24 Haziran’ın “sandıklarda ittifak” fotoğrafı artık netleşiyor.
Bir tarafta AK Parti ve MHP ile onlara katılan BBP (Büyük Birlik Partisi)...
Öte tarafta ise henüz kesinleşmiş değilse bile sona yaklaşılan CHP, İYİ Parti, DP ve Saadet Partisi’nden oluşacak 4’lü blok.
HDP ya yalnız girer ya da “marjinal sol partilerle” ittifak yapabilir.
İYİ Parti’nin tavrı nedeniyle 4’lü bloka katılması uzak ihtimal gibi görünüyor.
Hüdapar’ın da AK Parti-MHP blokuna katılma olasılığı var.
24 Haziran’da seçmen için biraz “sofistike” bir oy pusulası...
....................
MHP’nin AK Parti’yle ittifakının ağırlıklı gerekçesi İYİ Parti’nin kurulmasıyla tabanından kayabilecek oylar ve “baraj sorunuydu.”
Ayrıca...
Var olan seçim sistemi “büyük partilere” yarıyor.
İttifakın toplam oylarıyla hem MHP’nin -olası- “baraj sorunu” aşılmış hem de bu “en büyük oyu alan artık milletvekilini de çıkarır” durumundan yararlanma söz konusu.
CHP de “4’lü bloku” oluşturmak görüşmelerinde gene aynı durumu gerekçe gösterdi.
Yapılan “olası sandık sonuçları simülasyonuna göre, ittifak halinde 80 milletvekili daha çıkarmanın mümkün olacağı” anlatıldı.
Alper Taş’ın ve Abdüllatif Şener’in de CHP’den aday gösterilmeleriyle soldan ve sağdan marjinal oy hesabına da işaret etmiş olayım.
Seçmen için yukarıda “sofistike oy pusulası” ifadesini kullandım.
Ancak...
Seçim matematiği açısından bakıldığında, “aynı oyla daha fazla milletvekili çıkaran” rasyonel ve maksimalist bloklaşma var.
.....................
Cumhur- başkanlığı seçimine gelince...
CHP dışında bütün partilerin Cumhurbaşkanı adayı artık belli.
CHP adayı cuma günü açıklanacak.
Aday adayları belli.
İlhan Kesici, Yılmaz Büyükerşen ve Muharrem İnce...
Bunlardan hangisi olursa olsun, birinci turda alabileceği oy oranı yüzde 25 dolaylarında.
Meral Akşener’in bu oranı aşması ihtimali pek yok gibi.
Tabii...
Sürpriz olasılığını da göz ardı etmemek gerek.
......................
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan birinci turda işi bitirebilir.
Ama...
Yüzde 50’yi aşamazsa ikinci tur için sandıklar kurulursa CHP’nin adayının kim olduğu önem kazanır.
Evet...
Birinci turda saydığım üç isimden hangisi aday olursa olsun pek fark etmez.
Yüzde 25 dolaylarında oy değişmez.
Ama ikinci turda işin rengi değişiyor.
CHP adayı kendi tabanının yanı sıra, Kürt oylarından, DP, AP, DYP geleneğinden gelen “merkez / merkez sağ tabandan”, SP’nin Erbakan çizgisinden, İYİ Parti ve MHP’nin milliyetçi kesiminden ve de marjinal soldan da oy alabilme şansına sahip olmalıdır. En azından onların dışlamayacağı, tepki göstermeyeceği bir isim olmalıdır.
Bu “ortaya karışık” görüntüden blok oy çıkarmak çok zor.
Onları aynı blokta birleştirmek için adayın kimliği ötesinde öyle görünüyor ki ikinci tura kalan aday “Erdoğan karşıtlığını” bir “yapıştırıcı” kimyasalı olarak kullanacak.
Ki...
Siyaseti daha da gerecek, sertleştirecek, sosyal yapıda ayrışmayı derinleştirecek olması kaygısına işaret etmekte fayda var.