Turizmde en parlak döneme hazır mısınız?

Duygu Erdoğan- Dünyada seyahat endüstrisi pandemiden büyük yaralar aldı. Halen bu yaralar sarılıp, izler silinmeye çalışılıyor. Bu süreçte dünyaya örnek çalışmalar yürüten Türk turizm sektörü, 2022’de izlerini kapatırken, 2023’e hazırlanıyor. Türkiye Otelciler Birliği (TÜROB) Başkanı Müberra Eresin, şehir otellerinin de en parlak sezonuna hazır olduklarını söylüyor...

+Pandemi dönemi ve mevcutta şehir otelleri başta olmak üzere turizmde nasıl bir 2022 geçiyor?

-Biz krizlere alışkın bir sektörüz ve her dönem 3-5 ayda toparlanabilme kapasitesine sahibiz aslında. Pandemi döneminde başlangıçta bu kadar uzun süreceğini hiç tahmin etmemiştik ve tabii tam da yeni bir krizden çıkmış sektör olarak çok hazırlıksız yakalandık. Aslında biz krizlere çok alışkınız Türkiye’de. Avrupa’nın aksine biz krizleri çok hızlı yönetebilen bir sektörüz. Hep kolay uyum sağlarız ama bu defa bizim elimizde olmayan nedenlerle bu kadar uzun bir kriz dönemi geçireceğimizi öngöremedik. Şehir otelleri bu dönemi parlak geçirmedi ama 2022 ilk yarıda iyi başladı, mart gibi hareket arttı ve Haziran itibarıyla rakamlarımız hızla yukarı gitmeye başladı. Haziran sonuçları umut verici oldu; temmuz ve ağustos yoğun geçti ve grafikler yukarı doğru gidiyor. 2019 yılı rakamlarımızı bazı aylarda geçmiş görünüyoruz ama toplamda yıl bazında geçmeye çok az bir şey kalmıştı. Şaşırtıcı ama bir o kadar da sevindiğimiz konu, oda fiyatlarımız. Ortalama oda fiyatlarımız nihayet uzun zaman sonra şehirlerde bir tık yukarı çıkabildi. Pandemi sonrası insanların seyahat talebi arttı ve belli dönemlerde yığılma oldu desek yeridir. Bu da fiyatlarımızda 20-25 civarında bir artış sağladı.

+Anadolu otelleri açısından nasıl değerlendirmek lazım?

-Anadolu’da özellikle yabancı turist almayan şehirler için söylüyorum, onların durumu bir miktar daha yavaş gidiyor. Konaklama sektörü fiyatlarımızı minimum altı ay önceden verip, şirket anlaşmalarımızı 6 ay önce yapıyoruz, özellikle yabancılarla çalışan büyük şehirlerdeki ve turist alan şehirlerimizdeki oteller döviz bazında anlaşma yapıyor, o nedenle onların durumu normalde daha iyi, hoş döviz kurundaki artış enflasyonun altında kaldığı dönemlerde o da çok kurtarıcı olamıyor ama TL fiyat anlaşması yapan Anadolu şehir otelleri biraz daha zorlanıyor.

+2022 nasıl kapanacak ve 2023 için nasıl bir süreç öngörüyorsunuz?

-Ben inanıyorum ki 2022 pozitif geçmeye devam edecek ve Sayın Kültür ve Turizm Bakanının revize ettiği rakamları yakalayacağız. Ama en önemlisi 2023’te bir aksilik olmazsa, her şey böyle devam ederse Türkiye yıla çok şanslı başlayacak. Biz çok koştuk pandemi sürecinde. Hiç oturmadık sektör olarak. Bunların karşılığını 2023’te çok parlak şekilde alacağız. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un da çok etkisi var. Sektörden gelen biri olması kesinlikle bu dönemde fark yarattı. Bizim sektörümüz çok acil ve hızlı aksiyonlar alınmasını gerektiren bir sektör. Bizim ürünümüz oda, bu akşam satamazsak yarın için kayıptır. Aksiyonlarımız çok hızlı olmalı. Bakanımız da buna alışkın olduğu için anında yapıcı ilişkiler ve çözümlerle önemli adımları atarak sektör birlikleriyle oturup çıkış yolları üzerinde çalıştı, bakanlığın geliştirdiği çözümlerin yanı sıra başta o dönemde STK’lar tarafından verilen her öneriyi değerlendirdi.

