Irak’ta dev projeler Türkleri bekliyor
Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Mithat Yenigün, Irak’ın, yeniden yapılandırma için 2019’u hazırlık dönemi olarak geçireceğini, bu süreçte Türkiye’nin duygusal puanını artırması gerektiğini vurguladı. Yenigün, Irak notlarını Dışişleri ve Ticaret bakanlıklarıyla paylaşacak.
Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün, Irak’ın yeniden yapılandırma için 2019’u hazırlık dönemi olarak geçireceğini belirterek, bu süreçte Türkiye’nin duygusal puanını artırması gerektiğini söyledi. Irak’ın Türkiye’den 5 milyar dolar taahhüdü için plan beklediğini vurgulayan Yenigün, Irak notlarını Dışişleri ve Ticaret Bakanlıklarıyla paylaşacak. 5 milyar dolar taahhüdü çerçevesinde, Ovaköy sınır kapısı, Ovaköy - Bağdat arasına otoyol ve demiryolu yapımı, Musul ve Basra Havalimanı projelerinin Türk müteahhitlerince yapılması söz konusu.
TMB, uzun süredir hazırlandığı Irak ziyaretinden olumlu izlenimlerle döndü. Irak’ın 90 milyar doları bulması beklenen yeniden yapılandırılması çerçevesindeki görüşmelerde Türkiye’nin taahhüt ettiği 5 milyar dolarlık kredinin kullanımına ilişkin beklentiler ele alındı. ICF Başkanı Ali F. Sanafee’nin “Üç yıldır sizi bekliyorduk” dediğini belirten TMB Başkanı Mithat Yenigün, Irak izlenimlerini Milliyet’e anlattı.
PARA MUTLAKA GERİ DÖNER: Irak Müteahhitler Birliği Başkanı “Üç yıldır sizi bekliyorduk” dedi. 3 yıl önce konuşmaya başlamışız, ama gidememişiz. Her mercide, “Irak zengin bir ülke. Bugün parası yok fakat bizim alacaklarımız var. Borç verelim bu para mutlaka geri gelir” dedim. Kimse “hayır” demedi. Ancak seçimler, siyasi koşullar nedeniyle gerçekleşmedi. Buna rağmen, gidişimiz büyük bir yankı uyandırdı.
EN ÇOK GERİ DÖNÜŞ VEREN ÜLKE: Irak 380 milyar dolarlık ciromuz içinde, 26 milyar dolar paya sahip. Ciro açısından dünyada 4., Kuveyt, Katar, Suudi Arabistan’a rağmen Orta Doğuda 1. sıraya yerleşmiş durumda. Çünkü alışkanlıklarımız, örf, adet, yemeklerimiz birbirine çok yakın. Yaptığımız sözleşme tutarının 4 milyar dolara çıktığı yıllar olmuş. Demek ki en az bu kadar potansiyel var. Rusya, Afrika gibi ülkelerle ilgilenen firmamız 10 ise, Irak ile 30 firma ilgilenir. Irak bize en çok geri dönüş veren ülkedir. 1 milyar dolarlık iş alıyorsak, 900 milyonu Türkiye’ye gelir. Kum, çakıl, asfalt ve bitüm haricinde her şey, işçiler de Türkiye’den gidiyor. Dolayısıyla çok önemsiyoruz.
ARTIK GELMEMİZİ İSTİYORLAR: Irak’ın petrolleri çok iyi durumda. Bugün olmazsa da 5 yıl içinde normal haline gelecek. DAEŞ’i bitirdiler, Kuzey Irak ile anlaşmaya doğru bir gidiş oldu. Siyasi ortamımız da çok iyi. Artık bizim gelmemizi istiyorlar. Orada barış tesis edilmiş ve terör bitmiş. Örneğin, eskiden 3 - 5 kontrolden geçilerek girilen Yeşil Bölgeye artık tek kontrolle giriliyor. 2 ay içinde Irak Müteahhitler Federasyonu Türkiye’ye gelecek.
