Bonbon, Çin’de üretiliyor Ankara’da kâğıda sarılıyor

Güven Sak, olanı biteni çok iyi izleyen bir iktisatçıdır. O yazdı: “Ankara’da şekerleme üreten bir firmanın yetkilisiyle sohbet ediyordum. Bir ara konu üretimin nasıl yapıldığına gelince, ‘Vallahi’ dedi, ‘Biz bu şekerlemeleri Çin’de ürettiriyoruz. Oradan konteynere koyuyorlar. 2.5 ayda fabrikaya geliyor. Ambalajlayıp piyasaya sürüyoruz.’ Ben cevap olarak yalnızca ‘Yok artık’ dediğimi hatırlıyorum. ‘Şekerleme yahu... O da Çin’den?’ diyebildim. O cevapladı: Ucuz ama!..”

Çin’den ithalat 2. sırada
2013’te ithalat için en fazla döviz ödediğimiz ülke Rusya oldu. Rusya’dan 25 milyar dolarlık ithalat yaptık. Çünkü Rusya’dan gaz alıyoruz. İkinci sırada Çin var. Çin’den 24.6 milyar dolarlık mal aldık.
1998’de Çin 15’inci sırada idi. 2003’te 9’uncu, 2008 yılında 3’üncü sıraya yükseldi. 2011 yılından bu yana ikinci sırada.
Çin’den çok alıyoruz. Az satabiliyoruz. 2013 ihracatımız 3.6 milyar dolar. Dış ticarette açığımız 21 milyar dolar. Cari açığımızın üçte biri...
Çin’den elektrikli makine ve cihazlar, değişik makine ve aletler en fazla ithalat yapılan ürünler. Plastik eşya, demir çelik eşya daha sonra geliyor. Şaşırtıcı olan ithal ürünler Türkiye’de gelişmiş sektörlerin ürünleri.
2013’ün ilk 9 ayında 584 milyon dolarlık mobilya, 472 milyon dolarlık giyim eşyası, bir o kadar ayakkabı ithal edilmiş. 133 milyon dolarlık da saat var.
Eyüp’te bir sanayi sitesini geziyorduk. İki kardeş terazi üretiyorlarmış. Çin rekabetiyle biri iflas etmiş. Binası satılmış. Öbürü, Çin’den parça getirterek montaja dönmüş.
Termometre üreten tesisi olan bir girişimci, hem Türkiye’nin talebini karşılar hem de Almanya’ya ihracat yaparken, Çin termometrelerinin rekabetine dayanamayıp tesisini kapatmış.
Şimdilerde Türk markası taşıyan birçok elektrikli ev aletlerinin, mutfak eşyalarının etiketinin altında Çin’de üretildiği yazıyor.
Çin mallarıyla ilgili söyleşilerde genelde tekstil ve giyim sanayinin dış pazarlarda Çin ürünleriyle rekabeti gündeme gelir. Dış pazarlarda rekabet önemli ama iç piyasada da ucuz Çin malları yerli üretimin gelişmesini engelliyor. Daha da kötüsü, birçok üreticinin işini kapatmasına neden oluyor. Faturayı ise dövizle ödüyoruz.