Yapay kan 2 yıl içinde hazır!

Bilim adamları kazalar gibi pek çok yaralanma sebebiyle kan kaybeden ve ihtiyaçları olan kan grubuna kolay ulaşamayan hastalar için yapay kan umudu yarattı.

Kalp nakli, bypass ve kanser hastaları da ameliyat öncesinde hazırda bulundurulacak kan desteğine sahip olacak.

İnsan-yapımı kan, enfeksiyonlardan tamamen arındırılmış olacak. Kan grubu ne olursa olsun her hastaya verilebilecek ve doğal yollarla ulaşılan kanda bulunan zehirli maddeleri(enfeksiyon vb) içermeyecek.

Hastalara büyük bir umut niteliğinde olan bu araştırmanın arkasında Edinburgh ve Bristol Üniversitesi araştırmacıları bulunuyor. Uzmanlar kemik iliğinden aldıkları kök hücreler sayesinde milyonlarca kırmızı kan hücresi üretmeyi başardı.Fakat yeterli sayıya henüz ulaşamadılar.

Hayatın ilk evrelerindeki insan embriyolarından alınan hücrelerin büyük sayılarda çoğaltılabilmesinin daha kolay olduğu biliniyor. Ancak uzmanlar "gerçek" kan yaratma noktasına henüz gelemediler.

Eğer bu işlemin nasıl yapılacağı anlaşılabilirse, tek bir embriyodan İngiltere'deki tüm insanlara yetecek ölçüde kan üretilebileceği söyleniyor.

Edinburgh Üniversitesi'nden Profesör Marc Turner, 0 negatif kan grubuna ait kan üretmeyi umut ediyor. Dünya çapında bir "genel verici" olarak bilinen 0 negatif kan ülke nüfusunun %98'inin kan ihtiyacını karşılayabilecek.

Güvenli kanın üretilmesi sayesinde gelişmekte olan ülkelerde çocuk doğumu ardından görülen kan kaybına bağlı ölümlerin sayısında da önemli oranda düşüş görüleceği kaydedildi. Mr. Turner 2-3 yıl içerisinde yapay kanın gönüllüler üzerinde denenebilecek hale geleceği müjdesini veriyor.Geniş çaplı araştırmaların yapılması gerektiği de önemle belirtiliyor.

Araştırma karşıtı eleştiriler de söz konusu. Bazı doktorlar sırf tıp biliminin ilerleyebilmesi için doğmamış bir çocuktan parça alınmasının doğru olmayacağını savunuyor.

Ancak Mr. Turner, " Bu hücrelerin sadece tıbbi amaçlar için kullanılacağını garantileyen pek çok düzenleme ve yönetmelik bulunuyor. Tek bir hücre bile gereksiz bir deneme furyası için kullanılmayacaktır," diyor.

Univercity College London'dan Prof. Chris Mason ise bu araştırmayı "büyüleyici" olarak tasvir ediyor. Bu araştırma sayesinde hastaların iyileşmesi konusunda çok büyük farklılıkların olacağına değiniyor. Ayrıca araba kazalarının ve silah çatışmalarının daha sık yaşandığı yaz aylarında kan stoğunun arttırılabileceğine de değiniyor.

Araştırmanın aydınlatılan bir diğer noktası ise kanser riski. Prof. Mason vücut hücrelerinden elde edilen kök hücrelerin kanseri tetiklemesine karşın kan hücrelerinde böyle bir riskin söz konusu olmadığını vurguluyor.

Fransız bilim adamları kök hücreden üretilen kan hücrelerinin insan üzerindeki ilk kullanım aşamasına başlamış görünüyor. Dünya üzerindeki pek çok ülkenin doktorları da vücuttaki oksijeni taşıyan kırmızı kan hücresi proteini olarak bilinen hemoglobin üretimini yapıyor.

Eğer hiç bir risk unsuru taşımayan yapay kan hücreleri nakil yapılabilecek ölçüde üretilebilirse, kan kaybına bağlı ölümlerin büyük oranlarda azalacağına inanılıyor.