyonlardan dolayı dairenin gayet güzel getirisi olabiliyor. Uzun dönem kiralamak isteyen mülk sahipleri için oda da mevcut.
- Miami mi yoksa Fort Lauderdale bölgesi mi?
İnanın yatırımcıysanız Miami bölgesi derim. Daha keyfi sadece kendiniz için istiyorsanız yukarılar derim. Market battığı zaman bile Broward ve yukarısı iki sene sonra ancak toparlandı kendisini. Biz zaten normale dönmüştük burada.
- Peki masraflar nedir bir mülk için?
Mülk eğer HOA dediğimiz yönetimde ise aylık bina parası, gelir ve mülk vergisinin yanında bir de bakım paraları ödüyorsunuz.
Yabancı biri ev kredisi alabiliyor mu?
Genelde yatırım için düşük bir deposit ve bir senelik rezervleri ödediğiniz zaman, işlem masraflarını da mortgage broker arkadaşlar kredi çıkartabiliyorlar. Kendi yaşayacağınız yer için daha az yüzde de koyabiliyorsunuz, ya da gelir gösteremiyorum ev kredisi alabiliyor muyum derseniz yine de o da mümkün kredi yüzdesi, süresi vs kişiye göre değişiyor ve lisanslı arkadaşlar mevcut sizlere yardımcı olacak.
Emlak fiyatları nasıl?
Genel olarak bakınca markette gözüken mülklerde artış oldu, markette olmayan ama satılık olan mülk fiyatlarını da etkiledi, faizler biraz daha arttı diyelim son 3-4 ayda ama getirisi var mı derseniz, indirekt olarak kira bedelleri de yükseldi yani orantılı artış , geliri de orantılı etkiledi hali ile.
‘İşkolik birisiyim’
- Kendinizi 10 sene sonra nerede görüyorsunuz?
Şu anda 2 ay Kanada, 2-3 ay Türkiye’de geri kalan sürede de Miami’de yaşıyorum. Kısmetse yine çalışırım. Ben evde oturamam asla çok işkolik birisiyim. Ama daha çok Türkiye’ye gidip geleceğim kesin. Belki altı ay civarında Türkiye’de yaşayabilirim.
Emlak ağırlıklı kanal müjdesi
- Bu yoğunlukta kişisel yaşama vakit kalıyor mu?
İlk 2-3 ay sigorta işlerinden dolayı 12 saat civarında yoğunluğum oluyordu. Geri kalan dönem daha çok emlak ve seyahat ağırlıklıydı. Yakın zamanda ise minik emlak ağırlıklı bir kanal başlatabilirim, detayları vermeyeyim, sürpriz olsun ama buralar hakkında gerçek bilgiler edinebileceğiniz, içinde iş dünyasından çok saygın kişilerin de röportajlarının olacağı bir proje olacak.
‘Öyle yada böyle diye bir şey yok’
- Emlak komisyonunu kim öder?
Eyalet, eyalet değişir. Florida’da emlak komisyonu ev satan kişi ilk kontrat imzaladığı zaman şu kadar yüzde kendi emlakçısına, şu kadar yüzde karşı tarafın emlakçısına ödenir diye belirtir. Kiralamada da bu aynı. İşyeri alım satımda alıcı ödeyebiliyor ya da yine öteki şekilde olabiliyor anlaşmaya bağlı. Kesin öyle ya da böyle olacak diye bir şey yok.
Sosyal medyadan size nasıl ulaşabilirler?
Lütfen Şirket hesaplarımdan bana ulaşsınlar. Facebook: Borque Group Realty llc Instagram: miamide_emlak_ve_yatirim madeinturkeybyhilal / madeinturkeyhomes mka_global_llc www.borquegroup.com / www.hilalborque.com borquegrouprealtyllc@gmail.com
‘Basındaki haberlerin yanında ödüller de aldım’
- Sadece Türkiye’de değil, dünya basınında da adınız geçti.
Evet tirajı çok yüksek medya kurumları hakkımda yazılar yazdı. Real deal, Wall Street Journal, Türkiye’deki gazete ve medya haberleri. Süreç içinde sektörden bir sürü ödüller aldım. Marquis Who’s Who pablikasyonunda yer aldım. Birçok ödüllerim oldu. Sektrörümüzdeki saygın mercilerden, en son broker agent dergisinin SEVEN STAR Broker ödülünü almıştım geçen ay.
‘Herkes aynı hizmeti alır’
- Danışmanlık hizmeti veriyor musunuz?
Tabi ki değişik sektörlerde iş yaptığım için danışmanlık servisimiz mevcut, hatta noter, tercümeye kadar mevcut. Ücret karşılığı ile Danışmanlık servisi, işyeri açma, şirket kurma, sigorta experlik üzerine vs. servislerimiz mevcut
‘İtalya aşığıydım ama 32 yıldır Amerika’dayım’
- Amerika maceranız nasıl başladı?
Orta ve Lise eğitimimi İstek Vakfı’nda aldım. Lise son Florida’da bitirdim. FAU Uluslararası İlişkiler ve Finans mezunuyum. Kaliforniya Hukuk öğrencisiyim. Bizler Atatürk sevgisi ile, mezun olduğumuzda kendi ayaklarımız üzerinde durabilecek gibi yetiştirildik. İstek Vakfında ve çoğumuz da gerçekten çok güzel konumlara geldik. Aklıma koyduktan sonra pek engel tanımayan bir kişiliğe sahibim, konu ne olursa olsun ama, bunda burcumun ve yükselenimin de etkisi var tabi eminim. İtalya dedim, babam hayır ekonomisi güzel bir yer olsun İngiltere dedi ya da Avustralya. İtalya’ya hayır dedi ya ben Amerika dedim. İki hafta sonra Amerika’da idim.
- Florida’da yaşayıp üye olunması gereken dernekler kimler sizce ve neden?
Florida Turkish American Association özel günlerimizde özellikle yapılan gösteriler, toplantılar, piknikleri bizeleri bir araya getiriyor. Turkish American Chamber of Commerce of South, kurucu üyelerindenim, yönetim kurulundayım ve Emlak Komisyonu başkanıyım. Yurt içi ve dışı iş adam ve kadınlarını bir araya getirip, sektörel fikir alışverişleri, yol göstermelerinde bir köprü olacağına inandığım bir kurum. Konusunda uzman sektörlerinde başarılı bir grup oluşturduk.