Kuzey Irak’ta “Bağımsız Kürt Devleti” için oylar kullanıldı.
Sonucu belli bir referandum.
Ancak...
“Meşruiye-tini dayandırdığı bir hukuk zemininden yoksun.”
Irak Anayasası’na göre düzenlenen bir “Kuzey Irak Kürt Özerk Bölgesi, bunun meclisi, hükümeti” var ama hepsi Irak Devleti’nin bütünlüğü içinde kalmak koşuluyla...
Bu nedenle “Bağımsız Kürt Devleti” için referandum öncelikle iç hukuka ve Anayasa’ya aykırı...
Ayrıca... Uluslararası tanınma olanağından da yoksun.
“Gayrimeşru, yok hükmünde” yolundaki açıklamalar doğrudur.
Avrupa’dan bir örnek.
İspanya’nın Katalonya Özerk Yönetimi’nde de “bağımsız devlet referandumu” aynı çıkmaz sokakta.
İspanya Anayasa Mahkemesi bu referandum için “Anayasa’ya aykırı, gayrimeşru ve yok hükmünde” kararını vermiş bulunuyor.
Uluslararası tanınma olanağı da kalkıyor.
.......................
Irak Anayasası hazırlanırken sadece “Kerkük’ün statüsü” tartışmalıydı. Çözüm bulunamamıştı.
“2007’ye kadar Kerkük’te bir referandum düzenlenmesi” hükme bağlanmıştı.
Kerküklüler “Bağdat hükümetine mi bağlı kalacaklar, Özerk Kürt Bölgesi’ne mi geçecekler, yoksa, Kerkük’ün özel bir statüsü mü olacak?” gibi 3 seçenekten birine karar vereceklerdi.
Fakat...
2007’ye kadar bu referandum yapılmadı. Daha sonraki yıllar da ağza bile alınmadı. 2017’ye gelindiğinde Barzani’nin “Kuzey Irak’ta Bağımsız Kürt Devleti” için yaptığı “Referanduma gidiyoruz” açıklamasından hemen sonra bu oylamaya Kerkük de dahil edildi.
Bu durumda...
Anayasa’da öngörülen 2007 son tarihe kadar yapılmadığı için artık Kerkük’ün tek başına bile “referanduma gitmesi” hukuki dayanağını yitirmişken, bir de bunu “gayrimeşru Bağımsız Kürt Devleti” için referandum paketine sokuşturmanın hiçbir yasal ve anayasal gerekçesi olamaz.
Burada 2007’de neden “Kerkük referandumu yapılmadı?” sorusu havada kalıyor.
Konuya yakın olanlardan dinlediğime göre, kentteki nüfus içinde Kürtlerin çoğunluğa geçmesi o tarihe kadar sağlanamamış.
Herhalde artık çoğunluğu elde ettiğini düşünüyor olmalı ki Barzani pakete Kerkük’ü de alıverdi.
......................
Kuzey Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani dün bir açıklama yaparak “Referandumdan EVET çıkması bizim hemen bağımsız devlet ilan edeceğimiz anlamına gelmez” diyerek sürecin ucunu bilinmeyen bir tarihe doğru açık bıraktı.
Nispeten “tansiyonu düşürme amaçlı” esnek kelimeler bunlar.
Ama...
Oylamanın “gayrimeşru ve yok hükmünde olduğu” gerçeğini değiştiremez.
Hele...
Bu hukuki dayanaktan yoksun referandumu fiili duruma dönüştürürse “başının çok ağrıyacağı” kesin.
Şimdiden Irak, Türkiye ve İran kesin ve net tavır koydu.
.......................
Asla temenni etmeyeceğimiz ama göz önünde bulundurmak gereken çok üzücü yanlışlar olursa, işte o zaman sınır boyunca konuşlanan, manevralar yapan TSK’nın Meclis’ten alınan yetkiyle sınırın ötesine hareketlenmesi “kaçınılmaz” hale gelir.
O yanlışların neler olabileceğini telaffuz etmek istemiyorum.
