ABD Senatosu Türkiye için üretilmesi gereken F-35 savaş jetlerine “yarı ambargo” koydu.
Neden “yarı ambargo”?
Çünkü anlaşmaya göre, bu ayın 21’inde üretimi tamamlanmış iki F-35 Teksas Houston’da törenle Türk hava subaylarına teslim edilecek.
Türk jet subayları ve teknik yer görevlisi subaylar 1 yıl boyunca bu iki uçakta eğitim alacaklar.
Çok sürpriz bir gelişme olmazsa bu kesin.
Ama...
Türk Hava Kuvvetleri’ne teslim edilmek üzere Amerika’dan çıkmaları, Türkiye’ye gitmeleri bu son kararla engellenmiş bulunuyor.
Ve...
Üretim / teslim takviminde yer alan paketin diğer F-35’leri için de durum aynı.
O nedenle “yarı ambargo” diye yazdım.
Ayrıca...
Bu kararın kesinleşmesi için 60 günlük bir “onay süresi” var.
Onaylanmaması da mümkün.
.....................
F-35’ler Türkiye için çok önemli.
2022’de F-16’lar hizmet dışına çıkacak ya da onarılıp, ikinci sınıf statüsüne geçirilecek.
F-35’ler çok kısa mesafede havalanabiliyor, -bilim kurgu filmlerinde gördüğümüz gibi- dikey iniş yapabiliyor.
“Görünmemek” başta olmak üzere daha pek çok “ileri teknoloji” özellikleri var.
.....................
Aslında F-35’ler “her şeyiyle” bir ABD üretimi değil.
Aralarında Türkiye’nin de olduğu 9 devletin üretim ve mali katkısıyla gerçekleşen bir proje.
ABD’nin tek başına “Vermiyorum, var mı diyeceğin” tavrını koyması uluslararası hukuk ve uluslararası ticaret hukukuna göre başına çok dert açar.
Ağır tazminat ödemek zorunda kalabilir.
Ayrıca...
F-35’lerin önemli “kokpit” parçaları ve aygıtları Türkiye’de üretilmekte.
Türkiye de “ambargo” koyarsa F-35’lerin üretim geleceği de tehlikeye girer.
......................
ABD Senatosu’nun aldığı “engelleme” kararı henüz onaylanmasa ve kesinleşmese de “Suriye’deki PKK/PYD/SDG Kürt oluşumuna desteği” nedeniyle zaten netameliydi.
Şimdi, “büsbütün gerileceği” apaçık görünmekte.
Bir de...
Daha önce verilen ve henüz görüşülmemiş olan bir başka yasa teklifinde “Türkiye’nin F-35 üretim konsorsiyumundan çıkarılması” yer alıyor ki iki ülke ilişkilerini buzluğa koyabilir.
.......................
Bu son kararın gerekçesi “Türkiye’de -casusluk suçlamasıyla- tutuklu olan Evangelist rahip Brunson’ın serbest bırakılmaması” ve “Türkiye’nin Rusya’dan aldığı S-400 füze savunma sistemiyle, NATO savunma sistemine aykırılık” iddiası.
.......................
ABD “Kıbrıs’a Barış Harekâtı” sonrası Türkiye’ye “silah ambargosu” koymuştu.
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel’in başbakanlık yıllarında Türkiye de -karşı tavır olarak- İncirlik Üssü’nü ABD’ye kapatmıştı.
Şimdi de İncirlik’i kapatabilir. ABD’nin Afganistan operasyonlarını İncirlik olmadan sürdürmesi çok zor.
Dahası...
Bir eşi sadece Amerika’da olan Malatya/Kürecik Radar Üssü’nü de kapatabilir...
Bu üs uluslararası füzelerin “erken uyarı” merkezidir.
Buradan “saptanan” balistik füzeler atağına karşı ABD’nin Romanya ve Polonya’daki füzeleri ateşlenebiliyor.
Kürecik “kör ve sağır” olursa, Romanya ve Polonya’daki füzeler -zamanında- ateşlenemez.
Aynı şekilde Konya/Karapınar’da çok yükseklerde gözlem uçuşu yapan “Awacs” uçaklarının üssü var.
Bu üs de “kör ve sağır” hale gelirse...
....................
Dileriz ki iş bu raddelere gelmez.
