Günlerden beri Şam’ın Doğu Guta adlı banliyösünün dehşet verici halini TV ekranlarından izleyenler, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’un bu bölgeyi “yeryüzündeki cehennem” diye nitelendirmesini çok doğru bulacaklardır.
Bombaların altında harabeye dönen koca apartmanlar, okullar, hastaneler... Binaların altında kalıp hayatlarını kaybeden çoluk çocuk dahil yüzlerce sivil... Enkazlardan zor kurtulabilen, fakat tedavilerine imkân bulunmayan yaralılar...
Evet, Doğu Guta şimdi gerçekten bir cehennem... Çeşitli muhalif grupların hâkim olduğu bu bölgede yaşayan 400 bin kişi, 5 yıldan beri Esad rejiminin güçleri tarafından kuşatılmış durumda. Rejimle bu bölgede kümelenen isyancılar arasındaki çatışmaların bedelini halk ödüyor.
On gün önce Esad’ın güçleri, Rusya’nın da desteğiyle, Doğu Guta’yı “teröristlerden temizlemek” gerekçesiyle bu bölgeye karşı yoğun hava bombardımanına girişti. Hedefin El Nusra gibi terörist gruplar olduğu belirtilmekle beraber, okul
ve hastaneler de yerle bir edildi, yüzlerce masumun canına kıyıldı...
Oyalamanın sonucu
Durumun vahim boyutlar alması üzerine, Birleşmiş Milletler’de bir hareketlenme oldu, bombardımanların durması ve aç susuz, ilaçsız kalan Guta halkına insani yardımın hemen yapılması için Güvenlik Konseyi devreye girdi. Ne var ki Rusya’nın açık bir şekilde Konsey’i oyalaması yüzünden acilen beklenen ateşkes kararının oylanması geciktikçe gecikti... Ve bu arada daha pek çok insan öldü veya yaralandı...
Sahada bu dram yaşanırken, BM’de adeta bir komedi oynandı: Ateşkes için hazırlanan karar tasarısının kelimeleri saatlerce tartışıldı. Üç gün süren pazarlıklardan sonra nihayet “insani ateşkes” kararı (Rusya’nın vetosu olmadan) “oy birliğiyle” onaylandı. Bu metinde örneğin ateşkesin “derhal” yürürlüğe girmesi yerine “gecikmeden” gibi lastikli bir terim kullanıldı! Dolayısıyla, ateşkesin karar çıkar çıkmaz yürürlüğe girmesi mümkün olmadı. Hatta karar alındıktan hemen sonra Esad’ın uçakları Doğu Guta’ya bombalar yağdırdı...
Bu satırlar yazılırken bir aylık ateşkesin ne zaman ve ne şekilde hayata geçirileceği bile belli değil. Bu gene de bombardımanları sürdüren Esad’ın -ve ona arka çıkan Rusya ile İran’ın- insafına kalmış görünüyor...
Çelişkili ifadeler
Güvenlik Konseyi kararının Türkiye’yi ilgilendiren yanı, ateşkesin Afrin harekâtını etkileyip etkilemeyeceğidir.
Karar metninde Afrin’in adı geçmiyor. Ama ateşkesin Suriye genelinde uygulanmasından söz ediliyor. Bu çelişki Konsey’deki Rus temsilcisinin Afrin’i de kapsayan bir ifade kullanmasıyla ve dün de Fransa Cumhurbaşkanı’nın benzer bir söz söylemesiyle daha da karışık hale geldi.
Ankara’nın görüşü ise bu kararın Afrin’i kapsamadığı ve dolayısıyla Zeytin Dalı operasyonunun planlandığı gibi devam edeceği yönündedir. Nitekim Mehmetçik o bölgede ilerleyişini sürdürüyor.
BM’nin ve özellikle Suriye’de varlık gösteren güçlerin şu anda esas amacı, Doğu Guta’yı artık hiç geciktirmeden bir “cehennem” olmaktan kurtarmak olmalıdır.
DİPNOT: Bu yazı yazıldıktan sonra Putin’in ateşkesin salıdan (bugünden) itibaren günde sadece beş saat yürürlüğe girmesi talimatını verdiği bildirildi. Nihayet!.. Bunun nasıl uygulanacağını göreceğiz...
