Bir Türk bilim heyeti geçen hafta Türkiye’den çok uzaklara, dünyanın ta öbür ucuna hareket etti...
Nereye mi? Antarktika’ya. Namı
diğer Güney Kutbu’na...
Akla hemen şu soru gelebilir: Ne işi var Türkiye’nin oralarda? Bu 9 kişilik öncü ekip durup dururken neden kutuplara gönderildi? Bunlar orada ne yapacaklar? Türkiye bundan ne kazanacak?..
Bu sorulara geçmeden önce Antarktika ile ilgili bazı temel bilgileri paylaşalım.
Antarktika nere?
Antarktika yer küresinin en güneyinde, buzlarla kaplı bir kıta.
Yüzölçümü 14 küsur milyon kilometrekare olan bir diyar. Bin beş yüz metre derinliğe kadar varan dev
buzullarla kaplı.
Bölgede ısının eksi 90 dereceye kadar inen noktaları var.
Etraf yıl boyunca çok soğuk olduğu ve karla kaplı olduğu halde, Antarktika’da yaşayan hayvanlar var.
İnsanlara gelince... Antarktika insanların yerleşmesine müsait olmadığı için, yüzyıllar boyunca kimse buralara ayak basmadı. Ta ki İngiliz kâşifi Kaptan James Cook 1772’de bir buzkıran gemisiyle kutupların bu kesimine ulaşıncaya kadar...
Daha sonra 19. yüzyılda bazı kâşifler ve denizciler Antarktika seferlerine giriştiler. Böylece Güney Kutbu’nun nasıl bir yer olduğu aşağı yukarı anlaşıldı. Ama esas araştırmalar ve bilimsel çalışmalar 1940’lardan sonra başladı. Ve böylece Antarktika ulaşım ve iletişim teknolojisindeki hızlı gelişme sayesinde, birçok ülkenin “ilgi alanı”na dahil oldu.
Kimler yok ki!
Antarktika’nın özelliği hiçbir ülkeye ait olmamasıdır. Koca kıtada kimsenin egemenlik hakkı yok (şimdilik)... Ama halen 29 ülke buralarda bilimsel araştırmalar için “istasyonlar” kurmuş durumdalar. Yani bir nevi üs...
Kimlerin buraları “parsellemeye” başladığı saymakla bitmez! Tabii başta
ABD, Rusya, Çin, İngiltere, Almanya, Japonya gibi “büyükler”, Arjantin, Şili gibi kutuplara en yakın “komşular”, İspanya, Portekiz gibi eski “kâşifler” var...
Fakat ilginç olan nokta, bu “Antarktika”ya açılma” yarışına Bulgaristan ve Romanya gibi küçük ülkelerin dahi katılmış olmasıdır.
Ya biz?
Türkiye gibi dünyaya açılan,
küresel roller üstlenmeye çalışan bir ülkenin bu yarışın dışında kalması doğru değil elbet.
Ankara’nın Antarktika’ya bir bilim ekibi gönderme ve orada bir varlık gösterme kararı yerindedir.
Böylece Türkiye, Güney Kutbu’nda 102’nci istasyonu kuracak ve sıralamada 30’uncu ülke olacak.
Antarktika’da Türk bayrağı dalgalanacak. Türk bilim adamları kuracakları üsse havanın daha “ılımlı” olduğu mevsimde toplam nüfusu 4 bini bulan diğer ülkelere mensup kolonilerle yan yana yaşayacaklar, jeolojiden
biyolojiye kadar çeşitli bilim dallarında araştırmalar yapacaklar...
Kısacası, Türkiye, dünyanın ta öbür ucundaki Antarktika’da “Biz de varız” diyebilecek...
