Türklüğe çirkin yakıştırma: ‘Türk kafa’ tuvalet fırçası

Dünyanın en büyük ev eşyası üreticilerinden Amerikan Nevell - Rubbermaid şirketi tarafından üretilen tuvalet fırçalarının ABD’de ‘Turk’s Head (Türk kafası)’ etiketiyle satıldığı ortaya çıktı. ABD’de temizlik firmasında görevli bir Türkün uyarısı sonucu fark edilen skandalın durdurulması için Türk-Amerikan Hukuki Savunma Fonu (TALDF) şirket yönetimi nezdinde girişimde bulundu. 2008’de 90 ülkede 6.5 milyar dolarlık ev eşyası satışı gerçekleştiren Rubbermaid yönetimi yaptığı inceleme sonucunda “Bu etiketleme bize ait değil. Ama biz tüm pazarlama ekiplerimizi ve satış yaptığımız süpermarketleri bu tün tanımlamanın kullanılmaması konusunda eğiteceğiz” sözü verdi.


ABD’de bir temizlik firmasında çalışan Türk kökenli bir Amerikalının uyarısıyla fark edilen ilginç tanımlama tepki toplayınca, Türk toplumunu Amerikan hukuk sistemi içinde kendi hakları konusunda bilinçlendirilmesi için kurulan TALDF, Atlanta merkezli Nevell Rubbermaid şirketinin Yönetim Kurulu Başkanı Mark Ketchum’a resmi bir yazıyla şikayet başvurusunda bulundu.

Bu Türklere hakarettir

Rubbermaid’in satış yaptığı toptancılar ile fırçaların satıldığı süpermarketler ve internet alışveriş sitelerinde ürünün ‘Türk kafalı’ ibaresiyle satıldığını belirten TALDF avukatları Bruce Fein ve David Saltzman, başvurularında “Bu hem Amerika’daki Türkler hem de kendisini Türk gören herkes için çok aşağılayıcı bir hakaret. Bir tuvalet fırçası, herhangi bir etnisite ya da ırkı tanımlarken kesinlikle kullanılamaz. Tüm toptancılarınızı ve diğer perakende satış mağazalarını derhal uyarmanızı ve ürünlerinizin Türkleri kıracak biçimde tanımlamalarla pazarlanmasını engellemenizi istiyoruz” talebinde bulundu.

Bu ismi biz takmadık

TALDF başvurusu üzerine yürütülen inceleme sonucunda Rubbermaid’in Hukuk İşlerinden sorumlu Başkan Yardmcısı John Stipancich imzasıyla gönderilen yanıtta, “tüm pazarlama ve satış ekiplerinin bu tür ifadeler kullanılmaması yönünde eğitimden geçirileceği” sözü verildi.

Sözkonusu tuvalet fırçalarının kendileri tarafından ‘Türk kafalı’ tanımıyla üretilmediğini ve bu ibareyle pazarlanması yönünde bir telkinleri olmadığını belirten Stipancich yanıtında, “İş yaptığımız tüm pazarlama ve satış birimlerini böyle bir ifadenin kullanımının doğuracağı olası olumsuz sonuçlar konusunda bilinçlendireceğiz ve böyle bir ifade kullanmayı sürdürmekten kaçınmalarını isteyeceğiz” dedi

Personeli ve müşterileri eğiteceğiz

Müşterilerinin ya da dağıtıcılarının kendi ürünlerini nasıl pazarlayacağı konusunda Rubbermaid’in bir dayatmada bulunamayacağını kaydeden Stipancich, “Yine de biz pazarlama ve satış birimlerimizi bu terminolojinin kullanımının nasıl küçük düşürücü sonuçları olabileceği konusunda eğiteceğiz. Onlardan da aynı bilgiyi müşterilerimize ve dağıtıcılarımıza da anlatmalarını isteyeceğiz” sözünü verdi.


Simgesel başarı
Washington’da kişisel haklar ve özgürlükler alanında uzmanlaşarak isim yapmış hukukçular arasından yer alan TALDF avukatı Bruce Fein Milliyet’e Rubbermaid yönetiminden aldıkları yanıttan memnuniyet duyduklarını belirterek, “Bu simgesel bir başarıdır. Artık Türkler Amerika’da her konuda haklarını arayabilirler. Bu mücadelelerinde her zaman yanlarında TALDF’yi bulacaklar” diye konuştu.


İlk söyleyen bulunamadı

Başvuruda imzası bulunan TALDF’nin diğer yöneticisi Saltzman ise “internet üzerinden yaptıkları araştırmada binlerce sitede Rubbermaid tarafından üretilen aynı tip tuvalet fırçalarının ‘Türk kafalı’ ibaresiyle tanıtıldığını gördüklerini ancak bu yakıştırmanın ilk kez kim tarafından yaratıldığını ise bulamadıklarını” vurguladı.

Ermenilere karşı hukuk mücadelesi

Türk Amerikan Hukuki Savunma Fonu’nun ABD’de Türk toplumunu ilgilendiren birçok alanda faaliyet gösterdiğini belirten Saltzman, TALDF’nin soykırım iddiaları konusunda Ermeni diasporasının tezlerinin aleyhinde düşündükleri için hedef haline gelen ABD’li siyasetçi ve bilim adamlarına yargı süreçlerinde ücretsiz hukuki destek sağladıklarını, Türk bilim adamları ve öğrencilerin üniversitelerde konuşmasını engelleyen Ermeni girişimleri karşısında Amerikan üniversiteleri nezdinde yasal başvurularda bulunduklarını açıkladı. TALDF son olarak Kaliforniya’da Ermeni diasporasının, Türkiye ile iş yapan Amerikan şirketlerine Kaliforniya’da ticaret yasağı getirilmesi ve yine Kaliforniya’da öğrencilerin Ermeni soykırım tezlerini dinlemeden mezun edilmemesi yönündeki girişimlerinin püskürtülmesinde de çok etkili rol oynadı.