Alternatif yatırım aracı: Spor ayakkabı
Daha fazla yatırımcı eski spor ayakkabı alıp satıyor. İkinci el spor ayakkabı için müzayedeler düzenleniyor ve bu işin bir borsası oluştu.
ÇAĞDAŞ ERTUNA/ Milliyet Gazetesi Yazarı cagdas.ertuna@milliyet.com.tr- Bundan 10 yıl önce dünyanın en lüks moda evlerinin sokak kültürüne yöneleceğini ve şirketlerini ayakta tutabilmek için spor ayakkabı üretip satmaya başlayacağını söyleseler inanır mıydık acaba? Peki ya Sotheby’s ve Christie’s gibi müzayede evlerinin ikinci el spor ayakkabı müzayedeleri yapmaya başlayacağı hiç aklımıza gelir miydi? Hatta daha da ileri gidip ikinci el spor ayakkabı satışı kendi borsasını da doğurdu ve StockX ve Edit London gibi yeni pazar yerleri ortaya çıktı. Mevcut yüksek enflasyon ve değişken hisse senedi piyasaları, yatırımcıları daha niş piyasalara itiyor. Ve şimdi daha fazla yatırımcı eski spor ayakkabı alıp satıyor. Spor ayakkabı yeniden satış endüstrisi Kuzey Amerika’da 2 milyar dolar değerinde.
30 MİLYAR DOLARA KOŞUYOR
Cowen Equity Research, spor ayakkabıları “yükselen alternatif varlık sınıfı” olarak sınıflandırıyor ve spor ayakkabı yeniden satış pazarının 2030 yılına kadar potansiyel olarak 30 milyar dolara ulaşabileceğini öngörüyor. Spor ayakkabı satışı da basit bir ticaret kuralına dayanıyor: Düşükten al, yüksekten sat. Bazı insanlar birkaç çifte yatırım yapmayı ve değer kazanmalarını beklemeyi tercih ederken, diğerleri ürünü daha ince marjlarda hızla hareket ettirerek para kazanmak için yüksek hacimli bir spor ayakkabı yeniden satış stratejisi kullanıyor. Bazıları, müzayedede binlerce kişinin uğrunda yarışacağı daha nadir çiftler elde etmeye odaklanıyor. Daha önce Sotheby’s müzayede evinin yaptığı açık artırmada Virgil Abloh tasarımı bir spor ayakkabının 25.3 milyon dolara satıldığı göz önüne alınınca şaşırmamak lazım. Hatta bu işle ilgilenen bazı girişimciler ise satın almanın ve satmanın en iyi yolunu belirlemek için matematiksel formüller bile geliştirdi.
DİJİTAL BİR ‘DROP’
Bir de örnek verelim: Virgil Abloh’un son tasarladığı Louis Vuitton x Nike Air Force 1 koleksiyonu bu hafta dijital bir ‘drop’la satışa çıktı. Tam dokuz farklı modelden birini alabilmek için spor ayakkabı koleksiyonerleri önce online bir bekleme odasına alındı, daha sonra seçilenlere 10 dakika içinde bir çift spor ayakkabı alma hakkı verildi. Ayakkabıların fiyatları 2750 - 3450 dolar arasında değişiyordu. Ama daha resmi satış başlamadan ayakkabılar spor ayakkabı borsasını elinde tutan satış sitelerine çoktan düştü. Üstelik fiyatlar da 10 katından fazlasından başlıyordu. Henüz resmi satışa bile çıkarılmayan ayakkabıların başka internet siteleri tarafından önceden alınıp fiyatlarını katlayarak satışa çıkarmaları da ayrı bir konu. Fiyatların bu kadar yükselmesi şaşırtıcı değil tabii. Birçok girişimci örneği de görüyoruz, spor ayakkabı satışından 125 bin dolar kazanan 16 yaşındaki bir genç, multimilyar dolarlık sektöre girmek isteyen genç satıcılar için profesyonel ipuçlarını açıklıyor. Geçen yıl yaklaşık 7 milyon dolarlık satış yapan bir spor ayakkabı girişimcisi de bu milyarlarca dolarlık yeniden satış pazarından yararlanmanın sırlarını yazıyor. Ancak unutmamalı, elbette her yatırımda olduğu gibi bu alanda da potansiyel riskler yüksek.