2018’e geçişte “Pando-ra’nın Kutusu” İran’da açıldı.
Ülkenin ikinci büyük kenti Meşhed’de başlayan sokak hareketleri başka kentlere ve Tahran’a da sıçradı.
“Arap Baharı” diye anılan ve Tunus’tan başlayarak Kuzey Afrika’da yönetimleri art arda deviren, sonunda Suriye’yi de iç savaşa sürükleyen sokak hareketlerinin bir yenisi mi?
..................
İran’da sokaklara çıkan göstericiler, “ekonomik sıkıntıları ve yolsuzlukları” protesto ediyorlar.
Tepkilerin adresinde dini lider, en yüksek otorite Ayetullah Ali Hamaney bile var.
Halk, ayrıca “Irak, Suriye, Yemen’de İran’ın savaşlara katılarak, ülkenin kalkınmasına tahsis edilmesi gereken mali kaynakların savrulduğu” görüşünde.
...................
Şah’ı deviren halk ayaklanması bu kez de İran’daki “Mollalar rejimini” devirebilir mi?
Şu aşamada böyle bir iddia “büyük abartı” olur.
Ama...
Bakın, sokaklar hâlâ hareketli... Protestolar yayılarak sürmekte.
Tahran yönetimi güvenlik güçleriyle olayları bastırmanın yanı sıra “Instagram” ve “Twitter” hesaplarını önce yavaşlattı, sonra da durdurdu.
Çünkü...
Arap Baharı’nın en etkin ateşleyicisi bu iki internet uygulamasıydı.
Kitleler internet yoluyla örgütleniyordu.
Toplanma yerleri, atılacak sloganlar böyle bildiriliyordu.
Fakat...
Görülüyor ki “yavaşlatma ve durdurma” yeterli olmamakta.
Güvenlik güçleri de sonuç alamıyor.
Hiç değilse şimdilik...
.....................
Şimdi...
Devreye, Mollalar rejiminin milisleri olan “Devrim Muhafızları” girmek üzere.
Bu “sivil örgüt” bir açıklama yaparak “sonuçları ağır olacak şiddet uygulayacağını” bildirdi.
“Sivilin sivili vurması” gibi bir durum çok tehlikeli.
Sokağa çıkan halk üzerinde patlama yaratacak fitilin ateşlenmiş olması gibi bir etki de yapabilir.
......................
ABD Başkanı Trump İran’da başlayan bu sosyal yangını alkışlar nitelikte tweet’ler atmakta.
Protestocuları desteklediğini ortaya koyarak “teşvik” etmekte.
Ortadoğu uzmanı yorumculara göre bu “sosyal yangınların arkasında ABD ile Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri” var.
İran’daki ajanları patlamaları ateşlemekte.
Ne var ki...
İran’da ekonomik sistemin çöküşü ve halkı derinden vurması yaşanmasaydı, bu sosyal yangınlar da çıkmazdı.
İran uzun süredir ABD ambargosu nedeniyle ekonomisi zayıflayan, halkın sıkıntıları artan bir ülke.
Üstüne “sesli gazete” denebilecek fısıltıların da “yolsuzluk” haberlerini yaydığını ekleyin.
Ve -her ne kadar Suriye, Irak ve Yemen’de İran milis güçlerinin bu ülkeler tarafından finanse edildiği iddia ediliyorsa da- İran halkı “kendi mali kaynaklarının sınırları ötesinde savrulduğu” kanısında.
.......................
İran binlerce yıllık büyük bir devlet.
Dışarıdan sokulan çomaklarla kolay kolay bir Suriye ya da Irak’a dönüşmez.
Ama...
Yukarıda belirttiğim gibi, İran’ı yönetenlerin yeteneksizlikleri asıl neden...
......................
Türkiye’nin çok dikkatle izlemesi gereken yeni bir süreç bu.
