AK Parti ve MHP, ittifakları mümkün kılan yasa teklifini Meclis’e sundu.
Türk siyasi yaşamında ilk kez yasal ittifaklara imkân tanıyan düzenleme daha yasalaşmadı ancak bir dizi ciddi sonuç üreteceği açık biçimde görülüyor.
Teklif, konunun bütün yönlerinin ayrıntılı düşünüldüğünü gösteriyor.
Yüzde 10 barajının sabit tutulması, buna karşılık barajın ittifak yapan partilerin ayrı ayrı aldıkları oylara göre değil, ittifakın toplam oyuna göre hesaplanması üzerinde ince düşünülmüş düzenlemelerden biri.
Madde, sadece gönüllü olarak ittifaka girenleri ilgilendirmiyor.
Yapılan, baraj problemi olması muhtemel partileri ya da normalde tek başına barajı aşması mümkün olmayan partileri ittifaka zorlayıcı bir düzenleme.
Bununla birlikte, teklifte, parti üyeliği sonlanmadan bir başka partiden aday olmaya imkân tanıyan düzenleme de var.
Bu düzenleme de düşük oy alan ancak ittifakı destekleyen partilerin pusulada yer almadan Meclis’e taşınmasına olanak sağlayacak.
Teklif, ittifaklara dayalı bir siyaseti dizayn eder nitelikte.
Öyle anlaşılıyor ki 2019’da yapılacak seçime yönelik güncel etkilerini de teklifin yasalaşmasıyla göreceğiz.
Düzenlemenin sonuçları
En genel bakışla, söz konusu düzenleme şu sonuçları doğurdu, doğuracak:
1) Artık ittifaklar avantajlı hale gelmiş oldu.
2) İttifak yapanların avantajlı hale gelmesi diğer bloku da fiilen ittifak yapmaya zorluyor.
3) Bu zorlama, siyasetin şekillenmesinde stratejik değişikliklere neden olacak.
4) Yakın zamana kadar baraj altında kalacağı yorumları yapılan MHP, ittifaktan kârlı çıkacak.
5) Koalisyon endişesiyle farklı bir partiye oy veren seçmen, ittifaklar sayesinde gönlündeki partiye kanalize olabilecek.
Yeni sistem için
AK Parti ve MHP, ittifak düzenleme-sinden memnun.
AK Parti kulislerinde, düzenlemenin MHP ile zorunluluktan dolayı yapılmadığı, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin ittifaklar modelini gerekli kılan bir yönetim biçimi olduğu değerlendirmesi yapılıyor.
Düzenlemeyle daha fazla partinin parlamentoda temsil edileceği, geçerli her oyun temsilde karşılığı olacağı ifade ediliyor.
Yüzde 10 barajı için de “İstikrar için şart” deniliyor.
‘Hayır’ blokundaki durum
Sistem, “hayır” blokunu da etkiliyor.
Siyasi kulislerde CHP’nin de HDP ile ittifak yapabileceği söylense de CHP bunun söz konusu olmadığı konusunda net.
Buna karşılık, “hayır” cephesindeki dağınıklık dikkat çekici.
CHP, seçime tek başına girme eğiliminde.
Cumhurbaşkanı adayı ise hâlâ açıklanmadı.
“Açıklarsak lime lime ederler” diyen CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun aday olup olmayacağı da hâlâ tartışılıyor.
HDP, baraj probleminin olmadığını savunsa da, “bağımsız aday” formülünü yedekte tutuyor.
Ancak ittifakların güçlü yapısının bağımsız adayların şansını azaltma ihtimali parti olarak seçime girmeyi zorluyor.
AK Parti-MHP ittifakına mesafeli duran Saadet Partisi’nin, İYİ Parti ve Demokrat Parti’yle birlikte ittifaka girebileceği konuşuluyor.
Bu ittifakta CHP’nin de yer almasının arzulandığı ifade ediliyor.
Şu andaki durum, AK Parti-MHP, İYİ Parti-Saadet Partisi-Demokrat Parti, HDP-sol, sosyalist blok ve CHP’nin ayrıştığı dörtlü bir tabloyu gösteriyor.
Bunun üçe inmesi CHP’nin tavrına bağlı.
