Geçtiğimiz haftalarda iş sağlığı ve güvenliği alanında önemli düzenlemelerin yer aldığı iki yönetmelik Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bunlardan ilki, Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve diğeri de İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik. Her iki yönetmeliğin adından da anlaşılacağı üzere, mevcut yönetmeliklerde değişiklik yapılması ve yeni düzenlemelere gidilmesi söz konusu. Bugünkü yazımda, bu değişiklikler üzerinde durmaya çalışacağım.
Uzaktan eğitim yapılabilecek
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile yapılan değişiklerin en önemli etkisi, iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin uzaktan verilebilmesiyle ilgili şartların değişmiş olması. Bu açıdan, iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri uzaktan eğitim yöntemiyle gerçekleştiriliyorsa, eğitimlerin yönetmeliğe uygun olup olmadığının işverenler tarafından mutlaka kontrol edilmesi gerekiyor. Aksi halde, idari para cezasıyla birlikte iş kazası veya meslek hastalığı sonrası işveren kusur oranının artması riski söz konusu olabilir.
İşverenin yükümlülükleri değişti
Yönetmelikle işveren yürümlülükleri açısından getirilen önemli değişikliklerden bir diğeri, geçici iş ilişkisiyle ilgili. Yeni düzenlemeye göre, geçici bir süreyle çalışanları kendi işyerinde çalıştırmak üzere devralan işverenin, devraldığı çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesinden de sorumlu tutulduğu görülüyor. Geçici bir süreyle çalışanları kendi işyerinde çalıştırmak üzere devralan işverenin, devraldığı çalışanları ve işverenlerini işyerindeki iş sağlığı ve güvenliği riskleriyle ilgili bilgilendirmesi de gerekiyor.
Alt işverende sorumluk değişti
Yönetmeliğe göre, asıl işveren-alt işveren ilişkisi kurulan işyerlerinde her işveren kendi çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerinin verilmesinden sorumlu tutuluyor. Bununla birlikte, söz konusu işyerlerinde alt işverenin çalışanlarının eğitimleriyle ilgili asıl işverenin alt işverence bilgilendirilmesi gerekiyor. Ayrıca, asıl işveren de alt işverenin çalışanlarının iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine dair belgeleri kontrol etmek zorunda.
Çırak ve stajyer eğitimi şart
Yönetmelikteki düzenlemelere göre, uygulamalı eğitim alınan işyerinin işvereni çırak ve stajyerlerin eğitim ve bilgilendirilmelerinden de sorumlu. Ancak işverenin kabul etmesi halinde, çırak ve stajyerlerin eğitimini devam ettirdiği eğitim ve öğretim kurumunda tamamladığı iş sağlığı ve güvenliği dersleri veya kursları da geçerli sayılacak.
Eğitim verebilecek kuruluşlar
Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği eğitimleri işyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri tarafından yürütülüyordu.
Eğitimleri verebilecek kurumlar arasına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi, Üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarının eğitim birimleri, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, işçi, işveren ve kamu görevlileri kuruluşları veya bu kuruluşlarca kurulan eğitim vakıfları ve ortaklaşa oluşturdukları eğitim merkezleri, Bakanlıkça yetkilendirilmiş eğitim kurumları, çalışanlara ücretsiz eğitim hizmeti veren ve kamu yararına kuruluş statüsüne haiz, eğitim amaçlı kurulmuş vakıflar de eklendi.
İş sağlığı hizmetinde değişenler
İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı açısından değişiklik getiren diğer yönetmelik İşyerlerinde İşveren veya İşveren Vekili Tarafından Yürütülecek İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.
Yönetmelik, elliden az çalışanı bulunan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile işveren veya işveren vekillerini kapsıyor.
Dolayısıyla, çalışan sayısı açısından mevcut yönetmelikte yer alan “ondan” ifadesi “elliden” olarak değiştirilmiş.
En az 10 dakika ayırmalı
Bununla birlikte, yönetmelik değişikliği gereğince, işveren veya işveren vekillerinin, iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerini yerine getirmek için çalışan başına aylık en az 10 dakika ayırmaları gerekiyor.
30 gün içinde görevlendirme
Yönetmelikte yapılan bir diğer değişiklikle, işyerinin tehlike sınıfının değişmesi ve/veya çalışan sayısının 50 ve üzerine çıkması durumlarında, 30 gün içinde İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri doğrultusunda görevlendirme yapılması gerekiyor.
Mevcut yönetmelikte söz konusu yükümlülük çerçevesinde, çalışan sayısının 10 ve üzerine çıkması durumunda, 60 gün içinde görevlendirme yapılması gerekiyordu.