+Türkiye turizm çeşitliliğiyle de dikkat çekiyor, pandemiyle yeni dönemde yeni tüketici taleplerine de hazır durumda değil mi?

-Biz yıllarca deniz, güneş, kum pazarladık Türkiye olarak. Uluslararası fuarlarda da reklamlarımız bu şekilde olurdu ama artık çok değişti, umarım bu şekilde de devam eder. Türkiye sahip olduğu değerleri turizm çeşitliliklerimizi öne çıkarıyor. İstanbul başlı başına bir marka, AKM başta olmak üzere Beyoğlu kültür yolu etkinlikleri, kültür ve sanatla ortaya çıkan önemli gelişmeler var ve hayalimizdeki kültür, sanat, tarih yönünden zengin, her daim öne çıkacak bir İstanbul’u da dünyaya daha doğru anlatmaya başladık. Bunun karşılığını fazlasıyla alabileceğiz. Galataport etkisi o kadar fazla ki. Bazı dönemlerde tartışma yarattı ama açıldığı andan bu yana özlemle beklediğimiz cruise işi İstanbul’a geri döndü. Gemilerde konaklayan misafirlerin faydası ne diye düşünen ve bir getirisi olmaz diyenler çok ama Galataport ana port haline geldi. Yani buradan kalkan gemiler var, burada seyahatini bitiren gemiler var. O gemiye binecek misafirler de gitmişken bir iki gün önce gitmeye ya da kalmışken birkaç gün daha kalmaya göre planlama yapıyor. İstanbul turizmi başta olmak üzere Türkiye turizmine gözle görülüyor bir değer kattı.

Hangi turist ne zaman geliyor?

+Turist profili açısından İstanbul’da Körfez bölgesinin ağırlığı mı var?

-Hala 2013 - 2014 yıllarındaki turist çeşitliliğinin peşindeyiz. Bir artış var ama hala orada değiliz. Vazgeçilmez bir pazar olarak Orta Doğu pazarı var. Haziran ortalarından ağustos sonuna kadar yoğun seyahat ederler. Bu dönemde şehirde Ortadoğulu turisti çok fazla görebilirsiniz. Sonrasında Avrupa ve uzak destinasyonlardan gelmeye başlayan turistlerimiz yoğun olur. Eylülden itibaren çok fazla İtalyan, İspanyol, Latin Amerikalı, Alman, İngiliz görmeniz mümkün. Kolombiya, Brezilya, Arjantin’den çok fazla turist geliyor. Bunlar çoğunlukla kültür turları için Türkiye’ye gelen gruplar ve İstanbul dışında mutlaka Anadolu’yu da geziyorlar. Balkanlardan girişler artıyor. Komşulardan geliyorlar. Bütün mesele, Türklerin gezdiği yerlerde daha çok Orta Doğulu turist var. Defalarca geldikleri için artık eğlence, alışveriş için geziyorlar bizler gibi. Diğer turist grupları ise kültürü tarihini bilip geldiği İstanbul’u müzelerinden, tarihi bölgelerinden tanıyor ve öncelikle oraları geziyorlar.

+Pandemi sonrası değişen tüketici alışkanlıkları neler oluyor?

