Bilim veya bilimsellik gerçeklerin birleştirilmesiyle bir sonuca ulaşılması durumu değildir. Sistematik deneyler ve mantık yoluyla yapılan açıklamalardır. Elde bulunan ve gittikçe geliştirilen bilgilerin, ölçülebilir deneylerle desteklenmesinden hareketle, bir mantık zinciri içinde sonuçların tahmin edilmesidir. Yaradılışı ve kâinatın gerçeklerini anlamanın ve tahmin edebilmenin de başka çaresi yoktur.
Bilimsel metotlar, bilim dallarına göre farklılık gösterir. Hipotezler, mevcut bilgilere dayanarak yapılan açıklamalardır. Doğru veya yanlış olabilirler. (Örneğin, “Hayaletler vardır” açıklaması, ne doğrulanabilen ne de yalanlanabilen bir durum olduğundan, bir hipotez olamaz.)
Teoriler, bilinen gerçekler üzerine, hipotezlerin doğru tezlerini de kapsar biçimde geliştirilen ve deneylerle gerçekliği saptanan sonuçlardır. Bilimsel yasalar, yapılan her testte aynı sonucu aldığımız, gerçek sayılan bilgilerdir.
Bilimsel metotlar, deneyler yoluyla hipotezleri test eder; hipotezleri doğrulayarak, teori haline getirmeye çalışır. Değişik laboratuvarlarda yapılan testlerin aynı sonuçları vermesiyle, hipotezler teoriye dönüşür.
Canlı nedir?
Dünyamızda yaşamını sürdüren milyonlarca canlı varlık, canlı olmanın karekteristik özelliklerini taşır. Canlı varlıklar besine ihtiyaç gösterir; aldıkları besini enerjiye çevirir ve besin artıklarını dışkı biçiminde vücutlarından atarlar. Canlı sayılmayan varlıklar ise, bu fonksiyonlardan bir veya ikisini karşılayabilir ama üçlü setin tümünü karşılayamazlar.
Sadece karbon elementi, birçok değişik atomu bünyesinde barındırdığından ve kompleks moleküllerin oluşumuna olanak sağladığından, yaşamın karbon bazlı ortamlarda oluştuğu savunulur.
Canlı varlıklar, şu veya bu biçimde hareket edebilir; yaşamak için sürekli besin sağlamaya çalışır; ürer; büyür ve ölürler. Ayrıca, canlılar, ışık, sıcaklık değişimi ve kimyasal maddeler karşısında tepki gösterirler.
İlginç tespitler
- Oksijen molekülleri oda sıcaklığında saatte 1.700 kilometre hızla hareket ederler.
- 24 saat içinde bir insanın besinlerden kazandığı 2000 kalorinin enerji değeri, 100 vatlık bir ampulün 24 saat yandığında tükettiği enerjiye eşittir.
- 18.000 metreye çıkıldığında, su 37 derecede kaynar.
- Dünyamızdaki en sıcak hava, 2005 yılında İran’daki Lut Çölü’nde 70.7 santigrat derece olarak ölçülmüştür.
- Dünyamızdaki en soğuk hava sıcaklığı ise 2010 yılında Antarktika’da ölçülen, -94.7 santigrat derecedir.
- Uzaydaki en soğuk ölçülebilen hava sıcaklığı ise -270 derece olmuştur.
- Okyanusların en derin noktasındaki (11.000 metre) basınç, deniz seviyesindeki basıncın 1.999 katıdır.
- Gökdelenlerde, deniz seviyesine göre olan basınç azalır. Örneğin, Dubai’deki Burj Khalifa gökdeleni tepesinde basınç 0.91 seviyesinde ölçülmüştür.
- “Tardigrades” denilen mikroskopik bir canlı çeşidi uzay boşluğunda yaşayabilmektedir.
- Çiçek hastalığı, bulaşıcı hastalıklar arasında, aşıyla tamamen yok edilebilen tek hastalıktır.
