Yeşilçam'ın kovboyları

Cem Yılmaz'ın yeni filmi 'Yahşi Batı', Yeşilçam'ın kovboylarını hatırlamamıza vesile oldu. Kovboy Ali (1966): Yılmaz Atadeniz’in yönettiği filmin başrolünde Yılmaz Güney var. Kovboy filmi tutkunu olan, bu uğurda adam döven, öldüren ve hapse düşen Ali’nin etrafında gelişen film, Giovanni Scognamillo’ya göre göndermeleri ve aksiyonlarıyla abartılı bir Anadolu western’inin çeşitlemelerini sunar. Yılmaz Güney’in önemli filmlerinden ‘Acı’ (1971) da Atilla Dorsay’a göre ‘Türk usulü western’dir. Devlerin İntikamı (1967) Yeşilçam’daki dar bütçeli western furyası bir yerden sonra köy filmlerini de etkilemiş ve klasik mert delikanlı-kötü toprak ağası ikilisi western kalıplarında perdeye yansımıştı. Feyzi Tuna’nın yönettiği ‘Devlerin İntikamı’, Fikret Hakan, Tanju Gürsu ve Zeynep Aksu’yu bir araya getirir. Film her ne kadar Anadolu’da geçse de çıkış noktasını Richard Brooks’un ünlü ‘Profesyoneller’inden alır. Maskeli Süvari’nin Dönüşü/ Maskeli Süvari Tom Miks’e Karşı (1969) Hollywood’un epey ekmeğini yiyip uzun yıllar unuttuğu ‘Maskeli Süvari’ efsanesini 1969’da Yeşilçam sürdürür. Yönetmen Kayahan Arıkan’ın ikinci filmde Maskeli Süvari’nin yanına eklediği Tom Miks, özgün adı ‘Captain Mimi’ olan İtalyan çizgiromanın kovboy başkahramanından başkası değildir. Oyuncu Tom Mix’le isim benzerliğinden başka yakınlığı yok. Ancak ‘Captain Miki’, Türkiye’de yayımlanmaya başladığında Samim Utkun ‘Tom Miks’ adını koyuyor ve çizgiroman bizde bu isimle ünleniyor. Her iki filmde de Altan Bozkurt ve Lami Ateş rol alıyor. Maskeli Beşler/Maskeli Beşler’in Dönüşü (1968)Yılmaz Atateniz bu iki filmi aynı teknik ekip ve oyuncu kadrosuyla iç içe çekti. Oyuncular arasında yok yok: Tamer Yiğit, Selma Güneri, Yıldırım Gencer, Erol Taş, Yılmaz Köksal, Suzan Avcı, Süleyman Turan, Yusuf Sezgin ve Danyal Topatan... Scognamillo’ya göre ‘Maskeli Beşler’, 30’lu, 40’lı yılların Hollywood patentli dizi filmlerine nostaljik bir dönüştür. İkiye bölünen üç saatlik filmde olaylar Amerikan İç Savaşı yıllarında Meksika sınırında geçiyor. Film boyunca iyiler ve kötüler arasındaki savaş sürüp gidiyor. Bir Tarafta Maskeli Beşler, diğer tarafta general Ramon, sağ kolu Pancho Villa ve gaddar oğlu Roz... Ringo Kid-Kanunsuz Kahraman (1967) Scognamillo’ya göre ilk meşru yerli kovboy filmi. Yönetmen Zafer Davutoğlu. Karısı öldükten sonra katillerin peşine takılan şerif Ringo Kid rolünde Cüneyt Arkın var. Meksikalı haydut Ramon (Yeşilçam kovboy filmlerinin çoğunda kötü adamın adı Ramon)rolünde ise Altan Günbay’ı izliyoruz. Küçük Kovboy (1973) Cüneyt Arkın ile ‘Yumurcak’ İlker İnanoğlu’nu bir araya getiren ve Türker İnanoğlu’nun yapımcılığında çekilen ‘Küçük Kovboy’, Yeşilçam’ın en pahalı kovboy filmi kabul edilir. Kısmen Roma’daki ünlü Cinecitta platolarında çekilen filmin oyuncu kadrosunda Pascale Petit, Evelyn Stewart, Alan Steel gibi yabancı ünlü oyuncular da vardır. Kasabayı haydut Demir Bilek ve çetesinin elinden kurtarmak için silahşör Keskin ile Yumurcak el ele veriyor. Zorro Kamçılı Süvari/Zorro’nun İntikamı (1969) Yılmaz Atadeniz, Maskeli Beşler’den sonra Zorro’yu da yine iç içe çekiyor. Tamer Yiğit ve Nebahat Çehre’nin rol aldığı filmde Vali Don Alvarez, halkına zulüm etmekte kasabayı inim inim inletmektedir. Çiftlik sahiplerinden Don Juarez, şehre okumaya gönderdiği Alberto’yu bu belayla mücadele etmesi için geri çağırır. Alberto kırılgandır ama bir mağarada dedesinden kalma giysileri giyince maskeli halk kahramanı Zorro’ya dönüşür ve Don Alvarez ve çetesine gerekli dersi verir. Atadeniz’den sonra da iyice fanteziye kaçan iki Zorro filmi; ‘Zorro Dişi Fantoma’ya Karşı’ ve ‘Zorro’nun Kara Kamçısı’ çekilir. Çeko (1970) Özellikle Yılmaz Köksal’ı yıldız oyuncu konumuna getiren ‘Çeko’, Anadolu’da inanılmaz hasılatlar elde ettikten sonra sayıları çoğalır. Çetin İnanç’ın yönettiği film, 1874 yılında Meksika’da geçiyor. Kötü adamı yine Ramon’dur. Erol Taş’ın canlandırdığı Ramon ve çetesi köylülere inanılmaz işkenceler yapmaktadır. Çiftlik sahiplerinden Don Alvarez (Feridun Karakaya), manevi oğlu Çeko’yu (Yılmaz köksal) göreve çağırır. ‘Çeko’dan üç yıl sonra Çetin İnanç ve Yılmaz Köksal ikilisi absürd olmaktan hiç çekinmeyen ‘Dağ Kurdu’nda yeniden bir araya gelir. Kader Bağı (1967) Senaryosunu Bülent Oran’ın yazdığı filmin yönetmeni Türker İnanoğlu. Hapishane kaçağı Korkusuz Bill’i Kartal Tibet canlandırıyor. Babasının öcünü almak için Kibar Jack’in çetesine sızan Korkusuz Bill’in maceralarını anlatan filmde Muzaffer Tema ve Semiramis Pekkan da rol alıyor. ‘Kader Bağı’nda silahlı düellolardan Kızılderililere ve bol dansözlü ‘saloon’lara bir westernde aranılan pek çok şey vardır. Yahşi Batı (2009) Ve yıllar sonra Cem Yılmaz, western olayına el attı. 1 Ocak 2010’da vizyonda.