Anadolu Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Özilhan: Doğru adımlarla tarımda Türkiye en başa oynar

SERKAN ARMAN

-Tarıma yönelik adımlarınızı giderek sıklaştırıyorsunuz. Nasıl bir gelecek tasavvuruyla hareket ediyorsunuz?

Tarım pek çok küresel sorunun merkezinde ve stratejik önemde. Anadolu Grubu’nda tarımı hem bugünün, hem geleceğin sektörü olarak görüyoruz ve yatırımlarımız arasında çok önemli bir yere sahip. Anadolu Etap tarım şirketimiz Türkiye’de en modern, sürdürülebilir ve akıllı tarım uygulamalarını hayata geçiriyor. Anadolu Efes 40 yıldır tarımda kapsamlı çalışmalar yürütüyor. Migros, iyi tarım standartlarının yaygınlaşması için STK’lar ve resmi kurumlarla işbirlikleri yapıyor. Anadolu Isuzu ve Anadolu Motor da çiftçilerimizin de kullanabildiği araç ve ekipmanlar üretiyor. Pandemide oluşan gıda talebi, tarımsal üretimin ve bu alanda yapılan çalışmaların insanlığın geleceği için ne kadar büyük öneme sahip olduğunu bir kez daha gözler önüne serdi. Ülkemizde hem bu tip girişimleri, hem de üreticiyi teşvik edecek mekanizmalar doğru çalışırsa, ortak geleceğimiz için tarımda çok büyük bir potansiyel var.

-Pandemi süreci ve küresel ısınmanın etkileri gıda güvenliği konusundaki kaygıları hep canlı tutuyor. Türkiye’nin gıda güvenliğini sağlama almak için öncelikli olarak el atılması gereken konular hangileri?

Pandemi gıda talebini çok artırdı. Tarladan sofraya zincirde sorunlar yaşandı. Kısıtlamalar, sağlıklı gıdaya erişimi zorlaştırdı. Üretici ülkelerin ihracatları kısıtlandı. İklim değişikliğinin getirdiği aşırı sıcaklık ve kuraklık nedeniyle üretim azaldı. Bunları iyileştirmeye yönelik, uçtan uca lojistik faaliyetleri entegre edecek kapsayıcı bir yaklaşım gerekli. Dijitalleşmenin satın almadan verimliliğe kadar birçok adım üzerinde doğrudan etkisi olduğunu görüyoruz. Raf ömrü, depolama, üretim alanı, işleme ve paketleme uygulamaları ve benzeri pek çok alanda daha sürdürülebilir uygulamalar için teknolojiden yardım almalıyız. Ama en önemlisi, gıdanın korunması ve israfın önlenmesi. Bu konuda baştan aşağı bir planlama yapılması ve gıda imha oranlarının ciddi miktarda düşürülmesi gerekiyor. Diğer yandan, artan nüfus ve değişen iklim şartları, tarımı olumsuz yönde etkiliyor. Doğal kaynaklar azalıyor, iklim değişiyor. Bunun farkına varmalı ve buna göre sürdürülebilir ve akıllı tarım teknolojilerine daha çok yatırım yapmalıyız. Doğru politikalarla desteklenmesi halinde ülkemiz tarımsal üretimde dünyanın en ileri ülkelerinden biri haline gelebilir.

Önemli hatıra Basketbolda Anadolu Efes, Türkiye’ye ilk Avrupa kupası zaferini 25 yıl önce yaşattı. 1995 - 1996 sezonunda Koraç Kupası’nı, geçen sezon da Euroleague şampiyonluğunu kazanarak adını tarihe yazdıran takımın resmi Tuncay Özilhan’ın ofisindeki önemli bir hatıra.

5 milyon dikili ağaç

-Anadolu Grubu bünyesindeki şirketlerin tarımdaki yeri nedir? Planlarınız ne yönde?

