Türk’ün bin 300 yıl önceki parmak izi!

Ata toprakları denince aklımıza ilk gelen yerlerden biridir Moğolistan.

İlk Türk Devleti Moğolistan’da kurulmuş.

Göktürk devleti tarihte ilk Türk adını taşıyan devlet.

Bin 300 yıllık bir tarih.

Bu dönemden kalma Bilge Tonyukuk Yazıtlarında Türk ismini taşa kazınmış olarak görüyoruz.

Türk bilim adamları, Moğolistan’daki bu Türk tarihi için önemli yer olan Bilge Tonyukuk Anıt bölgesinde atalarımızın bin 300 yıl öncesine ait parmak izini buldu. Bu aynı zamanda Türklerin kazılarda bulunmuş ilk parmak izi olarak tarihe geçti.

Başbakanlık’a bağlı TİKA’nın koordinasyonunda yapılan kazı heyetine başkanlık eden Prof. Dr. Ahmet Taşağıl kazı çalışmaları ile ilgili bir kaç gün önce Türkiye’ye gelerek TİKA Başkanı Serdar Çam’a rapor sundu.

Taşağıl ile kazı çalışmalarını konuştuk. Kazı esnasında 11 açma açıldığını belirten Taşağıl, “Çok sayıda yeni arkeolojik keşfe ulaşıldı. Fakat, en dikkat çekicilerinden biri 11 numaralı açmada atalarımızın bin 300 öncesine ait parmak izleri bulunmasıdır. Bu ilginç bir tarihi keşiftir” diyerek önemli bir çalışmayı açıkladı.

Pişmiş topraktan zemin

Su tahliye kanallarıyla ilgili bir keşif de olduğunu belirten Taşağıl, “Su tahliye kanalının zamanının örneklerine göre gayet iyi durumda korunması kazı çalışmalarının önemli buluşlarından biridir. Özellikle dış duvarın yığma duvar tekniği ile yapılması ve o çağların en iyi kerpiç yapma tekniği olan Han-tu(kuru toprak) yöntemiyle yapılması büyük bir başarıdır” dedi. Kazı çalışmalarındaki 11 açmanın genelinde beton parçası bulunduğunu belirten Taşağıl, “Geçmiş dönemlerde anıt alanı korumak için yapılan beton malzemeler bütün açmalarda ele geçmiştir. Ancak, anıt alanın neredeyse tamamında çok sayıda pişmiş topraktan yapılmış zemin döşemesi parçası, su sistemine ait olduğunu düşündüğümüz oluk ve boru parçaları ve kiremit ve sıva parçalarına rastlanılması anıtın zamanına göre üst düzey bir teknolojiyle yapıldığını göstermektedir. Özellikle renkli (sarı, pembe) ve kaliteli sıva parçaları, yapıda bulunan barkın süslü ve gösterişli olduğunu göstermektedir” diye konuştu.

TİKA Başkanı Serdar Çam da Türk tarihi açısından önemli olan Moğolistan’daki çalışmalara büyük önem verdiklerini belirtti.

Anıt korumaya alınacak

Türk tarihinin en eski yazılı belgesi olan Bilge Tonyukuk Anıtı’na ulaşımı kolaylaştırmak amacıyla Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla TİKA tarafından 46 kilometrelik asfalt karayolu yaptırılmış. Uçsuz bucaksız bozkırların olduğu Moğolistan’da bu asfalt yolun anlamını, ancak üzerinden geçenler anlayabiliyor. Erdoğan’ın 2005’teki Moğolistan ziyaretinin ardından, TİKA’nın çalışmalarıyla Bilge Kağan ve Kül Tigin anıtları, müzeye taşınarak, doğa şartlarına karşı korunması da sağlanmış. TİKA, M.S. 720-725 yıllarında diktirildiği tahmin edilen ve Türk tarihine ilişkin önemli bilgiler taşıyan Tonyukuk Anıtlarını da korumaya alarak Cengiz Han’ın ülkesi Moğolistan’da Türk tarihine sahip çıkan bir çalışma içinde.

Türkiye 2015’te kazıya katıldı