İstihdam iyi gidiyor

Geçen yıl neredeyse 1 milyon kişi daha istihdama katıldı. 2017’de işgücüne katılma yüzde 52.8’e, istihdam oranı da yüzde 47.1’e yükseldi. Bu artışlarda istihdam seferberliği teşvikleri etkili oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından aralık ayı işsizlik verilerinin yayınlanmasının ardından, geçtiğimiz cuma günü yıllık göstergeler de açıklandı. Bugünkü yazımda, söz konusu verilere yakından bakmaya çalışacağım.

Hanehalkı işgücü verilerine göre, 2017 yılı itibariyle Türkiye genelinde 15 ve daha yukarı yaştaki nüfus içinde istihdam edilenlerin sayısı 28 milyon 189 bin kişi oldu. Bu rakam, bir önceki yıla göre 984 bin, yani neredeyse 1 milyon kişinin daha istihdama katıldığı anlamına geliyor. 2016 yılında sırasıyla yüzde 52 ve yüzde 46.3 olan işgücüne katılma ve istihdam oranları, 2017 yılında yüzde 52.8 ve yüzde 47.1’e yükseldi. Şüphesiz, bu istihdam artışları üzerinde geçtiğimiz yıl istihdam seferberliği kapsamında verilen teşviklerin önemli bir etkisi var.

Katılım lideri Trakya

TÜİK tarafından yayınlanan veriler, Türkiye genelindeki resmi görmekle birlikte bölgesel analizlere de imkân sağlıyor. Bu anlamda, işgücüne katılma oranı açısından 2017 yılında en yüksek katılım yüzde 59.1 ile Tekirdağ, Edirne ve Kırklareli bölgesinde. Buna karşılık, en düşük işgücüne katılma oranı yüzde 38.6 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerinden oluşan bölgede.

2017 yılında bölgesel düzeyde en yüksek istihdam oranının yüzde 54.4 ile Kastamonu, Çankırı ve Sinop bölgesinde gerçekleştiği görülüyor. Diğer taraftan, en düşük istihdam oranının söz konusu olduğu bölge yine Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illeri. Bölgenin istihdam oranı yüzde 28.2. Bu bölgede yeterince iş imkânı yaratılamamasının bölgenin zorlu doğa şartlarına sahip olması, terör ve güvenlik riski, yeterince yatırım gelmemesi gibi kendine özgü yapısal nedenleri bulunuyor.

İşsizlik sabit kaldı

TÜİK verilerine göre 2017 yılında Türkiye genelinde işsizlik oranı yüzde 10.9. İşsiz sayısı ise 3 milyon 454 bin. Bununla birlikte, cinsiyetler itibariyle işsizliğe bakıldığında, erkeklerde yüzde 9.4 olan oran kadınlarda yüzde 14.1. Dolayısıyla, cinsiyetler arası eşitsizliklerin devam ettiğini söylemek mümkün.

Diğer taraftan, işsizlik oranları bölgesel açıdan ele alındığında, işgücüne katılım ve istihdam oranları bakımından en kötü performansı gösteren olan Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt bölgesinin en yüksek işsizlik oranına sahip olduğu görülüyor. 2017 itibariyle bölgenin işsizlik oranı yüzde 26.9. Bu da Türkiye ortalamasının neredeyse 2.5 katı demek. Aynı dönem itibariyle, yüzde 3.6 ile işsizlik oranının en düşük olduğu bölge ise Trabzon, Ordu, Giresun, Rize, Artvin ve Gümüşhane bölgesi. Bu oran, Türkiye ortalamasının üçte biri.

2018 Milli İstihdam Seferberliği tamam

Geçtiğimiz haftanın bir diğer gelişmesi, 2018 yılında Milli İstihdam Seferberliği kapsamında hayata geçirilecek olan istihdam teşviklerine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı yasa tasarısının TBMM Genel Kurulunda kabul edilmiş olması. Yasa Sayın Cumhurbaşkanımızın onayı ve Resmi Gazete’de yayımlanmasının ardından yürürlüğe girecek. Milli İstihdam Seferberliği kapsamındaki düzenlemeleri hatırlayacak olursak:

- İmalat ve bilişim sektöründe mevcut istihdama ilave her bir çalışanın tüm sigorta primleri ve vergileri karşılanacak.

- İmalat ve bilişim sektörlerinde asgari ücret üzerinden sağlanan sigorta prim desteği ilk kez prime esas kazanç üzerinden verilecek. Bu kapsamda, 5.411 TL ücret seviyesine kadar ek istihdam sağlanan çalışanların tüm sigorta primleri karşılanacak. Böylece, 2017 yılında 773 TL olan prim ve vergi desteği, 2018 yılı itibarıyla 883 TL ve en fazla da 2.151,45 TL olacak şekilde olacak şekilde sürdürülecek.

- İşgücü piyasasındaki dezavantajlı konumları nedeniyle kadınlar, gençler ve engelliler gibi özel olarak korunması gereken grupların işgücüne katılımlarının artırılması için teşvikten yararlanma süresi 18 aya kadar çıkarılacak.

- İşverenlere sağlanan istihdam teşviki 31 Aralık 2020 tarihine kadar uygulanacak.

- İŞKUR tarafından yürütülmekte olan işbaşı eğitim programlarının süresi, bilişim ve imalat sektörlerindeki mesleklerde 3 aydan 6 aya çıkarılacak. Diğer sektörlerde ise 3 ay olarak uygulanmaya devam edecek.

- Siber güvenlik, yenilenebilir enerji, bulut bilişim ve kodlama gibi alanlarda düzenlenecek olan işbaşı eğitim programlarına katılan 18 29 yaş grubundaki gençlere 9 aya kadar eğitim ve günlük 75 TL cep harçlığı verilecek.

- 3 ve daha az çalışanı olan, imalat sektöründe faaliyet gösteren ve ustalık belgesi olan işyerlerinde 2018 yılı itibarıyla mevcut çalışan sayısına ilave olarak istihdam edilen 18 25 yaş gurubundaki gençlerin ücretleri ile sigorta primleri ve vergileri bir ay işveren, bir ay devlet tarafından ödenecek.