2019 yılında 2.5 milyon kişiye yeni istihdam sağlanacak. Kampanyanın adı “Burası Türkiye, Burada İş Var.” Dev kampanyanın sağladığı teşvikleri adım adım inceledik
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) öncülüğünde 2017 yılında başlatılan istihdam seferberliği 2019 yılında da devam ediyor.
Cumhurbaşkanımızın, TOBB Türkiye Ekonomi Şurası’nda, yeni istihdam seferberliği başlatılması çağrısına yönelik ilk adım pazartesi günü atıldı. Bu bağlamda 2019 yılında 2.5 milyon yeni istihdam hedefleniyor. Kampanyanın adı “Burası Türkiye, Burada İş Var.”
2017 yılında başlatılan istihdam seferberliğinde de TOBB elini taşın altına koymuş ve hükümetin vermiş olduğu desteklerle 1 milyon istihdam hedefi aşıldığı gibi, 1.5 milyon yeni istihdama ulaşılmıştı. Aynı şekilde bu yıl da belirlenen hedefin yakalanması umuluyor.
Yaz aylarının sonuna doğru dövizde yaşanan hareketlenme makro ölçekte istihdamı olumsuz etkileyecek gibi görünüyordu. Ne var ki Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın hızlıca aldığı tedbirlerle bu olumsuz senaryoların gerçekleşme ihtimali zayıflamaya başladı.
Asgari ücret desteğinin bu yıl 12 ay olarak, hem de geçen seneye göre daha yüksek tutarlarda ödenecek olması, sigorta prim teşviklerinin uzatılması, bölgesel desteklerin devam etmesi gibi önlemler ilk planda işe yaradı.
Çok hızlı devrede
Bakan Zehra Zümrüt Selçuk’u böylesine kritik bir dönemde almış olduğu kararlar nedeniyle kutlamak gerek. Zira Aile Bakanlığı ile Çalışma Bakanlığı’nın birleştiği ve içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’nun (SGK) da olduğu dev bir yapıda bu kararları almak çok da kolay değil.
Diğer yandan TOBB yine bu kritik dönemde Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nın yanında tüm üyeleriyle yer alarak yine önemli bir görev üstlendi.
TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu Türkiye’nin dört bir yanından gelen oda ve borsa başkanlarına seslenirken, içinde bulunduğumuz dönemde istihdam artışı için ellerinden geleni yapmaya çalıştıklarını ifade etti. Gerçekten de geçtiğimiz hafta Meclis’ten geçen torba yasada yer alan yeni teşvik düzenlemesinde TOBB’un ve özellikle de TOBB Başkanı Hisarcıklıoğlu ve yönetim kurulunun büyük payı var. Çok hızlı bir şekilde yeni dönem için yeni bir teşvik daha işverenlere istihdamı artırmaları için sunuldu.
11 milyonu etkiledi
Ülkemizde yaklaşık 10 yıldır sigorta prim teşvikleri uygulanıyor. Ancak özellikle son dönemde, buna son 5 yıl diyebiliriz, sigorta prim teşviklerinde çok ciddi bir kapsama ve artış söz konusu.
Nitekim Bakan Zehra Zümrüt Selçuk’un TOBB’daki toplantıda ifade ettiği şekliyle, bugüne kadar bakanlığın uyguladığı teşviklerden 1.7 milyon işyeri yararlanırken, bu teşviklerin 11 milyon çalışana etkisi söz konusu olmuş. Yeni açıklanan teşvik hem ücret desteği sağlıyor, hem de sigorta primlerinin işçi ve işveren hissesi tutarlarını devlet karşılıyor. Ayrıca sigortalı başına gelir ve damga vergileri de dahil olarak.
Yeni teşvikte neler var?
Geçtiğimiz hafta Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren ücret desteği ile istihdam artışı sağlanması için devletin bütün imkânları seferber edilmiş durumda.
Ücret desteğinden 1 Şubat - 30 Nisan arasında işe alınan kişiler için yararlanılacak. İşverenler bu tarihler arasında işe aldığı kişileri, 2018’in en az sigortalı çalıştırdığı aydaki işçi sayısına ilave olarak çalıştırırsa 3 ay boyunca ücret desteğinden faydalanacak. Bu şekilde sağlanan ücret desteğinden faydalanmak için teşvik kapsamındaki kişilerin 9 ay istihdam edilmesi gerekiyor.
