ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’den askerlerini çekme kararını kimileri sevinerek veya ihtiyatlı bir iyimserlikle karşıladı, kimileri de bu beklenmedik çıkışa sinirlendi veya derin bir kaygı duydu.
Bu ilk tepkilerden sonra, şimdi sorunla ilgili ülkelerle bu kararın olası etkileri üzerinde değerlendirmeler yapılıyor ve yeni stratejiler belirleniyor.
Şu aşamada bu çalışmalar daha çok tahminlere varsayımlara dayanan birtakım senaryolar ortaya koyuyor.
Bu senaryoların başlıklarını şöyle özetleyebiliriz:
ABD ne yapacak?
Trump’ın Suriye’den askerlerini çekme kararı ilk bakışta iki soruyu gündeme getirdi. Birincisi, ABD’nin gerçekten bu kararı mart ayına kadar uygulayıp uygulamayacağıdır. Trump’ın içeriden ve dışarıdan gelen eleştiriler ve baskılar karşısında fikrinden vazgeçebileceğine inananlar var. Trump’ın sicilinde böyle tutarsızlıklar yok değil. İkinci kuşku, çekilme sözünün içeriğiyle ilgili. Bu nasıl bir çekilme olacak? Üsler, silahlar ne olacak? Bölgenin (yani Fırat’ın doğusunun) kontrolü kime bırakılacak? PYD/YPG’ye mi?
Trump çekilme kararını DAEŞ’e bağladı ama buradaki boşluğun nasıl doldurulacağını, denetimin ve yönetimin kime devredileceğini tam açıklamadı. Türkiye ile ABD arasında 8 Ocak’ta yapılacak ortak toplantıda bu önemli detayların daha net ortaya çıkması bekleniyor.
Ankara’nın hedefi ne?
Trump’ın kararının Ankara’yı memnun etmesinin esas nedeni, bunun TSK’nın YPG’ye karşı mücadelesinde elini daha serbest bırakması ve o bölgede Amerikan askerleriyle bir çatışma olasılığını ortadan kaldırmasıdır. Hükümetin Fırat’ın doğusunda YPG’yi temizlemek için operasyon hazırladığı ve bunu mutlaka uygulamaya kararlı olduğu herkesçe biliniyor. Şimdi mesele Trump’ın verdiği takvim çerçevesinde ABD’nin bölgede ve özellikle YPG konusunda nasıl hareket edeceğidir.
Bu sürede Türkiye ABD ile ortak bir anlayış ve iş birliği sağlamaya çalışacak. Aksi halde kendi planlarına dönecek.
Açıkçası, Ankara burayı mutlaka PYD/YPG’den temizlemek ve kendi kontrolü altına almak hedefini gütmektedir. Ancak müzakereler sırasında başka formüllerin ortaya atılması muhtemeldir.
YPG kime dönecek?
Trump’ın kararı, PYD/YPG’yi sarsmış ve yalnızlaştırmıştır. Örgüt şimdi başka destekçiler peşinde. Umutları, Trump’ın iç ve dış baskılar sonucunda kararını değiştirmesi ve YPG’ye desteğin devam etmesidir.
Ama bunun olamayacağı düşüncesiyle YPG şimdiden başka senaryolar hazırlıyor. Bunlardan biri, Esad rejimiyle anlaşmak ve bölgenin kendi kaynaklarıyla Suriye ordusunun kontrolü altına girmesini sağlamaktır. Bu konuda bazı temasların başladığı da söyleniyor.
PYD/YPG Rusya’nın da bu konuda yardımcı olmasını bekliyor. ABD’nin çekilmesi Moskova için bir fırsat ama bunu nasıl değerlendirmek istediği henüz belli değil.
Nihayet, YPG’nin kapısını şimdiden çaldığı bir ülke Fransa. Bölgede Fransız askerleri görev yapıyor ve Paris PYD’lilere destek veriyor. Cumhurbaşkanı Macron Trump’ın kararına en sert çıkan Batılı lider. Ama bunun pratikte kıymeti harbiyesi ne? Her şey gene Trump’ın kararının nasıl uygulanacağına bağlı...