PLANLAMAYI BİLMEK İSTİYORLAR: Türkiye olarak, taahhüt edilen 5 milyar doların hangi projelere harcanması ve Türk firmalarının bu projeleri alması halinde yerine getireceğini beyan etmişiz. Temaslarımızda, bu yıl, hazırlık döneminde, 1 milyar dolar harcamayı düşündüklerini söylediler. 1 milyar doları, Katar, Kuveyt ve Türkiye’nin yapacağı fonlamalardan kullanmayı düşündüklerini de belirttiler. İkincisi, verilecek borcun çerçeve olarak anlatılmasını istiyorlar. Yani; şu tarihte, şöyle veririz denilmesini, planlamayı bilmek istiyorlar. Biz de bunu Dışişleri ve Ticaret Bakanlıklarıyla konuşacağız.
MÜŞAVİRLİK FİRMALARI ÖNÜMÜZÜ AÇAR: Irak, 2019’u hazırlık dönemiyle geçirecektir. Onlara sıcak durmamız, danışmanlık yapmamız lazım. Paraya bakmadan, müşavirlik firmalarımızı devreye sokmamız, öne çıkarmamız lazım. Onları desteklersek, önümüzü açarlar. Hem Türk malzemesi satışına, hem Türk firmalarının oraya gitmesine izin verirler. Hatta işletmelerin gitmesine imkan tanımış olurlar. Müşavirlik firmalarımız gittiği zaman şartnameyi hazırlıyor, projeleri hazırlıyor, Türk malzemesini tanımlıyor. Oysa bir yabancı, İngiliz, Amerikalı bizzat markayı şartnameye koyuyor. Özellikle Körfez ülkelerinde bu sıkıntıyı çok çekiyoruz.
DUYGUSAL PUANIMIZI ARTIRALIM: Doğu, Orta Doğu duygusaldır. Buna hitap etmek lazım. Irak’ı biz bu 8 ay yalnız bırakmazsak inanıyorum ki etki altında bırakırız. Ne kadar yakın durursak inanıyorum ki o kadar duygusal puanımızı artırırız ve iş alma ihtimalimiz kuvvetlenir.
GÜVEN VERMELİYİZ: Irak’ta “Bir kaç yıl sonra borca ihtiyacımız olmayabilir” dediler. Çünkü petrol fiyatı yükselirse, üretimi 6 milyon varile çıkarmayı hedefliyorlar. Bizim bu çerçeveyi iki bakanlığımıza iletmemiz gerekiyor. Bu güveni vermeliyiz. Vereceğiz ki, bizim firmalarımızın yalnız o işler için değil, diğer işler için de bize daha sempatik bakmalarını sağlayalım. Katkımızla sınırlı kalmayacağına ve oradan daha çok pay alacağımıza inanıyoruz.
En yakın rakip Çin
Gidilen ülkelerdeki en büyük rakibimiz her zamanki gibi Çin. Çin ucuza yapıyor ve çok parası var. Ancak kalite düşük, zamanlamayı tutturamıyor ve sosyalleşmiyor. Sadece kendi elemanlarını kullanıyor. Bunu Afrika’da çok sık duyuyoruz. Taahhütler yerine gelirse, Irak’ın Çin’e ihtiyaç duymayacağını, bizim şanslı olacağımızı düşünüyoruz. Avrupalılar bizimle yarışamazlar.
5 milyar $’lık taahhüt
5 milyar dolarlık taahhüt çerçevesinde Irak ihaleye çıkacak. İhaleye sadece Türk firmaları girecek. İhaleyi alan şirket parayı Türkiye’den alacak. Bu çerçevede Türkiye’nin Irak’a yapılması önerisi sunduğu projeler:
Ovaköy’e ikinci sınır kapısı inşa edilecek
Ovaköy - Bağdat arası otoyol ve demiryolu yapımı
Musul havalimanı ve sanayi bölgesi kurulacak
Su altyapı projeleri
Basra Havalimanı genişletme projesi
TMB Başkanı Mithat Yenigün Irak temaslarını Milliyet Gazetesi Ankara Temsilcisi Didem Özel Tümer’e değerlendirdi.
