Havada, karada, suda ve uzayda

SERKAN ARMAN- Hareketin olduğu her alanda o da var. Sabahtan akşama kadar kullandığımız her tür aracın ve cihazın içinde madeni yağlar yer alıyor. Karada, havada, denizde ve hatta uzayda kullanılan yağları üreten bu alandaki dünya devlerinden Castrol, İstanbul ofisinden 11 ülkeyi yönetiyor. Castrol Türkiye, Ukrayna ve Orta Asya (TUCA) Genel Müdürü ise Nilay Tatlısöz... Gemlik'teki üretim tesisine son olarak 5.5 milyon dolarlık yeni bir hat kurduklarını hatırlatan Tatlısöz yatırımlara 2-5 milyon dolar bandında devam mesajı veriyor. Değişime hızla uyum sağladıklarını; elektrikli otolardan veri merkezlerine ve hatta Mars'a iniş yapan Perseverance keşif aracına kadar geliştirdikleri yağ ve sıvıların kullanıldığını anlatan Tatlısöz, "Uzun ve oldukça önemli hedefleri olan uzay yolculukları sırasında uzayın sert şartlarına dayanarak uzun süreler boyunca ekipmanları koruyacak dayanıklı bir yağlama ürünü geliştirirken elde ettiğimiz tecrübeyi ülkemizin uzay programlarında da kullanmaktan gurur duyarız" diyor. Tatlısöz'le hedeflerini ve yatırım planlarını konuştuk...

Castrol'ün İstanbul ofisi 11 ülkeyi yönetiyor. Castrol ülkeleri arasında Türkiye'nin yeri nasıl? Sizin liderliğinizde nasıl bir yol haritası takip edilecek?

Dünyada 120 yıldan fazla bir süredir karada, havada, denizde ve hatta uzayda yakalanan teknolojik başarıların merkezinde yer alan yağları üretiyoruz. 65 yıldan uzun bir zaman önce de hızla gelişen Türkiye'ye geldik. Bu gelişmenin bir parçası olduk. Hem ülkemizin örnek gösterilecek büyümesi hem de yaptığımız başarılı çalışmalar ve yatırımlar sonucunda İstanbul'daki merkez ofisimizden Castrol dünyasındaki Ukrayna, Hazar Bölgesi ülkelerinden Azerbaycan, Kazakistan, Özbekistan, Gürcistan, Türkmenistan, Tacikistan ve Kırgızistan ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin yanı sıra Kuzey Irak'a da hizmet veriyoruz. Castrol'ün faaliyet gösterdiği pazarlar arasındaki büyük pazarlardan biriyiz. PetDer verilerine göre bu yıl da büyümemiz devam ediyor ve yine son raporlara göre otomotiv madeni yağ segmentinde yüzde 30.2 pazar payına ulaşarak liderliğimizi sürdürüyoruz. Ayrıca diğer odaklandığımız kategoriler olan binek araçlar, motosiklet ve ticari araçlarda da ilk sıradayız. Tüm bu sonuçlar başarılı bir strateji uyguladığımızı gösteriyor. Bu stratejimiz sonucunda Castrol TUCA'ya Castrol dünyası içinde 2024 sonrası daha fazla kaynak aktarılacak Hindistan, Çin ve Amerika ile birlikte 4 etkili pazardan biri olmayı getirdi.

Castrol'ün Gemlik'teki madeni yağ üretimi hakkında bilgi verebilir misiniz? Yeni yatırım ve istihdam planlarınız var mı?

Elde ettiğimiz büyüme sonucunda pazara yönelik yeni yatırımlarımız da sürüyor. Gemlik'teki üretim tesisimize 5.5 milyon dolarlık yeni bir hat kuruldu. Bu hat ile ürünler hiç el değmeden çok daha kısa sürede doldurulabiliyor. Bu da hem üretim hızımızı artırıyor, hem de lojistik açıdan elimizi çok rahatlatıyor. İnovasyon ve öncülük ettiğimiz yeni girişimlerle örnek pazar konumundayız. İhracat ciromuz döviz bazında iki katından fazla arttı. Avrupa'daki sekiz Castrol üretim tesisinden bir tanesi olan Gemlik tesisinde yeni kurulan hat ile yıllık yaklaşık 120 milyon litre madeni yağ üretilebiliyor. Bu üretimin yüzde 85'i iç pazara yüzde 15'i ise dış pazara sunuluyor. Türkiye'nin de içinde bulunduğu Avrupa ve Afrika bölgesinin yıllık üretim hacmi 700 milyon litre seviyesinde. Türkiye'deki Gemlik tesisimiz bu üretimin yüzde 17'sinden fazlasını gerçekleştiriyor. Gemlik'ten 24 ülkeye ihracat gerçekleştiriyoruz. Bölge için bu kadar önemli olan Gemlik tesisine 2023 yılında ve önümüzdeki yıllarda da 2-5 milyon dolar arası yatırım yapmaya devam edeceğiz.

