Startup yatırımı i̇çi̇n nelere di̇kkat etmek lazım?

 Girişim ekosisteminin gelişmesi için yatırımcılar çok önemli. Girişim sermayesi fonları ve melek yatırımcılar startup’ların büyümesinde hayati öneme sahip. Her yatırım fonu farklı bir alana odaklanıyor. Estonya merkezli Startup Wise Guys’ın odağında erken aşama girişimler var. Doğu Avrupa’nın en çok yatırım yapan erken aşama fonu olan Startup Wise Guys, 2019’dan beri Türkiye’de. Startup Wise Guys Partneri Günce Önür ile Türkiye’deki startup ekosistemini konuştuk.

Öncelikle sizi tanıyabilir miyiz?

Lisans ve yüksek lisans eğitimimi İstanbul Teknik Üniversitesi’nde tamamladım. Girişimcilik ekosistemindeki ilk işimde bir melek yatırımcı ağında, startup’lara yatırım yapmak isteyen bireysel yatırımcılarla çalıştım. Sonraki işimde erken aşama girişimlere yatırım yapan bir fonda yatırımdan sonraki süreçlerden sorumlu olarak çalıştım. 2019’da şu an ortaklarından olduğum Estonya merkezli Startup Wise Guys ile tanıştım ve son 3 yılda yatırım komitesi üyesi olarak birçok yatırıma imza attım.

15 TÜRK GİRİŞİME YATIRIM

Türkiye’deki yatırımlarınız hakkında bilgi verir misiniz?

2012’de Estonya’da kurulan Startup Wise Guys olarak 10 yılda dünyada 300’den fazla startup’a yatırım gerçekleştirdik. 2019’dan bu yana Türkiye girişimcilik ekosistemindeki startup’lara yatırım yapıyoruz. Odağımızda yazılım temelli çözümler geliştiren ve küresel pazarlarda bir soruna çözüm getiren girişimler yer alıyor. B2B SaaS, siber güvenlik ve FinTech sektörleri öne çıkan yatırım alanlarımız arasında bulunuyor. Bugüne kadar Türk girişimciler tarafından kurulmuş 15 girişime yatırım yaptık. Önceliğimiz, global pazarlara açılma hedefi bulunan ve global rakipleriyle rekabet edebilecek güçlü teknolojiler geliştiren girişimler.

Türk startup’larla ilgili görüşleriniz neler? Nerede güçlü ve zayıflar?

Açıkçası dünyada girişim fikrinden daha bol hiçbir şey yok. Ama iş uygulama dediğimiz bu fikirleri hayata geçirmeye gelince, girişim fikri olanlar ile gerçekten girişenler arasında ciddi bir fark görüyoruz. Dünyadaki istatistiğe baktığımızda kurulan startup’ların yüzde 90’nından fazlası başarısız oluyor. Yatırımcı bakış açısıyla baktığımızda ilk yatırımını alabilen girişimlerin sadece yüzde 20’si bir sonraki yatırım turuna ulaşabiliyor. Türkiye diğer ülkelerle kıyaslandığında genç ve gelişmekte olan bir ekosistem. Fakat nüfusu göz önüne aldığımızda hâlâ yolun çok başında olduğumuzu söylememiz gerekiyor. Bugün 1.3 milyon nüfusu olan Estonya, 10 tane değerlemesi 1 milyar doları aşan startup’a yani unicorn’a sahipken, Türkiye’de ilk unicorn’umuza 2020 yılında Peak Games ile sahip olduk. Unicorn (Insider gibi) ve değeri 10 milyar doları aşan startup’lar olarak ifade edilen decacorn (Trendyol ve Getir gibi) sayıları hızlıca artıyor olsa da Türkiye gibi bir ülkenin daha fazla başarılı startup çıkarması gerekiyor. Genç ve eğitimli çalışan kitlesinin yanı sıra internet ve kredi kartı penetrasyonunun yüksek olması Türkiye’yi ideal bir test pazarı haline getiriyor.

