ADIM ADIM TARIMA YATIRIM

Mithat Yurdakul- Hazine taşınmazları üzerinde üretim yapan çiftçilerin, bu arazileri kira sözleşmesiyle kullanmasını sağlamaya yönelik düzenleme kapsamında tarım arazileri, kullanıcılarına 10 yıla kadar doğrudan kiralanabiliyor. Kira bedelleri de cari yıl için belirlenen ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden hesaplanıyor. Kira bedellerinin tahsilatı hasat sezonu dikkate alınarak yıl sonunda tek seferde yapılıyor. Tıbbi, aromatik ve süs bitki türlerinin ithalatının azaltılmasını teşvik etmek üzere bu bitki türlerini yetiştirmek isteyen vatandaşa Hazine taşınmazlarını kiralama kolaylığı da sağlandı. Hazine arazisi ile topraklandırılan çiftçilere, komisyonca belirlenen bedel karşılığında, isimlerine özel tapu tescilleri yapılıyor. Bu bedeller, borçlandırmadan sonra 4 yıl ödemesiz olmak üzere 10 yılda 10 eşit taksitte ve faizsiz olarak geri ödemeye tabi şekilde tahsil ediliyor. Dağıtılan toprakların bölünemeyeceğini, tarımsal üretim dışında kullanılamayacağı, miras hükümleri dışında devredilemeyeceği, ipotek edilemeyeceği, satılamayacağı ve başkasına kiraya verilemeyeceği şartı bulunuyor.

Traktör ve makine mi lazım? Hibe var..

Çiftçiliğe başlamak isteyenler, tarım makinelerine yaptıkları harcamalar için de hibelerden yararlanabiliyor. 2014’te başlayıp halen devam eden programla, tarım aletlerine yüzde 50’ye kadar hibe desteği veriliyor. Ayrıca tarımsal ürünlerin işlenmesi, kurutulması, dondurulması, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar da destek kapsamında değerlendiriliyor. Tarımsal üretime yönelik sabit yatırımlar, yenilenebilir enerji yatırımları, gübre işlenmesi, paketlenmesi ve depolanmasına yönelik yatırımlar da yeni tesis başvurularında 3.5 milyon TL, tamamlama başvurularında 2.5 milyon TL kapasite artırımı, teknoloji yenileme ve modernizasyon için de 2 milyon liraya kadar desteklenebiliyor. Biraz daha sermayesi olanlar için faydalı olan bu hibe türü için en az 250 bin lira tutarındaki projeler başvuruda bulunabiliyor, yatırımlara yüzde 50’ye kadar hibe sağlanabiliyor.

Ekilmeyen araziyi işleyene destek hazır

Ekimde olmayan arazilerde tarımsal üretim yapanlar destekleniyor. Bu yıl yürürlüğe konan karar, ekim programında olmayan ve nadasa ayrılan alanlar ile işlemeli tarıma uygun olmayan alanlar öncelikli olmak üzere, bitkisel üretimin artırılması ve hasat sonrası ürün işlemeye yönelik yatırım projelerinin desteklenmesini amaçlıyor. Karar kapsamında şu amaçlarla hazırlanan projelere hibe ödemesi yapılıyor:

-Boş bırakılan, atıl durumda bulunan veya nadasa bırakılan arazileri, uygun münavebe planı ve ekim yöntemleriyle tarımsal üretime kazandırmak.

-İklim değişikliğini dikkate alarak, uygun çeşitlerle hububat, baklagil ve yağlı tohumlu bitkilerin üretimini geliştirmek.

-İşlemeli tarıma uygun olmayan arazilerde, katma değeri yüksek bitki türlerinin üretimini artırmak.

-Hasat sonrası kayıpları azaltmak ve katma değeri artırmak amacıyla kurutma veya işleme tesisleri kurmak.

-Doğal ekolojilerinde var olan bitki türlerinin aşılama, çeşit değişimi ve benzeri teknik uygulamalarla birim alandan elde edilen verimini artırmak. Hibe oranları proje toplam bedelinin azami yüzde 75’ine kadar çıkıyor. Karardan şirketler ve bireyler yararlanabiliyor.

