Geçtiğimiz hafta, 25 Ocak’ta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Bakanlar Kurulu Kararı’yla yürürlükteki Cazibe Merkezleri Programı değiştirildi. Bakanlar Kurulu Kararı, program kapsamında oldukça önemli değişiklikleri içeriyor. Cazibe Merkezleri Programının amacı, daha az gelişmişlik düzeyine sahip olan bölgelerde yatırım ortamının canlandırılması ve böylece bölgeler arası gelişmişlik farklarının azaltılmasıdır.
Önceki programın kapsamı nasıldı?
İmalat sanayii, çağrı merkezi ve veri merkezi yatırım projelerini kapsayan Cazibe Merkezleri Programı 23 ilde (Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bayburt, Bingöl, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ, Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Hakkari, Iğdır, Kars, Malatya, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli ve Van) 31 Aralık 2020 tarihine dek yürürlükteydi. 25 Ocak itibarıyla yürürlükten kaldırılan önceki program ile sayılan 23 ilde özel sektör tarafından gerçekleştirilecek yatırımlara danışmanlık hizmeti, anahtar teslim fabrika binası yapımı, faizsiz yatırım kredisi, faiz indirimli işletme kredisi desteği sağlanıyordu.
Yeni programın çerçevesi
Yeni program, öncekiyle aynı şekilde 23 ilde uygulanmaya devam edecek. Program kapsamında özel sektörce gerçekleştirilecek imalat sanayii yatırımları (US 97 Kodu: 15 -37) ile çağrı merkezi ve veri merkezi yatırım projeleri desteklenecek. Yenilenen program kapsamında, verilen desteklerden yararlanılması için illere göre farklı düzeyde asgari sabit yatırım şartı arandığı görülüyor. Buna göre, destekten yararlanmak isteyen özel sektör firmalarının;
- Tunceli, Bayburt, Ardahan, Gümüşhane, Iğdır ve Erzincan’da 2 milyon TL,
- Hakkari, Bingöl, Kars, Siirt, Bitlis, Muş ve Şırnak’ta 4 milyon TL,
- Ağrı, Batman, Elazığ, Adıyaman, Erzurum, Malatya, Mardin, Van, Diyarbakır ve Şanlıurfa’da ise 5 milyon TL tutarında asgari sabit yatırım yapması gerekiyor.
Destekten yararlanma koşulları
Yeni programda kapsamdaki desteklerden yararlanmak istenen çağrı merkezi yatırımları için asgari 200 kişilik istihdam sağlama koşulu aranıyor. Bununla birlikte, veri merkezi yatırımlarına destek sağlanması için de 5.000 m2 beyaz alan ihtiva eden ANSI/TIA-942 veya Uptime Institute TİER-3 ya da üstü seviyede olma şartları getirilmiş.
Hangi yatırımlara destek var?
2012/3305 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında sağlanan destek unsurlarından 6. bölge şartlarında 6. bölgede uygulanan oran ve sürelerle yararlanılacak. Bu da vergi muafiyetinden sigorta prim teşvikine kadar oldukça kapsamlı teşviklerden yararlanmak anlamına geliyor.
Enerji desteği dikkat çekici ?
Bakanlar Kurulu Kararı doğrultusunda, Cazibe Merkezleri Programı Değerlendirme Komitesi’nin desteğe uygun gördüğü yatırımlar arasında enerji desteği talebi olanların, elektrik enerjisi giderlerinin en az yüzde 30’u, üç yıl süreyle işletme bazında 10 milyon TL’ye varan bir bütçeyle bakanlık tarafından karşılanacak. Enerji desteğinden yararlanılabilmesi için sabit yatırım tutarının yüzde 25’inin aşılmaması şart koşulmuş. Enerji desteği, işverenin maliyetlerinin azalması açısından son derece önemli. ?
Yararlanma prosedürüne dikkat
Desteklerden yararlanabilmek için, istenen bilgi ve belgelerle Ekonomi Bakanlığı’na başvurulması gerekiyor. Oysa önceki düzenleme kapsamında desteklerden yararlanmak için başvurulması gereken merci Türkiye Kalkınma Bankası’ydı. Yeni düzenlemeye göre, desteklenmesine karar verilen projeler için yatırım teşvik belgesi düzenlenmesi gerekiyor. Diğer taraftan, yeni karar kapsamında desteklenmesi uygun bulunmayan projeler açısından eğer koşulları sağlanır ve talepte de bulunulursa, söz konusu projeler 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar kapsamında değerlendirilebilecek.
Yatırımcı yaptırımlara dikkat etmeli
Yatırımcıların yükümlülüklerini yerine getirmemesi halinde verilen desteklerin geri alınması söz konusu. Bu açıdan, vergi indirimi ve gelir vergisi stopajı desteği nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmemiş vergiler, vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın, gecikme faiziyle birlikte geri istenecek. Dolayısıyla, destek almaya hak kazanan işverenlerin yükümlülükleri yerine getirme noktasında özenli davranmaları gerekiyor.
