Geçen haftaki yazılarımda, genel olarak Bitcoin’i anlatmış ve kullanım risklerinden bahsetmiştim. Bugün, kripto paraların ve Bitcoin’in alımının ve kullanımının nasıl gerçekleşebileceğini anlatmaya çalışacağım.
Kripto paraların alım satımının gerçekleştirildiği çevrim içi platformlara “aracı platformları” deniliyor. Kripto paraların alım satımının yapılması, bu platformlar aracılığıyla mümkün oluyor.
Bilinen borsalardan farklı olarak, takas mekanizması bulunmadan, kişiler borsa içerisinde kişiden kişiye ödeme gerçekleştirebiliyor veya kripto parasını başka bir cüzdana gönderebiliyorlar.
Aracı platformlar kullanılarak yapılabilen kripto para alım satımı, borsaların o andaki derinliğine bağlı olarak arz ve talebe göre fiyatlandırılıyor. Türkiye merkezli dört büyük kripto para aracı platformu bulunuyor. Bunlar; BTVTürk, Paribu, Koinim ve Koineks.
Kripto cüzdan...
Kripto paraların saklanabildiği elektronik cüzdanlara “kişisel kripto para cüzdanı” deniliyor. Mobil telefon, internet ve bilgisayar donanımı gibi farklı türlerde kripto para saklama cüzdanları bulunuyor.
Her bir cüzdana tanımlanmış olan hesap adresi, kişiye özel olarak tanımlanıyor. Kişiler cüzdan içerisindeki kripto paraları ile küresel anlamda belirlenmiş alışveriş noktalarında ödeme gerçekleştire-biliyorlar.
Türkiye’deki kripto para pazarının günlük işlem hacminin 100 milyon TL olduğu tahmin ediliyor. Bu hacim küresel kripto kara pazaranın yüzde yarımına takabül ediyor.
Yukarıda isimleri geçen aracı platformlar, kullanıcıların para yükleme ve çekme işlemlerini sağlamak amacıyla bankalarda hesap açmış bulunuyor. Alıcı ve satıcı kişiler, kendi aracı kurumu platformu içerisinde Türk Lirası ve kripto para bakiyelerini görüntüleyebildikleri bir hesaba sahip oluyorlar.
Bu hesaba Türk Lirası yükledikten sonra, aracı kurumları platformu içinde kripto para alım işlemi gerçekleştirebiliyorlar veya kripto parayı sattıklarında elde ettikleri gelirler önce aracı kurumlardaki hesaplarına, oradan da bankadaki hesaplarına alacak kaydediliyor.
İstek halinde, aracı kurum platformundaki hesap içinde saklanan kripto para, başka bir aracı kurum hesabına, mobil cüzdana veya donanım cüzdanına aktarılabiliyor.
PRATİKTE NASIL İŞLİYOR?
Pratikte kripto para alım satımı aşağıdaki aşamalarla gerçekleştiriliyor:
1. Kripto para almak isteyen kişi, seçtiği aracı kurumun(platformun) banka hesabına Türk Lirası üzerinden para transferi yapıyor.
2. Transfer işlemini takiben, para kişinin aracı kurumdaki hesabına yükleniyor.
3. Alıcı, aracı kurumuna kripto para satın alma talebinde bulunuyor.
4. Kripto para piyasındaki satıcı, aracı kurumun alış (veya satış) talebini gerçekleştiriyor.
5. Kripto para satıcısının aracı kurumu, kripto para satışını gerçekleştiriyor.
6. Kripto para, alıcının aracı kurumundaki hesabına aktarılıyor.