Otomotiv sektörü büyük bir dönüşüm içinde. Hızla gelişen elektrikli araç teknolojisi sizi nasıl etkiliyor?

Sektörümüzdeki iki büyük dönüşüm olan sürdürülebilirlik ve elektrikli araçları stratejik önceliklerimiz olarak belirledik. Dünyada başlayan teknolojik devrimle ulaşım elektrikleniyor. 2023 bp Enerji Görünümü Raporu da bu sonuçları destekliyor. Üç senaryo üzerinden değerlendirme yapan rapor, elektrikli araçların satışlarının 2050'ye geldiğimizde içten yanmalı motora sahip araçlardan fazla olacağını gösteriyor. Sektördeki dönüşüme liderlik eden şirketlerden biri olarak uzun yıllardır yaptığımız yatırımlarla altyapımızı ve Ar-Ge çalışmalarımızı bu dönüşümde önemli rol alacak şekilde hazırladık. Elektrikli araç pazarının hızla büyüdüğü Çin, Almanya, İngiltere ve Amerika'da geliştirdiğimiz e-sıvılarımızla devrime yön veriyoruz. Castrol ON markasıyla üretilen e-sıvılarımız dünyada üretilen her üç elektrikli aracın ikisinin ilk dolumunda kullanılıyor. Hızla gelişen elektrikli araç teknolojisini yakından izleyerek yeni teknolojiler ve ürünlere yönelik Ar-Ge yatırımlarımızı artırıyoruz.

Önce pandemi, ardından Rusya - Ukrayna savaşı ve şimdi de Ortadoğu'daki çalkantı akaryakıt ve bağlantılı sektörlerde zorlu bir süreci beraberinde getirdi. Süreci nasıl yönetiyorsunuz?

Pandemi, bölgesel gelişmeler ve global ekonomideki dalgalanmalar tüm sektörleri etkiledi ve etkilemeye devam ediyor. Tedarik zinciri güçlü olanlar, hızlı dönüşebilen, çevik ve çabuk karar veren organizasyonlar bu süreçten kazanarak çıktı. Castrol olarak bu dönemleri olabildiğince iyi değerlendirdiğimizi düşünüyorum. Bu dönemde şirketimizin değerli insan kaynağından aldığımız cesaret ve iş ortaklarımız ve paydaşlarımızla karşılıklı güven ilişkimiz sayesinde daha da güçlendik. Sonuç olarak da sektörümüzün ve Castrol'ün dönüşüm yolculuğunda çok büyük mesafe kat ettik. Dünya çapında madeni yağ sektörü, otomotiv ve bağlı diğer sektörlerdeki hareketlerin sonucuna göre değişim gösteriyor. Tüm yaşanan gelişmelere rağmen otomotiv ve bağlı endüstrilerin büyüme trendinde olduğunu görüyoruz. Dolayısıyla madeni yağ pazarı da global ölçekte büyümeye devam ediyor. Ülkemizde de otomotiv sektörü hem ihracatımızı hem de yerli talebi karşılayan lokomotif sektörlerden. Son dönemde yaşanan gelişmeleri dışarıda bırakırsak Türkiye'de yılda yaklaşık 1 milyon araç satılabilecek bir pazar var. Ülkemizin ekonomisinde bu kadar önemli bir yeri olan bu sektör, madeni yağ sektörünün de büyümesine yardımcı oluyor.

NASA'nın uzay projelerinde yağlarınız kullanılıyor. Türkiye'nin ilerideki uzay programlarında da yer alma niyetiniz olur mu?

