ABD ile Türkiye ilişkilerinin nazik bir dönemden geçtiğini belirten Başbakan Yıldırım, iki ülkenin geçmişte olduğu gibi müttefik olarak devam etmesi için önünde DEAŞ’le mücadele, Gülen’in iadesi ve vize krizine bağlı davalar konusunda yaşanılan anlaşmazlıklar olduğunu söyledi...
İngiltere Başbakanı Theresa May’in daveti üzerine Londra’yı ziyaret eden Başbakan Binali Yıldırım, dönüş yolunda sorularımızı yanıtladı. Dışişleri Bakanı Boris Johnson’la ve İngiliz iş dünyasının temsilcileri ile bir araya gelen Başbakan Yıldırım, batı dünyasına yönelik olumlu mesajlar verdi. Başbakan’ın sorularımıza verdiği yanıtlar şöyle:
S 400 KONUSU (IISS düşünce kuruluşunda, S 400’lerle ilgili soruya ‘Tercih değil, mecburiyet’ yanıtı): Bize gereken katkıyı, desteği sağlasalardı, gerekli işbirliğini yapsalardı biz niye gidelim başka bir şey alalım. En önce onlarla oturduk. Ben hatırlıyorum, Hollande ile Cumhurbaşkanımız kaç defa görüştü bu meseleyi. Obama ile kaç defa görüştü. Biz elimizden gelen bütün çabayı gösterdik. NATO’nun bize karşı saldırılarda ne kadar ilgisiz kaldığını hep beraber gördük. Kilis’e roketler, füzeler düşüyor, 29 vatandaşımız hayatını kaybetti. Hiç oralı oldukları yok. İki tane batarya veriyorlar, saate bakıyorlar. Sonra, vakit doldu, aletleri geri alacağız. Böyle bir şey olur mu? Tabii ki kendi savunmamızı, kendi sistemimizi kendimiz mutlaka geliştirmemiz lazım.
PENTAGON’UN AÇIKLAMASI: YPG-PYD ile ABD’nin işbirliği sürecek veya sürmeyecek meselesine gelince... Bizim muhatabımız ABD Başkanı’dır. Bizi bağlayan onun sözüdür. Kurumlar ayrı telden çalıyorsa onların sorunudur. Dolayısıyla biz bu konudaki samimi düşüncelerimizi, rahatsızlıklarımızı her fırsatta kendilerine ilettik. Bundan sonra da iletmeye devam edeceğiz. (Pentagon ve NATO’da Türkiye’yi doğrudan hedefe koyan bir düşünce var sanki.. Böyle bir durum var mı sizce?) Onların düşüncesi bizi ilgilendirmez. Biz devletlerle muhatabız. Öbür türlü, her kurum birbiriyle iş tutarsa nasıl düzen, tertip sağlanacak? Böyle bir şey olmaz. Bu, ülke yönetim ciddiyetine uyacak bir iş değil.
ZARRAB’IN DAVASI: Şimdiye kadar hep şu söyleniyordu; Zarrab sanıktan tanığa dönüştürülecek mi diye... ABD hükümeti ile bir anlaşmaya girecek. Belli ki bu süreç öyle işliyor. Bunun izahı bu. Orada bu mevzu hiç açılmadı.
ÜÇ ENGEL VAR: Biz de diyoruz ki; ABD ile Türkiye geçmişte olduğu gibi müttefik olarak NATO’da ve iki stratejik müttefik olarak devam edecekse bunun önünde üç engel var. Birincisi; DEAŞ’la mücadelede, terör örgütü PKK’nın aynısı olan, iç içe geçmiş bir örgütle ABD’nin çalışmaması, bunlarla bir olup DEAŞ’la mücadeleyi yapmaması. İkincisi; 15 Temmuz darbe girişiminin arkasında olduğuna Türk milletinin emin olduğu bir örgütün başının ABD’de hala çok rahat hareket etmesi. Hatta bazı ABD ve uluslararası medyaya, ABD’nin kurumlarına sirayet ederek Türkiye hakkında olumsuz algı faaliyetlerini sürdürmesi bizim kabul edeceğimiz bir şey değil. Bu konuda bir adım mutlaka atılmalıdır. Üçüncüsü; Sizin ne yapıp yapıp, Türk halkının ABD hakkındaki olumsuz algısını düzeltecek bir çıkış yapmanız lazım. Bu üç husus önemli. Şimdi buna bir şey daha ilave oldu. Karşılıklı vizelerin krize girmesi, sonra kısıtlı açılması, karşılıklı tutuklamalar var, davalar var. Bu davaların hukuki mecradan çıkarılıp başka bir siyasi sonuca dönüştürülmesine asla izin verilmemesi. Yani iki ülke ilişkileri zaten nazik bir dönemden geçiyor. Bu davalarla birlikte hukuk zeminindeki gelişmelerin ilişkilerimizin geleceğini tehdit etmemesi. Açıkça bizim söylediğimiz bu.
