Muhammes (beşgen), müseddes (altıgen), müsellesi mütesaviyüladla (eşkenar üçgen) hattı münkesir (kırık çizgi), resen mukabil zaviye (ters açı), sahai müselles (üçgenin alanı), mütevafık zaviye (yöndeş açı), vs...
Nedir bunlar? Geometri terimlerinin eski dil ve yeni dilde adları...
Atatürk 1936-37 kışında Dolmabahçe’de oturup aylarca geometri terimleri üzerinde çalıştı. Öğrencinin dili bu deyimlere dönmezdi. Atatürk eski ve yeni dil üzerinde uzun incelemeler yaparak Arapça ve Farsça deyimlere Türkçe karşılık üretti. Yeni deyimleri anlatan geometri kitabı o yıl basılarak okullara dağıtıldı. Atatürk kitabın üzerine adını koymadı.
***
26 Eylül yani dün “Dil Bayramı” idi. Atatürk 1932 yılı 26 Eylül’ünde ilk dil kurultayını toplamış, Türk Dil Kurumu’nu kurmuştu. TDK’nın amacı:
“Türk dilinin öz güzelliğini ve zenginliğini meydana çıkarmak” idi.
Cumhuriyet aydınları, edebiyatçılar, yazarlar, şairler; Orhan Kemal’den Yaşar Kemal’e, Reşat Nuri’den Aziz Nesin’e, bu dili oya gibi işleyerek birbirinden güzel eserler verdiler. “Türk dili fakirdir düşünce ve duyguları ifade etmeye yetmez” diyenlere karşı yanıtı da Yaşar Kemal’e bırakalım:
- Türkçenin talihi güzel bir dil olduğundan geliyor. Hepimizin talihi de Türk dilinin zengin bir dil olmasından geliyor...
ALMANYA SEFERİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan bugün Almanya’ya iniyor... İki ülke arasındaki buzlar eriyor... Almanya ve Hollanda ile ilişkiler malum; geçen yıl referandum öncesi bu iki ülkenin Türk siyasetçilere salon vermemesi üzerine patlak vermiş, çok sert atışmalara yol açmıştı. Bu arada karşılıklı sertleşmenin AKP’ye referandum desteği sağladığı söylenmiş, hatta AKP İzmir Milletvekili Hüseyin Kocabıyık:
- Almanya ve Hollanda’ya kızmamamız, aksine, teşekkür etmemiz gerekir, bu sayede anayasa değişikliği referandumunda ‘evet’ oyu vereceklerin oranı 2 puan arttı demişti...
Karşılıklı sert salvoların ardında böyle de pozitif bir etkileşim vardı! Liderler o yüzden barışmakta pek de zorlanmayacaklar.
TRAMP
Birleşmiş Milletler tarihinde olmayacak şey oldu. Bir konuşmacı konuşma sırasını kaçırdı. ABD Başkanı Donald Trump New York’ta trafiğe takıldığı gerekçesiyle BM Genel Kurulu’ndaki konuşmasına yetişemedi.
Bizim için esas şaşırtıcı olan, “ABD Başkanı”nın trafiğe takılması idi... Demek polisler ana arter ve yan yolları yarım saat önceden keserek Trump’ın geçeceği yolu açık tutmuyor. Demek Başkan Trump’ın şoförü kırmızı ışık yandığı zaman durup yeşil yanmasını bekliyor. Bizim için çok şaşırtıcı çok...
HOPHOP
Yeni meslekler ortaya çıktıkça yeni sözcükler de katılıyor dilimize...
Mesela: Hophopçu...
Böyle bir meslek türediğini Yeni Atatürk Havalimanı inşaatında bir “hophopçu”nun ölümü haberini okurken öğrendik. Ne miymiş hophopçu? Moloz ve malzeme kamyonları geri basarken arkada duran, “Gel abi, hop abi” diye şoföre komut veren adam var ya. Oymuş... Bu hophopçulardan biri de maalesef geçenlerde molozların altında kalarak rahmetli olmuş...
AF
Gazetelerde yan yana iki haber...
1) MHP’nin af teklifi Meclis’e veriliyor.
2) BBP idam talebini yakında Meclis’e sunacak...
Bir yandan suçlara az ceza verilmesine karşı idam talebini gündeme getiriyorsunuz... Bir yandan da binlerce hırsızı, uğursuzu, kaçakçıyı affeden kanun hazırlıyorsunuz.
Nasıl bir lahana turşusu bu...