Hafta içindeki toplantıda faizlere dokunmayan Fed, politika metininde iki değişikliğe gitti
1) Enflasyonla ilgili kısımda bir önceki metindeki “Enflasyon son zamanlarda düştü” ifadesi “Enflasyon düştü” şeklinde değiştirildi
2) Bilanço küçültmesiyle ilgili olarak “Normalizasyona bu sene gitmeyi bekliyoruz” kısmı “Normalizasyona oldukça yakın bir zamanda gideriz” şeklinde değiştirildi
Peki, ne anlama geliyor bu değişiklikler? Enflasyonla ilgili yapılan düzeltme bence oldukça kritik. Haziran toplantısında enflasyondaki gerileme “geçici” olarak nitelendirilmişti. Haziran toplantısından bu yana önce enflasyon rakamının 1.4’e gerilemesine şahit olduk. Sonra başkan Yellen’in kongre sunumu geldi ve enflasyondaki düşüşün “kısmen” geçici olduğu belirtildi. Şimdi de metinde enflasyondaki düşüşün daha kalıcı olabileceğine dair bir değişiklik yapıldı. Bütün bunları bir araya koyduğumuzda Fed’in bu sene içerisinde faizleri bir kez daha artırma ihtimalinin azaldığını görüyoruz. Aralık ayına kadar henüz süre var. Ancak bu zaman zarfında enflasyonda tekrar yükseliş emareleri görülmezse faiz artırımının ertelenmesi söz konusu olabilir.
Gelelim bilanço küçültmesi konusuna. Fed bu konuda oldukça kararlı ve faiz artırım takviminin aksine bilanço küçültmesine başlanması konusunda bir gecikme beklenmiyor. Bir sonraki toplantı olan eylülde takvimin açıklanması ve ondan sonra da haziran toplantısında belirtildiği üzere ayda 10 milyar dolar gibi daralmaya gidilmesi bekleniyor.
Peki, Fed neden faiz artırımı konusunda daha kararsızken, bilanço küçültmesi konusunda daha kararlı? Çünkü bilanço küçültmesine sıkı para politikası olarak bakılmak istenmiyor. Halihazırdaki 4.5 trilyon dolarlık bilançonun yavaş yavaş 2 trilyon dolarlara çekilmesi sadece bir “normalleşme” olarak pazarlanıyor. Burada esas olan mümkün olduğunca öngörülebilir olup piyasaları ürkütmemek. Çünkü bu sürecin finansal piyasalar genelinde nasıl bir etki yaratacağını Fed de tam olarak kestiremiyor. Onun için, mümkün olduğunca açık bir yönlendirmeyle piyasaları hazırlayıp ani tepkilerin önüne geçmek istiyorlar.
Fed’in faiz artırımı ve bilanço küçültmesi konularını birbirinden ayrıştırma konusunda şimdilik başarılı olduğunu görüyoruz. Nitekim toplantı sonrasında bilanço küçültmesinin yaklaştığı sinyaline rağmen faiz artırımı ihtimalinin uzaklaştığı olgusu ağır bastı ve dolar endeksinin değer kaybına sebep oldu.
Nereye kadar?
Bilanço küçültmesine ne zaman başlanacağı kadar hangi seviyeye kadar devam edeceği de önemli. Mevcut likiditenin yaklaşık 2 trilyon doları bankalarda rezerv fazlası olarak duruyor. Yani bankaların zorunlu karşılık olarak tutmaları gereken miktarın üzerinde bu kadar fazla likidite mevcut. Dolayısıyla, kaba bir hesapla Fed’in bu rezerv fazlasını kaldıracak kadar bir bilanço daraltmasına gitmesini beklemek yanlış olmaz.
