Başkenti Barcelona olan Katalonya, İspanya’nın en gelişmiş ve müreffeh bölgesidir.
Ekonomik bakımdan İspanya’nın milli gelirinin beşte birini sağlayan Katalonya’nın fert başına geliri ülke ortalamasının üstünde 28 bin euro’yu buluyor. Bölge yerli ve yabancı firmaların faaliyette bulunduğu önemli bir sanayi merkezidir. Barcelona yılda 18 milyon yabancı turist çekmekte, ülke ihracatının yüzde 35’ini Katalonya sağlamaktadır...
Siyasi bakımdan, nüfusu 7.5 milyonu bulan (İspanya nüfusunun yüzde 16’sı) Katalonya İspanya Anayasası’nın sağladığı geniş bir özerkliğe sahiptir. Bölgede Katalanca, iki resmi dilden biridir. Katalonya’nın kendi özerk parlamentosu, hükümeti ve polisi vardır.
Bu tabloya bakınca, akla hemen gelen soru şudur: Bütün bu avantajlara sahip olan Katalonya neden İspanya’dan ayrılıp bağımsız olmak istiyor?
Pazar günü Katalonya’da yapılan referandum bu sorunun çok tartışılmasına
yol açtı.
Neden bağımsızlık?
Aslında Katalonya halkının çok eski bir tarihi, ayrı bir etnik kimliği, ayrı bir dili ve kültürü var. Bölge 1700’lerin başlarında İspanya Krallığı’nın hâkimiyeti altına girmiş, ancak halk kendi benliğini günümüze dek koruyabilmiştir. Son yıllarda Katalan milliyetçiliği ve ayrılıkçılığı yaygınlaşmıştır.
Katalan halkının hatırı sayılır bir kesiminin Madrid’den ayrılmak istemesinin önemli bir sebebi ekonomiktir. Bölgenin daha gelişmiş ve zengin olması, birçok Katalan’ın Madrid’in “boyundu-ruğu”ndan kurtulmak ve kendi geleceğini bizzat belirlemek arzusunu güçlendirmektedir. Tabii bu arada toplumda ayrı kimlik duygusunun ve milliyetçilik cereyanının yayılması da bağımsızlık hayaline güç katmıştır...
Bu akım son zamanlarda siyasete yansımış, bölgesel seçimlerde kendisini belli etmiş, Katalonya bölgesel yönetimini bağımsızlık için harekete geçmeye sevk etmiştir.
Nasıl gelişecek?
Ne var ki bu karar Madrid’in sert itirazıyla karşılaşmıştır. İspanya Hükümeti Anayasa’nın ülkenin ulusal birliğini ve toprak bütünlüğünü esas aldığını, dolayısıyla bölücülüğe izin verilmeyeceğini savunuyor.
Bu nedenle İspanya Hükümeti Katalonya’nın bağımsızlığını hedef alan referandumu da gayrimeşru saymış, onun gerçekleşmesini kendi emrindeki güvenlik güçleriyle önlemeye çalışmıştır.
Buna rağmen çok zor şartlar altında yapılan bu referandumda oy kullananların yüzde 90’ı bağımsızlığa “evet” demiştir. Ancak katılımın sadece yüzde 42 olması bağımsızlık istemeyenlerin ne oranda olduğunun anlaşılmasını zorlaştırmıştır.
Şimdi mesele, gerçekten Katalonya yönetiminin -ve meclisinin- derhal bağımsızlığı ilan edip etmeyeceği, buna karşılık Madrid’deki merkezi hükümetin de bunu önlemek ve bölgeyi kontrol altına almak için zecri tedbirlere başvurup başvurmayacağıdır.
Bu konudaki gelişmeler benzer durumlar için de bir örnek oluşturacak...
