Artık turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde kadın çalışan 7.5 saat üzerinde gece çalışması yapabilecek. Bu düzenleme ile kadın istihdamının artırılması amaçlanıyor...
Anayasamız’ın “Kimse, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz” hükmü kadınların çalışma koşullarının özel olarak düzenlenmesini zorunlu kılmaktadır.
Kadınların başta analık durumları olmak üzere erkeklere göre farklı biyolojik özellikleri nedeniyle, çalışma mevzuatında birçok farklı düzenleme getirilmiştir. Bu düzenlemelerin çoğu iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin sınırlayıcı kurallardır. Örneğin kadın işçilerin yer altında veya su altında yapılan işlerde çalıştırılmaları yasaktır.
Kadınlara yönelik getirilen özel düzenlemelerden bir diğeri ise kadınların gece vardiyasında çalıştırılmalarına ilişkindir. Eskiden beri tartışma konusu olan kadın işçilerin gece vardiyalarında çalıştırılıp çalıştırılmayacağı konusu daha önce bu yönde getirilen yasak hükmünün iptal edilmesiyle son bulmuş durumda.
Fakat bu durum kadınların gece vardiyalarında ne şekilde çalıştırılacaklarına ilişkin sorunları ortadan kaldırmadı. İş Kanunu’nun 73. maddesi; 18 yaşını doldurmuş kadın işçilerin gece postalarında çalıştırılmasına ilişkin usul ve esasların Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca hazırlanacak bir yönetmelikte gösterileceğini ifade ediyor. Korumanın çerçevesini oluşturma görevini Bakanlığa bırakıyor.
Yasak erkeğe yaradı
Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik 24.07.2013 tarihinde Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girdi.
Yönetmeliğin en önemli hükmü, kadın çalışanların her ne şekilde olursa olsun gece postasında 7.5 saatten fazla çalıştırılamayacağına ilişkin hükümdü. Kadın çalışanların gece vardiyalarında çalıştırılması kanuna uygun olarak sınırlandırılıyordu. Bu düzenlemenin getirildiği dönemde erkek çalışanlar açısından da gece vardiyasının 7.5 saatten uzun olması yasaklanmıştı. Dolayısıyla hüküm kadınlar için yasağın tekrarlanmasından ibaretti.
Zamanla çalışma hayatının güncel ihtiyaçlarına uygun olarak gece çalışmasında bazı sektörlere istisnalar getirildi. Bu sektörler nitelikleri gereği gece gündüz hizmet verilmesinin zorunlu olduğu, kişinin işe başladığında yarıda bırakıp gidemeyeceği, tam olarak vardiyalı çalışma düzenine uydurulamayan, fakat hizmette sürekliliğin esas olduğu sektörler. Kanundaki düzenlemesine göre; turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti işleri.
Kanunda 2015 yılında yapılan değişiklikle, bu işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla 7.5 saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilmesine imkân tanındı. Ne var ki, Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik’te kadın çalışanların her ne şekilde olursa olsun gece postasında 7.5 saatten fazla çalıştırılamayacağına ilişkin hüküm duruyordu.
Bu da bu sektörlerde çalışan erkeler karşısında kadın çalışanlar aleyhine sonuçlar doğuruyordu. Kadın çalışanlara ilişkin hükmün katılığı karşısında işverenler bu sektörlerde kadın istihdamından kaçınıyor, daha çok erkeklere yöneliyordu.
Yazılı onay şartı var
19.08.2017 tarihli ve 30159 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kadın Çalışanların Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile bu aleyhe durum ortadan kaldırıldı. Yeni gelen düzenlemeye göre kadın çalışanların gece vardiyalarında 7.5 saatten fazla çalıştırılmaları halen yasak olmakla birlikte kanunda 2015 yılında yapılan değişikliğe uygun olarak o sektörlerde 7.5 saatten fazla çalışılmasına imkân tanındı. Bu düzenlemeye göre; kadın çalışanlar gece postalarında 7.5 saatten fazla çalıştırılamaz.
Ancak turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde ve bu işlerin yürütüldüğü işyerlerinde faaliyet gösteren alt işveren tarafından yürütülen işlerde kadın çalışanın yazılı onayının alınması şartıyla 7.5 saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir.
Kadınların istihdama daha fazla katılmasının istenildiği günümüzde, amaca uygun olan bu düzenleme ile kadın istihdamının artırılması amaçlanıyor. Ayrıca kadın ve erkek arasında ayrım yaratan bu durumun ortadan kaldırılması bu sektörlerde kadın erkek arasındaki ücret eşitsizliğinin de ortadan kaldırılması amaçlanıyor.