Otomobiller, motorlar, ticari araçlar ve rüzgâr türbinlerinin yanı sıra uzay araçları için özel ürettiğimiz ürünlerle de NASA'nın tercih ettiği marka olmaya devam ediyoruz. NASA, 2018'de Mars'a gönderilen InSight'ta olduğu gibi 2021'de yine Mars'a iniş yapan Perseverance adlı keşif aracında da geliştirdiğimiz ve farklı atmosfer koşullarına uyum sağlayan yağlarımızın tecrübesine güvendi. Castrol'de yoğun mühendislik çalışmaları yürüten Ar-Ge ekibimiz, deneyimleri sayesinde NASA'nın istekleri ve yönlendirmeleriyle bu tür problemler karşısında en başarılı korumayı, en uzun süre, en yüksek dayanıklılıkla sunacak ürünler üretiyor. Uzun ve oldukça önemli hedefleri olan uzay yolculukları sırasında uzayın sert şartlarına dayanarak uzun süreler boyunca ekipmanları koruyacak dayanıklı bir yağlama ürünü geliştirirken elde ettiğimiz tecrübeyi ülkemizin uzay programlarında da kullanmaktan gurur duyarız.

Kariyer yolculuğunuzda kilometre taşlarınız neler oldu?

30 yıla varan kariyer yolculuğumda karşılaştığım her tecrübenin bana katkısı oldu. Mühendislikten finansa, ürün teknolojilerinden marka müdürlüğüne kadar pek çok farklı sektörde, farklı coğrafyada roller üstlendim. İngiltere'de geçirdiğim 6.5 yıl, iş deneyiminin yanı sıra dayanıklılık, farklı kültürler arasında var olma ve zorlukların üzerinden gelme konusunda büyük fayda sağladı. Yeni Castrol Türkiye, Ukrayna ve Orta Asya (TUCA) Genel Müdürlüğü görevimde, her tecrübenin katkısı olacağını biliyorum.

Veri merkezlerine soğutma desteği

Otomotiv dışında sanayi, deniz, hava ve enerji sektörlerine de madeni yağ üretiyorsunuz. Türkiye'de otomotiv dışında nerelerde varsınız?

Castrol olarak hareketin olduğu her alanda yer alıyoruz. Dünyanın dijitalleşmesiyle madeni yağların kullanımı açısından da birçok farklı alan ortaya çıkıyor. Veri, herkesin kabul ettiği gibi çok değerli. Bu verilerin saklandığı, işlendiği ve sonrasında kullanıldığı veri merkezlerini düşündüğümüzde ne kadar yoğun çalıştıklarını ancak tahmin edebiliyoruz. 2022 sonunda dünya genelinde üretilen ve harcanan verinin 94 zetabayt olduğu tahmin ediliyor. Castrol olarak biz de veri merkezlerinde kullanıma yönelik Castrol ON soğutma sıvısını geliştirerek yüksek enerji harcayan bu merkezlerin soğutulması konusunda da çözümler sunuyoruz.

Sürdürülebilirlik çalışmalarınız hakkında bilgi verebilir misiniz?

Sürekli geliştirdiğimiz madeni yağ teknolojimiz, motorlar ve ekipmanlardaki hareket sırasında oluşan sürtünme ile savaşarak enerjinin verimli kullanılmasını ve dolayısıyla emisyon azaltımına katkı sağlıyor. Castrol'ün global sürdürülebilirlik stratejisi doğrultusunda hareket ederken iş ortaklarımızın, müşterilerimizin ve paydaşlarımızın da karbon nötr olma yolunda gerçekleştirdiği projelerde yol gösterici olmaya çalışıyoruz. Gemlik tesisimize kurduğumuz hat ile hayata geçirdiğimiz proje kapsamında ambalajlarımızda kullandığımız plastik miktarını yüzde 20 azaltırken şekil verimliliğini artırdığımız ambalajlarımızla yüzde 50 daha etkin raf kullanımı sağladık. Plastik ambalajlarımızın yeni tasarımıyla üretimi sonucunda ortaya çıkan plastik atık miktarı yıllık yaklaşık 300 ton azalacak. Ayrıca karbon emisyonlarında da yaklaşık 13 tonluk bir düşüş gerçekleşecek.