TERCİH DEĞİL MECBURİYET (Bize verilen cevapları ne?): Bir “PYD/YPG bir tercih değil, mecburiyet. Eskiden başlamış, şu anda da alternatifimiz yok. Bunlarla stratejik işbirliğimiz yok. Konjonktürel bir beraberlik.” Şimdi DEAŞ bitti, bunlarla ilişkiye nokta konulmalı. Bizim beklentimiz bu. İnşallah bu konuda bir gelişme olur. Son görüşmelerde böyle bir intiba oluştu. İkincisi FETÖ ile ilgili. Defalarca taleplerimiz oldu. Belgeler, bilgiler, her şeyi verdik ama henüz adım atılmış değil. Son gidişimde de bu meselenin çok önemli olduğunu, Türk toplumunun ABD yönetiminden bir hareket beklediğini, bu olmadığı zaman darbe ile ilgili kuşkuların daha da yerleşik hale geleceğini söyledim. Zannediyorum bu konuya daha titiz eğilecekler. Bu yönde bir algım oluştu. Bunu zaman gösterecek. Üçüncü mesele de zaten uzun zamandır ABD yönetiminin Türk kamuoyunun algısını düzeltmeye yönelik. İlk iki meselede adımlar atılırsa üçüncünün hallini de sağlamış olur. Tüm bunları konuşurken bu davalar meselesi işin içine girince olay biraz daha farklı bir boyuta evrilme eğilimi gösteriyor. Bunu da yakından takip ediyoruz. Bu dava, tamam hukuk meselesidir falan ama... Neticede bunun yine Türkiye, Türk siyaseti üzerinde bir algı operasyonuna, bir ekonomik sıkıştırmaya doğru yöneltildiği algısı bizde oluşmaya başladı. Daha dava görülmeden verilen beyanatlar, yayılan dedikodular, (Şu kadar bankaya bu kadar ceza gelebilir, Zarrab itirafçı oluyor, Türk hükümetini, Türkiye’yi suçlayabilir) gibi...
YAPANA DEĞİL BİZE SORUYOR: Türkiye uluslararası hukuka uygun hareket etmiştir. Bizi bağlayan BM ambargo kararıdır. Buna aykırı da Türkiye’nin hiçbir tasarrufu olmamıştır. Dün de yok, bugün de, yarın da olmaz... Bu çok net. İkincisi; Biz ne yapmışız, petrol karşılığı ilaç ve gıda... Adam petrolünü vermiş, parasını buraya park etmiş, ihtiyaçları görülmüş.Petrol ticareti de yapılmış, altın ticareti de yapılmış. Çeşitli ülkelerle... Efendim oradan dolara çevrilmiş, İran’a efektif olarak verilmiş. Biz nereye gittiğini takip etmeye mecbur muyuz? Yapana sormuyor, bize yöneliyor. Kaldı ki, bu işi yapanlar yasaklı firmalar değil. Yaptığı zaman hiçbir yasağı yok. Bir başka konu; ABD 60 tane Boeing için İran’la oturuyor, anlaşma yapıyor. Onda ambargo mevzusu yok, yasak yok. Türkiye daha masum bir ticaret yapıyor, ambargo konusu oluyor, niye yapıyor diye soru soruluyor. Bunu kabul etmemiz mümkün değil. İşin sonunda her şey ortaya çıkacak.
