Temel bilim kürsülerine ‘nitelik amaçlı’ budama

Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) 1 milyon adayın merakla beklediği üniversite kontenjanlarını açıklamasının ardından, Başkan Prof. Dr. Yekta Saraç’ın, “Yeni kontenjan planlaması yapılacak” dediği temel bilimler bölümlerinin de akıbeti belli oldu. Buna göre, 20 üniversitede biyoloji, 31 üniversitede fizik, 34 üniversitede kimya, 13 üniversitede ise matematik bölümleri kapatıldı.

Diğer bilim dallarına “temel” oluşturan matematik, fizik, kimya ve biyolojiyi kapsayan bilimler topluluğuna “temel bilimler” deniliyor. Verilen kontenjanlar değişmemesine rağmen, her geçen yıl öğrenci sayısı azalan temel bilimlerde, YÖK bu yıl yeni bir düzenleme yapma kararı almıştı. YÖK Başkanı Prof. Dr. Saraç, 2014’te 11’den az öğrenci kaydolan devlet üniversitelerindeki programlara bu yıl kontenjan verilmeyeceğini duyurmuş, “Temel bilimleri tercih edecek öğrencilerimiz, ileride bu tercihlerinin kendileri için çok doğru olduğunu görecekler. Bazı üniversitelerde temel bilimler dolu. Almış olduğumuz karar sonucunda fizik, kimya, biyoloji, matematik gibi alanlarda öğretim görmek isteyen öğrencilere, kapasiteleri artırılan gelişmiş üniversitelerde eğitim alabilme imkânı sağlanıyor. Böylece bu alanlarda daha nitelikli eğitim alabilme imkânı da ortaya çıkacak” ifadelerini kullanmıştı. Bu kapsamda kapatılması beklenen bölüm sayısı da açıklanmıştı. Ancak 2015 ÖSYS kontenjanlarının duyurulması ile birlikte temel bilimlerdeki dramatik “düşüş” tablosu net olarak ortaya çıktı.

98 “kapatma” kararı

Buna göre, 54 üniversitenin 20’sinde biyoloji, 45 üniversitenin 31’inde fizik, 62 üniversitenin 34’ünde kimya ve 82 üniversitenin 13’ünde matematik bölümleri kapatıldı. 2015 yılında temel bilimlere bağlı bölümlere kontenjan verilen üniversiteler ise ODTÜ, Boğaziçi, Bilkent gibi çok yüksek puanla öğrenci alan üniversiteler ile Ankara, İstanbul, Ege gibi köklü üniversiteler oldu. Anadolu’daki üniversitelerde ise temel bilimler bölümleri kalmadı. Bingöl ve Kafkas üniversitelerinde ise geçen yıl tamamında eğitim verilen 4 temel bilim bölümünün tamamı kapanmış oldu.

14 fizik kürsüsü

En dramatik düşüşün yaşandığı fizik bölümü, sadece 14 üniversitede kaldı. Bu yıl fizik bölümüne Bilkent ile Koç üniversiteleri dışında tamamı devlet üniversitelerine olmak üzere yalnızca 528 öğrenci kabul edilecek. 2015 ÖSYS sonuçlarına göre tercihler alındıktan sonra en fazla bin 321 öğrenci biyoloji, bin 489 öğrenci kimya ve 3 bin 512 öğrenci de matematik bölümlerine yerleşebilecek. Yapılan düzenleme ile biyoloji kontenjanı 166, fizik kontenjanı 260, kimya kontenjanı 235 ve matematik kontenjanı 94 azalmış oldu. Rakamların düşük olmasının nedeni bu bölümlere öğrencilerin zaten sınırlı sayıda kabul edilmesiydi.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Fikri Işık, yaptığı açıklamada, temel bilimleri tercih edecek öğrencilerin teşvik edileceğini belirterek, şunları kaydetmişti:

“Temel bilimlere teşvikin artırılması amacıyla, ilk 10 bin kişiye kadar verilen bursların, ilk 25 bine yükseltilmesine ve burs miktarlarının da yeniden düzenlenmesine karar verdik. Üniversite sınavında ilk 5 bine girip temel bilimleri tercih eden öğrencilerimize, aylık 2 bin lira burs vereceğiz. Temel bilimleri tercih eden ikinci 5 bine de ayda bin 500 lira burs sağlayacağız. YÖK ve TÜBİTAK’ın yaptığı ortak çalışmayla, çift anadal kontenjanını da yükselttik. Böylece ilk 10 binde olup başka bölümlerde okuyan, ikinci anadal olarak temel bilimleri seçen öğrencilerimiz ise ayda 750 lira burs almaya hak kazanacak.”