Anadolu Etap ile ülkemizdeki taze meyve ve meyve suyu sektörüne bugüne kadar 350 milyon dolar yatırım yaptık. ArGe faaliyetleri bu yatırımlarda önemli paya sahip. Çiftliklerimizin tamamında akıllı tarıma ve doğal kaynakların verimli kullanımına yönelik yatırım yapıyoruz. Anadolu Etap, bugün Türkiye’nin 6 bölgesinde toplam 30 bin dekarlık alan üzerine kurulu 8 çiftliği, 5 milyon dikili meyve ağacı, üç meyve suyu fabrikası ve bir paketleme tesisi ile hizmet veriyor. Migros cirosunun yüzde 77’si tarıma dayalı bir şirketimiz. Kurulduğu günden bugüne yerel üreticiye verdiği çok önemli bir destek var. Halen Türkiye’nin en büyük taze gıda alımı yapan perakende şirketi. Anadolu Efes, sadece bir bira şirketi değil, aynı zamanda bir tarım şirketi. Zira 4 hammaddemizden ikisi topraktan geliyor. Tescilli 17 arpa tohumumuz ve 7 şerbetçi otu çeşidimiz var. Ayrıca Türkiye’de maltlık arpa üreten ilk şirket. Anadolu Motor, Türkiye’nin modern tarım teknikleriyle tanıştığı 1970’li yıllarda dizel motor üretimini başlattı. Çiftçileri motopomptan jeneratöre, çapa makinesinden çim biçme makinesine geniş bir ürün gamı ile buluşturuyor. Anadolu Isuzu’nun kamyon ve kamyonetleri yüksek taşıma kapasiteleri ile Anadolu’da tarımla uğraşan müşterilerine kolaylık sağlıyor.

Akıllı tarım robotlu hasat

-Endüstri 4.0’ın yanında bir de Tarım 4.0 gündemde. Bu sizin için ne anlama geliyor? Tarımda teknolojik dönüşüm Türkiye’ye neler kazandırır?

Akıllı tarım teknolojileri işleri kolaylaştırmasının yanı sıra maliyetleri de düşürüyor. Dünyada tarımda büyük bir dijital dönüşüm yaşanıyor. Tarım 4.0 adı verilen dijital ve akıllı tarım devri olarak da adlandırılan yeni bir dönem başladı. Yeni teknolojiler sayesinde ürün miktarı, verimlilik ve ürün kalitesi artıyor, ilaç-gübre kullanımı azalıyor. Bunlarla birlikte maliyet de düşüyor. Bu teknolojiler akıllı tarıma sadece gıda verimi alanında destek olmuyor. Aynı zamanda tarımda tüketilen kaynakların doğru ve yeterli miktarda kullanılmasını sağlayarak, boşa kullanımı önlüyor, tasarruf sağlıyor. Robotlar tarımda hasat toplama, yabancı ot kontrolü, biçme, budama, sulama, paketleme ve ayırma gibi işlemlerde kullanılıyor. Hava ve toprak sensörleri, konumlandırma sensörleri ve optik sensörler ile beraber çiftçiler; ürünleri ve gelişimlerini daha iyi gözlemleyip, kaynakları koruyabiliyor ve çevresel etkileri de azaltabiliyor. Tasarlanan akıllı sulama sistemleriyle gereksiz su kullanımının önüne geçilmesi hedefleniyor. Tüm bu teknolojilerin verimliliği ve sürdürülebilirliği artırmada çok önemli payı var.

-Tarımda Ar-Ge’nin yeri nedir?

Anadolu Etap’ta, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından tescilli, yüksek üretim standartlarına sahip iki Ar-Ge merkezimizde yalnızca meyve ıslahı üzerine değil; üretimden son tüketiciye kadar olan her süreçte Ar-Ge çalışması yapabiliyoruz. Deneme çiftliklerimizde yüzlerce meyve çeşidi üzerinde çalışmalar yapıyor; Türkiye’ye ilk defa getirilen meyve türleri yetiştiriyoruz.

Sürdürülebilirlikle bu topraklara ve insanlarına değer katmak temel hedefimiz 

2022’de dengeyi korumak

-Anadolu Grubu açısından 2021 yılı nasıl geçti? 2022 yılı için beklentileriniz neler?

2021 yılında aşılamanın artması ve kısıtlamaların kalkmasıyla ekonomik beklentilerde iyiye doğru bir ivme görülse de son çeyrekte pandemi döneminin ekonomi üzerinde oluşturduğu sorunlar daha görünür hale geldi. Artan hammadde fiyatları, tedarik ve lojistik konusunda yaşanan sorunlar, liradaki değer kayıpları nedeniyle ekonomik belirsizlik sürüyor. Dolayısıyla, 2022’nin de temkinli olmamız gereken, alternatif senaryolara göre hedefleri gözden geçirerek aksiyon alacağımız bir yıl olacağını öngörebiliriz.