Tarihlerle örnekler
Ücret desteği kapsamında 1 Şubat - 30 Nisan tarihleri arasında işe alınan kişilerin 2018’de işyerinden SGK’ya en az sigortalı bildirilen aydaki işçi sayısına ilave olarak çalıştırılmaları gerekiyor.
Örneğin Ocak - Aralık 2018 boyunca 2 kişinin çalıştığı bir işyerinde 1 Şubat 2019’da yeni bir kişi işe başlarsa ve şubatta SGK’ya 3 kişi bildirilirse şubatta işe alınan kişi için ücret desteğinden yararlanılabilecek.
Ocak - Eylül 2018’de 2, Ekim - Aralık aylarında 1 kişinin çalıştığı bir işyerinde 1 Şubat’ta bir kişi işe başlarsa ve şubatta SGK’ya 2 kişi bildirilirse bu kişi için ücret desteğinden yararlanılması da mümkün. Yani işverenlerimizin teşvik hesabı yaparken 2018’de istihdamlarının en düşük olduğu ayı esas almaları, 2019’un 1 Şubat - 30 Nisan tarihleri arasında bu en düşük rakamın üzerine istihdamı çıkarmaları durumunda artırdıkları istihdam için teşvikten yararlanmaları söz konusu.
30 gün bildirime 2020 TL
Ücret desteğinin miktarı teşvik kapsamındaki kişinin istihdam edildiği gün sayısına göre artacak. Teşvik kapsamındaki işçinin SGK’ya 30 günden bildirilmesi halinde destek tutarı 2020 TL olacak.
Dolayısıyla işverene ücret desteği net asgari ücret üzerinden sağlanacak. Diğer yandan işçinin SGK’ya bildirildiği gün sayısı düşük olursa ücret desteği de azalacak.
Gün başına ücret desteği 67.36 TL. Teşvik kapsamındaki bir kişi için üç ay boyunca uygulanacak ücret desteği kapsamında, işverenin bir kişi için üç aylık sürede yararlanacağı destek tutarı 6060 TL’ye ulaşacak.
Teşvik kapsamında 5 kişi istihdam eden işveren için destek tutarı 30 bin TL’yi geçecek.
Prim borcundan mahsup
Ücret desteği tutarları SGK tarafından hesaplanacak. SGK oluşan prim borcundan ücret desteğini mahsup edecek ve işveren kalan tutarı ödeyecek.
Prim ve ücret desteği
Ücret desteği teşviki hali hazırda Aralık 2020’ye kadar devam edecek olan 12 ay müddetli sigorta prim teşvikiyle birlikte uygulanacak. Dolayısıyla son 3 aydır işsiz bir kişiyi 2018’de ortalama çalıştırdığı işçi sayısına ilave olarak istihdam eden işveren hem prim, hem ücret desteğinden yararlanabilecek. Ancak sadece ücret desteğinin kriterleri söz konusuysa prim desteği uygulanmayacak.
Ücret ve prim desteğinin birlikte uygulandığı durumda işveren çalıştırdığı işçi için ücret, prim ve vergi ödememiş olacak. Bu kapsamda işverene sağlanan destek 3.134 TL’ye ulaşacak.
Hem prim, hem ücret desteğinden yararlanılması halinde işveren hiçbir masrafa katlanmadan istihdam yaratmış olacak. İnsan kaynakları birimlerinin başvuranlar arasından son üç ayda en fazla on gün sigortası olanları işe alarak ek bir masrafa katlanmadan teşvikten yararlanmaları söz konusu olabilir.
9 aylık iş şart
İşverenlerin ücret desteğinden yararlanması için teşvik kapsamındaki kişilerin dokuz ay boyunca istihdam edilmesi gerekiyor. Örneğin işverenin Şubat ayında işe aldığı bir kişi için ücret desteğinden faydalanabilmesi için bu kişinin ekim sonuna kadar istihdam edilmesi şart.
Aksi taktirde üç aylık ücret desteğinden yararlanılması mümkün olmayacak. İlk üç ay ücret desteği dönemini diğer altı ay ise işverenlerin aldıkları yeni personellerini çalıştırmakla zorunlu oldukları dönemi ifade ediyor. Bu teşvikten özellikle yaz aylarında faaliyetlerin yoğunlaştığı turizm, inşaat, tarım gibi sektörlerin yoğun şekilde yararlanacağı öngörülüyor. Diğer yandan işverenin haklı nedenle fesih hakkını kullanması halinde teşvik kesilmeyecek.