Türkiye’de startup ekosistemiyle ilgili görüşleriniz neler?

Startups Watch verilerine göre, 2021 yılında dünyada 643 milyar dolar Venture Capital (VC)-Girişim Sermayesi yatırımı gerçekleşti. Bu rakam 2020’de gerçekleşen 335 milyar dolarlık toplam VC yatırımına göre yatırımların ikiye katlandığı anlamına geliyor. Türkiye’ye baktığımızda 2021’de toplamda 1.5 milyar dolar büyüklüğünde startup yatırımının yapıldığını görüyoruz. Bu rakam 2020’deki 148 milyon dolarlık startup yatırımının 10 katı. Tüm bu rakamlar bize hem Türkiye’de hem de dünyada startup yatırımlarının arttığını gösteriyor. Türkiye girişim ekosistemine baktığımızda oyun girişimlerinin, B2B SaaS dediğimiz şirket olarak başka şirketlerin problemlerini yazılımlar ile çözen girişimlerin ve finansal teknoloji konularında çalışan FinTech girişimlerinin büyük yatırımlar aldığını ve yatırımcıların gözdesi olduğunu görüyoruz. Startup Wise Guys olarak Türkiye’deki girişim ekosisteminin daha da büyüyeceğine inanıyor ve buradaki büyümeyi desteklemeyi amaçlıyoruz.

TERCİHİ TOHUM AŞAMASI

Erken aşamada yatırım konusunda neler söylersiniz?

Yüzde 80 tohum aşamadaki girişimlere yatırım yaptığımızı söyleyebiliriz. Erken aşamadaki girişimlere yatırım yapmak, çok riskli olmakla birlikte eğer doğru girişimlere yatırım yaparsanız finansal anlamda çok daha yüksek finansal geri dönüşler sağlayabilirsiniz.

‘İLK OLARAK EKİBE BAKIYORUZ’

Yatırım yaparken hangi kriterlere bakıyorsunuz?

Startup Wise Guys olarak belirttiğim gibi B2B SaaS, siber güvenlik ve FinTech sektörlerine odaklanıyoruz. Bu sektörler özelindeki startup’larda yatırım yaparken baktığımız kriterlerin başında startup’ı kuran ekibin kendisi geliyor. Teknik anlamda güçlü bir ekibe sahip olmasının yanı sıra kurucuların geçmiş tecrübeleri, global rakiplerinin ürünlerine kıyasla inovatif ve rekabet avantajı olan bir ürün geliştirmesi, startup’ın pazarda gördüğü ilgi, ölçeklenmesi, yüksek büyüme oranı, rekabet avantajı, büyüyen bir marketi hedeflemesi, yatırımın nasıl kullanılacağı ve vizyonu da baktığımız diğer kriterler.

YURTDIŞINA AÇILMA EN ÖNEM VERDİKLERİ KONU

Türk startup’ların yurtdışına açılmasına nasıl destek veriyorsunuz?

Yurtdışına açılma bizim en çok önem verdiğimiz nokta. Çünkü yatırım tezimiz gereği, gelişmekte olan ekosistemlerdeki girişimlere yatırım yapıp onların gelişmiş olan pazarlarda büyümelerini destekliyoruz. Öncelikle 55 kişilik ekibimizde 20’den fazla milletten çalışan mevcut. 5 farklı ülkede bulunan ofislerimizle yatırım yaptığımız girişimlere geniş bir network sağlıyoruz. Özellikle yurtdışına açılma konusunda onlarla yakın çalışıyoruz. Daha önce yatırım yaptığımız girişimlere bizden sonra yatırım yapmış olan 120’den fazla yabancı fonun olduğu geniş bir yatırımcı ağımız mevcut. Yine aynı şekilde yatırım yaptığımız girişimleri sonraki yatırım turlarında bu yabancı yatırımcılar ile bir araya getiriyoruz.