Eğitim Alan Çiftçiye Devlet Desteği

Köye yerleşip, devlet desteklerinden yararlanarak tarım yapmak isteyenler için pek çok olanak bulunuyor. Kırsal Kalkınmada Uzman Eller Projesi kapsamında, kırsalda yaşayanlara ve köye gidip tarım yapmak isteyenlere birçok destek sağlanıyor. Projeden, kırsal alanda yaşayan veya yaşamayı taahhüt eden, meslek yüksekokulları ile üniversitelerin tarım, hayvancılık, ormancılık, gıda ve su ürünleri eğitimi veren bölümlerinden mezun kişiler yararlanabiliyor. Kırsal Kalkınmada Uzman Eller Projesi kapsamında, kırsalda yaşayanlara ve köye gidip tarım yapmak isteyenlere çok sayıda destek sağlanıyor. 2022 - 2024 yıllarında, her yıl için 2 bin kişiye 200 milyon lira tutarında destek verilmesi hedeflenen projeden, kırsal alanda yaşayan veya yaşamayı taahhüt eden, meslek yüksekokulları ile üniversitelerin tarım, hayvancılık, ormancılık, gıda ve su ürünleri eğitimi veren bölümlerinden mezun kişiler yararlanabiliyor. Bu kapsamda kırsal alanda uygulanacak projelere 100 bin liraya kadar destek veriliyor. Proje kapsamında, hayvansal üretim, su ürünleri üretimi, bitkisel üretim, tıbbi ve aromatik bitki üretimi ile söz konusu ürünlerin işlenmesi, depolanması ve paketlenmesine yönelik projeler için başvuru yapılabiliyor. Projeyle tarımsal faaliyetlerin eğitimli, genç, uzman kişiler tarafından yapılması teşvik ediliyor. Eğitimli iş gücü ile tarımsal üretimin miktarı, kalitesi ve verimliliğinin artırılması hedeflenirken uzman çiftçilerin örnek olması ve önderlik yapması amaçlanıyor.

Hayvancılık ve tarımsal üretime destek nasıl?

Projeyle hayvansal ve bitkisel üretim destekleniyor. Hayvansal üretime destek kapsamında; süt sığırcılığı, besicilik manda yetiştiriciliği, keçi yetiştiriciliği ve besiciliği, koyun yetiştiriciliği ve besiciliği, arı yetiştiriciliği ve bal üretimi arı sütü, ana arı, polen ve benzeri arı ürünleri üretimi, ipekböceği yetiştiriciliği ve tesis yapımına destek veriliyor. Bitkisel üretime yönelik destekleme projeleri kapsamında da; kapama meyve bahçesi tesisi, fide, fidan, iç ve dış mekân süs bitkisi yetiştiriciliği, kontrollü örtü altı yetiştiriciliği, kültür mantarı üretimi ve tesis yapımı, ormancılık projeleri, organik ve organomineral gübre üretim tesisleri, bitkisel üretimde zararlı organizmalar ile mücadelede kullanılan biyolojik veya biyoteknik mücadele ürünlerine yönelik üretim projeleri ile tıbbi ve aromatik bitki üretimine yönelik projeler yer alıyor.

Besicilik öncesi alım nasıl yapılıyor?

Büyükbaş ve küçükbaş hayvan yetiştiriciliği ve besiciliği projesi uygulayacak hak sahipleri, canlı hayvan alımlarını başta kooperatif, birlik, damızlık gebe düve üretim işletmeleri olmak üzere belge (fatura, müstahsil makbuzu vb.) düzenleyebilen gerçek ve tüzel kişilerden/ kurumlardan kendileri gerçekleştiriyorlar. Hayvanların temini, nakliyesi ve yetiştiriciliği esnasında gerçekleştirilecek işlemler Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu’na göre yürütülüyor. Başvuru sahibi proje uygulayacağı hayvan ırkını seçerken, bölgeye adapte olmuş ırkların seçimi konusunda il müdürlüğünün ve gerekli görüldüğünde üniversitelerin görüşleri göz önünde bulundurmak zorunda. Başvuru sahibi tarafından tercih edilecek hayvan ırkı, bölgeler arası farklılık göstereceğinden, hayvan temininde fiyat farklılıkları meydana geliyor. İl müdürlüğü hayvan fiyatlarında yıl içerisinde oluşabilecek değişimleri değerlendirerek gerek gördüğü takdirde fiyat güncellemesi yapıyor. Bu şartlarda temin edilecek hayvan sayısı, fiyat tespit komisyonu tarafından belirlenen fiyatlar göz önünde bulundurularak KDV hariç 100 bin TL’ye kadar olacak şekilde belirleniyor.