Torunlar ve Anadolu Efes

-Bu yoğun dönemde kendi özel ilgi alanlarınıza yeteri kadar zaman ayırabiliyor musunuz?

Ben çalışmayı ve üretmeyi her şeyin önünde tutan bir insanım. Her gün ofisime gidip sabah 8:00’den akşam 6:00’ya kadar çalışıyorum. Pandeminin getirdikleri ve içinde bulunduğumuz belirsizlikleri yoğun dönem dolayısıyla çalışma tempomuz oldukça yüksek. Ben bu tempomdan kalan zamanı ailemle ve sevdiklerimle geçirmeyi tercih ediyorum. 2022’de yine kendime ayırabildiğim zamanı onlarla geçirmek isterim. Özellikle torunlarımla geçirdiğim zamanlar çok kıymetli. Bunun dışında tabii ki 2022’de de Anadolu Efes’in yine zaferlerle bizi gururlandırdığı maçları izlemek isterim.

Türkiye’ye değer katmak

Anadolu Grubu olarak, 2021’in ilk 9 ayında gösterdiğimiz başarılı operasyonel performans sayesinde satış gelirlerimizi konsolide bazda yüzde 29.6, FAVÖK’ümüzü ise satış gelirlerimizin üzerinde yüzde 31.6 artırdık. Özellikle, meşrubat, Migros ve bira operasyonlarımız bu performansta önemli rol oynadı. Ana iş kollarımıza odaklanmakla birlikte pandemiden farklı şekillerde etkilenen diğer sektörlerimizde de dengeli performanslar elde ettik. 2022’de de bu dengeyi korumayı hedefliyoruz. Pandemi boyunca toplum açısından kritik olan başta sağlık, perakende, tarım, içecek gibi alanlarımızda müşterilerimize kesintisiz olarak en iyi ve hızlı hizmeti sunmak ve paydaşlarımıza destek olabilmek için pek çok çalışma ve yatırım yaptık. İstihdamımızı korumak için de elimizden geleni yapıyoruz, hatta bu süreçte kritik fonksiyonlarımız için ekstra işe alım da yaptık. 2022 yılında da öncelikli başlıklarımız yine operasyonel kârlılık ve güçlü nakit akışı hedefleyen, etkin bir finansal yönetimin yanı sıra pandemi sürecinde güçlü altyapımız sayesinde elimizi fazlasıyla kuvvetlendiren dijitalleşme ve sürdürülebilirlik çalışmalarımızda daha da yol kat etmek olacak.

-Sürdürülebilirlik için attığınız başlıca adımlar hangileri?

Anadolu Grubu olarak yıllardır sürdürülebilirlik alanında ilklere ve önemli başarılara imza atan grup şirketlerimizin bu çalışmalarına 2019’da oluşturduğumuz ‘Anadolu’dan Yarınlara’ markamız ile yepyeni bir boyut kazandırdık. Biz, sürdürülebilirlik anlayışı ile faaliyette bulunduğu topraklara ve bu toprakların insanlarına değer katmayı her zaman temel değerlerimizden biri olarak görüyoruz. AG Anadolu Grubu Holding, Anadolu Efes, Coca-Cola İçecek ve Migros, BIST Sürdürülebilirlik Endeksi ve BIST Kurumsal Yönetim Endeksi’nde. Anadolu Efes, FTSE4Good Gelişmekte Olan Piyasalar Endeksi; Coca-Cola İçecek UNGC 100 Endeksi, MSCI Global Sürdürülebilirlik Endeksi, FTSE4Good Gelişmekte Olan Piyasalar Endeksi ve ECPI Endeksi’nde yer alıyor.

Kadın dostu şirket

CCI, 2013’ten beri UNGC 100 Endeksi’nde bulunan tek Türk şirketi. Anadolu Efes, CCI ve Migros, iklim değişikliğiyle mücadele alanındaki performansını her yıl Karbon Saydamlık Projesi’ne raporluyor. CCI ve Migros, üç kez CDP Türkiye İklim Liderleri arasında yer aldı. CCI ve Migros, Karbon Saydamlık Projesi’nin Su Programı’na da raporlama yapıyor. Migros, 2020 yılı CDP Su Programı raporlaması sonucunda lider şirketler arasında yer aldı. Adel Kalemcilik, bu yıl İş Portföy İş’te Kadın Hisse Senedi Fonu’nun ‘Kadın Dostu Şirketler Hisse Senedi Endeksi’ne girdi.