-Misafirlerin beklentileri kısmında, pandemiyle birlikte çok son dakika rezervasyonlar oluşmuştu. Ama artık kısa vadede yer bulamadıkça yavaş yavaş süreç normalleşiyor. İstanbul’da kalışlar ortalama 2.35 gece idi. 3.20’lere geldi. Rezervasyon yapılma süreleri 2-3 güne kadar düşmüştü ama artık 21- 28 güne kadar çıktı. Hatta 2023 yaz rezervasyonları almaya başladık. Bizim için hiç tercih edilmeyen bu son dakika rezervasyon yapılma alışkanlığı ortadan kalkmaya başladı. Karavan turizmi bizim için çok önemli. Özellikle karavan ve camping için teşviklerle birlikte yeni güzel yatırımlar gelecek. Üç beş yıl önce fuarlara gittiğimizde karavanla ilgili seyahat rotası camping sorarlardı. Bunların cevapları yoktu ama artık yatırımlar gelecek diye ümit ediyoruz.

Nevşehir aşığı Londra tutkunu

+Bir turizmci olarak siz nereleri gezmeyi, görmeyi seversiniz?

-Gerçekten tutkun olduğum şehirlerden biri Nevşehir. Nevşehir doğumluyum ve hep listemin en başında. Oraya gidince büyülenmiş gibi oluyorum. İstanbul’dan çok şikayet ederim, trafik, her daim kargaşa vs ama bir başkadır, İstanbul’a dönüş her zaman çok güzeldir. Dünyada birçok yeri gezdim; Londra’sız olmaz. Buenos Aires çok beğendiğim yer. Bath, Selanik, Floransa, Barselona, Roma da öyle. Tarih seviyorum..

 Türkiye’nin yüzü ve markası İstanbul

+Kongre turizminin geri gelmesi zaman alıyor. İstanbul’u nasıl bir gelecek bekler?

-Kongre işinde açıkları kapamak zor ama İTO, TGA, bakanlığımız ve tüm STK’lar gibi TÜROB da bu konuda çok emek veriyor. Orada çok büyük bir pazar vardı. O pazar pandemiyle birlikte daraldı, neredeyse yok olmuştu. Dünyada herkes online ya da hibrit toplantılara yöneldi. Şimdi insanlar memnun değil bu toplantılardan. Fiziki olarak seyahat etmek istiyorlar. Bunun için belki de kongre turizmi kapsamında çeşitli teşvikler geliştirilebilir. Her ülkenin bir markası var. İstanbul Türkiye’nin görünen yüzü ve markası, Antalya da Bodrum da öyle. İstanbul’un başlı başına bir marka olarak büyütülmesi doğru olan. Şehirde bir sürü yabancı yatırımcı turizm yatırımı için geziyor. Bu şehir gibi başka bir şehir daha yok dünyada. Geleceği de turizm.

+Aynı zamanda Eresin Hotels Başkan Yardımcısı göreviniz var. Yeni yatırımlarınız olacak mı?

-Biz Eresin olarak pandemi dönemine yatırımda yakalandık maalesef. Uzun bir aradan sonra sektörde durumlar çok iyi giderken Eresin Hotels Express’in yatırımına başlamıştık ve Eresin Hotels Topkapı’nın da yenileme projesini hayata geçirmiştik. Tabii nakit açısından sıkıntılı bir süreç olmasına rağmen, pandemi sayesinde her ikisi de planlanandan önce bitti. Express’i açtık ve Topkapı renovasyonumuzu da tamamladık. Bizim şu anda bir üç yıldız (Eresin Hotels Express), bir dört yıldız (Eresin Hotels Taxim&Premier), bir beş yıldız (Eresin Hotels Topkapı), bir de butik (Eresin Hotels Sultanahmet) otelimiz var İstanbul’da. Önümüzdeki dönem projelerimiz içinde artık şehrin tarihi bölgesinde, Topkapı’da genişlemek var. Yeni dört yıldızlı bir otel projemiz var ve hemen yanında bir öğrenci yurdu ruhsatlı binamız var. Bu projeleri önemsiyoruz ve toparlanmanın hemen ardından bu projelere başlıyor olacağız.