‘Uygulamalara bakacağız ‘
(Pentagon, YPG ile işbirliğini sürdüreceğini açıkladı. Bununla ilgili yorumunuz nedir?): Bizim muhatabımız ABD Başkanıdır. Bizi bağlayan onun sözüdür. Kurumlar ayrı telden çalıyorsa onların sorunudur. Biz bu konudaki samimi düşüncelerimizi, rahatsızlıklarımızı her fırsatta kendilerine ilettik. Bundan sonra da iletmeye devam edeceğiz. (Trump “YPG’ye daha fazla silah vermeyeceğiz” sözü) Bu meseleler Cumhurbaşkanımız ile Trump arasında konuşulmuş meselelerdir. Uygulamalara bakıp göreceğiz. (Pentagon ile Trump arasında uyum var mı?) Onların içişleri ile uğraşacak vaktimiz yok. Bizim ABD ile anlaştığımız konular var, ayrıştıklarımız var. İki ülkenin hem kendi gelecekleri, hem de Ortadoğu’nun geleceği bakımından daha fazla birlikte hareket etmesi gerekir.
‘Almanya’nın son dönemdeki adımlarını takdir ediyorum’ALTAY TANKI: Almanların seçim öncesi gergin tutumu yavaş yavaş daha müspet bir yöne doğru gidiyor. Biz de karşılıklı diyoruz ki, bu işin anlamı yok. Tamam seçim bitti, artık normal hayata dönelim. Yavaş yavaş müspet şeyler oluyor karşılıklı. Tankların yapımı, kullanılacak makinelerin seçimi konusunda eskisi kadar katı değiller. Tabii ki bizim alternatifimiz var. Ticaret ayrı, siyaset ayrı. Unutmayalım ki, Almanya demek, AB demek. İhracatımızın yarısından fazlasını Almanya’ya yapıyoruz. Son dönemde terör örgütüne yönelik adımlarını takdir ediyorum. Türkiye ile ilişkileri germenin Almanya açısından hiçbir mantığı olamaz. (Almanya’da hükümet kurulamıyor) Başkanlığa geçmelerini öneririm.
‘Karamsar duruşunuz var diyorlar ama iyimserimdir’MISIR’DAKİ CASUSLUK İDDİASI: O konunun bizimle alakası yok. Sanki Türkiye’ye karşı yapılmış gibi hava oluşturdular ama, doğru değil. Mısır kendine karşı tehlikeli gördüğü bazı kişileri, kendi vatandaşlarını tutukladı. Biliyorsunuz, Cuma günü 305 masum insan namazdayken alçakça saldırıda vefat etti. Taziyelerimizi Mısır Başbakanına gönderdik. Bir gün yas ilan ettik. Türkiye bu konudaki dayanışmasını, iyi niyetini göstermiş oldu. Mısır halkıyla problemimiz yok. Problem yönetim seviyesinde. Bu da gelir, geçer. (İyimsersiniz) Genelde karamsar bir duruşunuz var diyorlar ama, ben hep iyimserimdir. Mesleğim gereği olsa gerek... Mühendislikte problem ne kadar zor olursa olsun, mutlaka bir çözümü vardır.
‘Öldürmeyen darbeler daha da güçlendiriyor’
FİTCH AÇIKLAMASI (Bankaların ceza alabileceği yönündeki Fitch raporunun sorulması üzerine): Biz bankalarımızla, reel sektörümüzle, finans piyasalarımızla bir bütünüz. Gayet tabii ki ekonomimize topyekun saldırı yapıldığında ‘ben bankaların işine karışmam’ diyecek halimiz yok. Hepsine gereken cevabı vereceğiz. Savaşlar sadece tankla tüfekle olmuyor. Artık siber savaşlar var, ekonomik savaşlar var, politik savaşlar var. Çeşitlilik arttı. Türkiye 15 yıldır içeride ve dışarıda savaşarak ayakta kalmasını bilen bir ülkedir. Ömer Muhtar’ın dediği gibi ‘Bizi öldürmeyen darbeler daha da güçlendiriyor.