Arıcıya 50 kovan veriliyor

Proje kapsamında, arıcılık ve ipek böcekçiliği gibi uzmanlık isteyen projeler de destekleniyor. Arıcılık projeleri kapsamında şu giderler karşılanıyor: En az 50 adet kovan, en az 50 adet arı kolonisi (7 çerçeve 5 yavrulu), 1 adet elektrikli bal süzme makinesi (4’lü veya 6’lı), 1 adet sır alma teknesi, 1 adet ısıtmalı bal dinlendirme kazanı (100-150 kg kapasiteli), 50 kg temel arı peteği, 1’er adet arıcı körüğü, arıcı maskesi, arıcı eldiveni, mahmuz, el demiri, 50 adet şurupluk, 1 adet çadır (3x4m), 50 adet ana arı ızgarası, 50 adet propolis toplama ızgarası, enerji sistemi ve elektrikli çit sistemi. İpek böcekçiliğinde de en az 98 m2’lik kapalı alanı olan, 5 paket yumurta, 1 adet termometre ve higrometre, 3 katlı kerevetler, 1 adet dut kesme bıçağı, 1 adet yaprak kıyma bıçağı, 1 adet yaprak kesme tahtası ile birlikte en az 250 adet dut fidanı dikim kapasitesi olan ipekböceği yetiştiriciliği ve yeni tesis yapımı projeleri destekleniyor.

 Balık ve midye üretene hibe

Su ürünlerinde de maksimum üretim kapasitesi yılda 29 tonu aşmamak koşuluyla, desteklemede bulunuluyor. Bu kapsamda alabalık, yayın balığı, sazan, mersin balığı, tilapya, karabalık entansif üretim tesisleri ve kuluçkahaneleri, midye ve kara salyangozu entansif üretim tesisi projeleri uygulanabiliyor. Su ürünleri yetiştiriciliği projelerinde; boru sistemi, şamandıra, çapa, zincir, zincir kilit takımı, halka kolektör, şamandıralı çakar fener, çapa gergi şamandırası, file, midye ekim makinesi, midye hasat makinesi, midye yıkama ve boylama makinesi, midye tutunma halatı, kuluçkahane dolapları, balık boylama makineleri, canlı balık nakil tankı, tambur filtre, buzlama makinesi, balık kesim ve temizleme makinesi alımı, havuz malzemesi giderleri, su ürünleri yetiştiricilik belgesi olan tesislerden faturalı olarak alınmış olması şartıyla yavru ve/veya anaç alımı giderleri hibe kapsamında değerlendiriliyor. Su ürünleri üretimine yönelik projelerdeki gider kalemlerine ait harcamalarda, uygulamada birliktelik sağlanması açısından Kırsal Kalkınma Yatırımlarının Desteklenmesi Programı dikkate alınıyor.

 Meyve, çiçek ve mantar ekimine teşvik

Bitkisel üretimde de en küçük parselin 1 dekardan az olmaması, en fazla 5 parselden oluşması ve parsellerin tamamı proje uygulanacak yerleşim birimi sınırları içinde olmak kaydıyla desteklemeden yararlanılabiliyor. 20 dekarlık alanda meyve bahçesi tesisi projesi, 10 dekarlık alanda çilek, bağcılık, ahududu, böğürtlen, kivi projesi hazırlayanlar, hibelerden yararlanabiliyor. Süs bitkilerinin ekiminin desteklenmesi kapsamında da 4 bin adet saksılı süs bitkisi, basınçlı sulama sistemli, etrafı tel dikenli süs bitkisi sahaları destekleniyor. Seracılık yapmak isteyenler de en az bin metrekare için yaptıkları meyvecilik ve çiçekçilik yatırımlarını, devlet hibesiyle destekleyebiliyor. Tarım destekleri kapsamında, en az 200 m2’lik kapalı alanda 30-40 tonluk mantar üretimi için de destek alınabiliyor.

Yöresel ürüne, israfı önleyene destek

Hibeler için de yöresel ve coğrafi işaretli ürünlere verilen destek de önemli bir yer kaplıyor. Türk Patent ve Marka Kurumu’nun yayımladığı “Coğrafi İşaretli Ürünler Listesi” ve kurum tarafından tescili yapılan diğer tarımsal ürünler için başvuru yapılabiliyor. Bu kapsamda yöresel ve coğrafi işaretli ürünler için üretim projesi geliştirenler, bakanlıktan 100 bin liraya varan tutarlarda hibe alabiliyor. Ayrıca, gıda israfını önlemek ve tarımsal ürün atık miktarını azaltmak amacıyla; narenciye kabuklarından aroma maddesi veya uçucu yağ elde edilmesi, meyve sebze kabuklarının kurutularak çeşni üretilmesi, meyve sebze atıklarının kompost gübreye dönüştürülmesi gibi projeler de karşılıksız destekten yararlanabiliyor.