Ucuzcu market (Discount Market) farklı bir market modelidir. Başka ülkelerde ucuzcu marketler nasıl büyük marketlerin önüne geçti ise bizde de benzer gelişme var. Ucuzcu marketin, büyük marketlerden farkı ne? Neden çıktı bunlar? Başka ülkelerde marketler ve süpermarketler şehir dışında iken bizde şehir içinde kocaman kocaman mağazalar açıldı. Şimdilerde görüldü ki, şehir içinde çok sayıda süpermarket açmak pahalı bir iş. Kira yüksek. Personel gideri yüksek süpermarkette her türlü ürünün, her türlü çeşidini bulundurmak pahalı bir iş.
Aldi ve Lidl modelini kopya ettik
Derken sektöre ucuzcu marketler girmeye başladı. Ucuzcu market Türkiye’ye özgü bir model değil. Almanya’da Aldi ve Lidl gibi iki büyük örnek var. Aldi modeli mağazaları, annelerinin bakkal dükkanında yetişen Kark ve Theo kardeşler kurdu, geliştirdi. Sonra ikisi de Almanya’nın en zengin işadamı oldu. Aldi modelinin diğer marketlerden farkı ve avantajı şu: Mağazalar büyük değil, kiraları düşük.
Dekorasyonu basit. Çalışanı az. Her malın her çeşidi değil en fazla talep edilen malların en fazla talep edilen çeşidi satılıyor. Ürünler rafa dizilmiyor. Üreticinin gönderdiği kutulardan çıkarılmadan raflara konuluyor. Müşteri malı kutudan alıyor. Aldi’de taze ve kısa sürede bozulan mallar satılmıyor. Cirosu 85 milyar euro.
Aldi’nin rakibi Lidl’iyi Josef Schwars ile Ludwing Ludl kurdu. Bu ucuzcu market Aldi’nin girmediği taze gıda maddeleri konusunda da müşterilere hizmet veriyor. Taze gıda maddeleri doğrudan üreticiden alınıyor. Cirosu 60 milyar euro.
BİM işin öncüsü oldu
Aziz Zapsu 1995 yılında perakende sektöründe yeni bir zincir kurma fikriyle yola çıktığında sektörde potansiyel olduğunu görüyor ancak yine de yatırımını farklı bir alana konumlandırmak istiyordu. BİM’i kurmadan önce Aldi’yi Türkiye’ye getirmek için teklif götürdüğü, ancak olumsuz yanıt alınca da BİM’i kurduğu söylenir. BİM kurulurken Aldi modeli aynen uygulandı. Ve Alman market zincirinin eski yöneticilerinden, indirim mağazacılığının gurusu olarak bilinen Dieter Brandes işin başına getirildi. İşi bilen yönetici BİM’in hızlı büyümesini sağladı.
Şimdilerde BİM’in 3.714 mağazası var. Onu “Ucuzcu Market” modeli ile izleyen A101’in mağaza sayısı 1.875 mağaza... ŞOK 1.222 mağazaya ve DiaSA 1.220 mağazaya sahip. Geçen hafta Ülker grubu İspanyol Sabancı ortaklığına ait DiaSA’nın mağazalarını 136.5 milyon euro’ya satın aldı. Böylece Ülker grubu 2.442 mağaza ile ucuzcu market sektöründe BİM’den sonra ikinci sıraya oturdu.